Wymień charakterystyczne cechy przystosowawcze kozicy do wysokogórskiego środowiska.
Wymień charakterystyczne cechy przystosowawcze kozicy do wysokogórskiego środowiska.
Źródło: Jacek rybak, http://commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.
R187jRcHSe6vU
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 2
RIbZSQO0XS3Aw1
Pojęcie „zasięg gatunku” określa obszar jego występowania. Zasięg ograniczony do jednego, niewielkiego obszaru to endemizm, a obejmujący wszystkie dostępne dla gatunku siedliska to kosmopolityzm. Zaznacz przykłady 2 gatunków, które mają u nas w Polsce granicę północnego zasięgu. Możliwe odpowiedzi: 1. rzeżucha rezedolistna (Cardamine resedifolia), 2. nornik śnieżny (Chionomys nivalis), 3. gnidosz sudecki (Pedicularis sudetica), 4. dębik ośmiopłatkowy (Dryas octopetala)
R1Blp4LLvHotE1
Ćwiczenie 3
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz.
1. Gatunki endemiczne są rozpowszechnione, gdyż łatwo dostosowują się do warunków środowiska.
2. Aby uznać jakiś gatunek za endemiczny, trzeba potwierdzić jego występowanie w co najmniej kilku odległych miejscach..
3. W Polsce gatunki reliktowe są jednocześnie endemiczne, gdyż występują w tylko w górach..
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz.
1. Gatunki endemiczne są rozpowszechnione, gdyż łatwo dostosowują się do warunków środowiska.
2. Aby uznać jakiś gatunek za endemiczny, trzeba potwierdzić jego występowanie w co najmniej kilku odległych miejscach..
3. W Polsce gatunki reliktowe są jednocześnie endemiczne, gdyż występują w tylko w górach..
21
Ćwiczenie 4
R1QkXHS4N41o8
Zdefiniuj pojęcia gatunków endemicznych i reliktowych oraz wyjaśnij, jaka relacja zachodzi między nimi. Wskaż gatunek, który zaliczamy jednocześnie do obu tych grup. (Uzupełnij).
Jedno z tych pojęć odnosi się do gatunków żyjących na ściśle określonym terenie, a drugie do gatunków, które zmniejszyły swój zasięg występowania. Zastanów się, czy endemity mogą być reliktami oraz czy relikty zawsze muszą być endemiczne.
Gatunki endemiczne to gatunki występujące na ograniczonym i ściśle określonym terenie, co zwykle jest spowodowane izolacją geograficzną. Gatunki reliktowe natomiast są gatunkami, które miały niegdyś szeroki zasięg, jednak z powodu niekorzystnej zmiany warunków środowiskowych obszar ich występowania znacznie się zawęził. Endemit może być gatunkiem reliktowym – i tak jest w przypadku miłorzębu dwuklapowego (Gingko biloba), ale relikt nie musi być gatunkiem endemicznym.
21
Ćwiczenie 5
RxJwq2a94c7f4
Wymień czynniki, które wpływają na obecność roślinnych gatunków endemicznych i reliktowych na wybranym terenie. (Uzupełnij).
Zastanów się, dlaczego w Polsce endemity i relikty roślinne występują dużo częściej niż endemity i relikty zwierzęce.
Zarówno w przypadku gatunków endemicznych, jak i w przypadku gatunków reliktowych dużą rolę odgrywają czynniki klimatyczne ważne dla roślin: temperatura, nasłonecznienie, dostępność wody, wiatr. Ponadto dla reliktów ważny jest czas, jaki upłynął od zmiany, która zaszła w ich siedlisku.
Tekst źródłowy do ćwiczeń nr 6 i 7
Zagrożeniem dla świstaka (Marmota marmota) jest kłusownictwo. Obecnie brak danych o rozmiarze tego procederu, wiadomo jednak, że wciąż istnieje i powoduje znaczące ograniczenie areału występowania i liczebności świstaka (głównie w Dolinach: Waksmundzkiej, Pańszczycy i Kościeliskiej). Pewnym zagrożeniem jest też narciarstwo poza wytyczonymi trasami oraz penetracja terenu poza wyznaczonymi szlakami, powodujące płoszenie i niepokojenie zwierząt. Do naturalnych zagrożeń należy presja drapieżników, szczególnie: rysia, orła przedniego i lisa oraz takie czynniki środowiskowe jak: nawalne deszcze i spływy gruzowe. Obserwowany proces zarastania hal przez kosodrzewinę odbywa się jedynie do naturalnej granicy zasięgu występowania świstaka. Gatunek zamieszczony na polskiej Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych oraz w Polskiej czerwonej księdze zwierząt z kategorią EN (silnie zagrożony).
Indeks górny Źródło: Świstak (Marmota marmota) – tekst opublikowany na portalu internetowym projektu Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach realizowanego przez Instytut Ochrony Przyrody w Krakowie. Indeks górny koniecŹródło: Świstak (Marmota marmota) – tekst opublikowany na portalu internetowym projektu Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach realizowanego przez Instytut Ochrony Przyrody w Krakowie.
21
Ćwiczenie 6
R12oheffjLtC9
Na podstawie tekstu źródłowego określ czynniki zagrażające zmniejszeniem populacji świstaka. (Uzupełnij).
Wynotuj wszystkie zagrożenia naturalne oraz te, które wynikają z działalności człowieka.
Do czynników grożących zmniejszeniem populacji świstaka zalicza się: kłusownictwo, narciarstwo i wyprawy turystów poza wyznaczonymi trasami, presja drapieżników, silne deszcze oraz spływy gruzowe.
31
Ćwiczenie 7
RQEMGts4AFebe
Wyjaśnij, czym są „Czerwone listy” i „Czerwone księgi”. (Uzupełnij).
Zwróć uwagę na określenie statusu świstaka w wymienionych dokumentach.
„Czerwone listy” i „Czerwone księgi” to spisy gatunków uwzględniające stopień ich zagrożenia wyginięciem.
Wykres do ćwiczeń nr 8 i 9
Poniższy wykres przedstawia wyniki badań populacji kosaćca bezlistnego (Iris aphylla) w Biebrzańskim Parku Narodowym.
RMu8sPEiOgEKO1
Na wykresie przedstawiono dane liczny pędów kosaćca bezlistnego Iris aphylla w latach od 2003 do 2013. W 2003 roku liczba pędów ogółem wynosiła 1600, a rozet wegetatywnych 2000. W 2004 liczba pędów ogółem wynosiła 2000, a rozet wegetatywnych około 1850. W tym roku na wykresie pojawia się trzecia wartość, liczba pędów generatywnych, która wyniosła około 50. Do 2006 liczba pędów w ogółem oraz rozet wegetatywnych wzrosła do prawie 3000. Liczba pędów generatywnych w roku 2005 wyniosła około 100. Następna informacja o liczbie pędów generatywnych pojawia się dopiero dla 2008 roku, wynosiła wtedy około 125. W kolejnym roku na wykresie nie pojawia się informacja o pędach generatywnych. Dopiero od 2010 do 2012 widoczny jest nieznaczny wzrost liczby pędów generatywnych. Nadal utrzymuje się on na poziomie nie większym niż 125. W 2013 na wykresie zanotowano znaczny spadek liczby pędów generatywnych, poniżej 50. Natomiast liczba pędów w ogółem oraz liczba rozet wegetatywnych od 2006 sukcesywnie zaczęła spadać. W 2008 liczba pędów wynosiła już poniżej 2500. W kolejnych latach spadła do 1250 w 2011 roku. Następnie w 2012 wzrosła nieco ponad 2000. I ostatecznie w 2013 po raz kolejny liczba pędów ogółem oraz rozet wegetatywnych spadła do wartości nieco ponad 1500.
Na postawie: Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska – z upoważnienia ministra – na interpelację nr 28910 w sprawie listy gatunków chronionych roślin i zwierząt występujących na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego, portal internetowy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 8
R1ZN9o9XBCrzy
Na podstawie wykresu wyciągnij wniosek dotyczący zmian liczebności populacji kosaćca bezlistnego. (Uzupełnij).
Wniosek musi określać tendencję zmian i odnosić się do badanego gatunku.
Liczebność populacji kosaćca bezlistnego wykazuje tendencję spadkową.
31
Ćwiczenie 9
RKTarAZMMzF6C
Czy liczba pędów generatywnych ma wpływ na liczebność populacji kosaćca? Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).
Przypomnij sobie, czym jest pęd generatywny.
Liczba pędów generatywnych nie wpływa na liczebność populacji kosaćca bezlistnego. Wskazuje na to brak korelacji między liczbą pędów generatywnych (z rosnącymi na nich kwiatami, służącymi do rozmnażania) a liczbą wszystkich pędów (która świadczy o liczebności populacji). Wynika z tego, że kosaciec bezlistny rozmnaża się wegetatywnie.
31
Ćwiczenie 10
„Spadek liczebności kosaćca może wynikać z nasilonej konkurencji ze strony ekspansywnego gatunku trawy trzcinnika piaskowego (Calamagrostis epigejos). Biebrzańska populacja tego gatunku należy do najbardziej wysuniętych na północ i najliczniejszych w kraju. Jednakże prawdopodobnie z powodu zacienienia stanowiska w biebrzańskiej populacji kwitnie zaledwie kilka procent pędów (od 12 do 202 pędów), które nie owocują”.
Indeks górny Źródło: Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska – z upoważnienia ministra – na interpelację nr 28910 w sprawie listy gatunków chronionych roślin i zwierząt występujących na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego, portal internetowy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Indeks górny koniecŹródło: Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska – z upoważnienia ministra – na interpelację nr 28910 w sprawie listy gatunków chronionych roślin i zwierząt występujących na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego, portal internetowy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
R1NGk8X4Q0Iwp
Na podstawie powyższego tekstu źródłowego określ główny czynnik wpływający na liczebność populacji kosaćca bezlistnego. (Uzupełnij).
Pamiętaj, że pytanie dotyczy czynnika, a nie jego braku.
Światło/nasłonecznienie. Głównym czynnikiem wpływającym na liczebność populacji kosaćca bezlistnego jest światło.
