Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

Czy wiesz, jaki ciąg przemian pozwoli na otrzymanie z alkanu alkoholu, a następnie odpowiedniego alkenu? Czy można otrzymać alken, rezygnując z jednego etapu? Zapoznaj się z grafiką interaktywną, która przedstawia ciąg reakcji na przykładzie 2‑metylopentanu, a następnie przejdź do wykonania ćwiczenia 1.

Czy wiesz, jaki ciąg przemian pozwoli na otrzymanie z alkanu alkoholu, a następnie odpowiedniego alkenu? Czy można otrzymać alken, rezygnując z jednego etapu? Zapoznaj się z opisem grafiki interaktywnej, która przedstawia ciąg reakcji na przykładzie 2‑metylopentanu, a następnie przejdź do wykonania ćwiczenia 1.

Rq82P52HSnSXe1
Ilustracja główna przedstawia schemat reakcji. Wzór pierwszej cząsteczki, 2-metylopentenu: zygzakowaty łańcuch główny łączy się z trzema grupami metylowymi. Strzałka - z opisem cząsteczka Cl, hv - do wzoru 2-chloro-2-metylopentanu: krótki, zygzakowaty łańcuch główny łączy się z trzema grupami metylowymi oraz z atomem chloru zaznaczonym kolorem zielonym. Strzałka z opisem - KOH, jedna cząsteczka wody - do wzoru 2-metylopentan-2-olu. Wzór jest następujący: krótki, zygzakowaty łańcuch główny łączy się z trzema grupami metylowymi oraz z grupą OH zaznaczoną kolorem czerwonym. Od 2-metylopentan-2-olu i 2-chloro-2-metylomentanu poprowadzono strzałki do wzoru 2-metylopent-2-enu: zbudowany jest z zygzakowatego, krótkiego łańcucha głównego połączonego z trzema grupami metylowymi. We wzorze jest jedno wiązanie podwójne. Przy strzałce biegnącej od 2-metylopentan-2-olu jest opis: tlenek glinu, ogrzewanie lub stężony kwas siarkowy, ogrzewanie. Przy strzałce biegnącej od 2-chloro-2-metylopropanu jest opis: NaOH, alkohol. Ilustrację opisano następującymi punktami: 1. 2-metylopentan. Wzór sumaryczny: C6H14. Model 3D związku: łańcuch główny tworzy pięć połączonych ze sobą szarych kulek. Skrajne kulki łączą się z trzema białymi kulkami. Przedostatnia szara kulka leżąca po prawej stronie wzoru łączy się w dół z szarą kulką połączoną z trzema białymi kulkami. Na górze łączy się z białą kulką. Dwie pozostałe szare kulki łączą się - każda z nich - z dwiema białymi kulkami., 2. Cl2, hv. Produkt uboczny: HCl, 3. 2-chloro-2-metylopentan. Wzór sumaryczny: C5H11Cl. Model 3D związku: pięć połączonych ze sobą szarych kulek. Trzy z nich łączą się z trzema białymi kulkami. Jedna łączy się z dwiema białymi kulkami, a jedna szara kulka dodatkowo z zieloną kulką., 4. KOH, H2O. Produkt uboczny: HCl, 5. 2-metylopentan-2-ol. Wzór sumaryczny: C6H14O. Model 3D związku: sześć połączonych ze sobą czarnych kulek. Trzy z nich łączą się z trzema białymi kulkami każda. Dwie czarne kulki łączą się z dwiema białymi - każda z nich. Jedna czarna kulka łączy się z czerwoną kulką, a ta z białą kulką., 6. NaOH, alkohol. Produkty uboczne: NaCl, H2O, 7. Al2O3, ogrzewanie; lub stęż. H2SO4, ogrzewanie; Produkt uboczny: H2O, 8. 2-metylopent-2-en. Wzór sumaryczny: C6H12. Model 3D związku: opis łańcucha od lewej strony - szara kulka łączy się z trzema białymi kulkami. Ta po prawej stronie łączy się z szarą kulką połączona z dwiema białymi kulkami. Następnie jest szara kulka, która na dole łączy się z białą kulką, a po prawej stronie wiązaniem podwójnym z kolejną szarą kulką. Ta szara kulka łączy się na dole po prawej stronie oraz u góry po prawej stronie z szarą kulką połączoną z trzema białymi kulkami.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 2

Co to jest dehydrogenacja? Jakie katalizatory znajdują zastosowanie w tym procesie? Zapoznaj się z grafiką prezentującą dehydrogenację etylobenzenu, a następnie rozwiąż zadania nr 2 i 3.

Co to jest dehydrogenacja? Jakie katalizatory znajdują zastosowanie w tym procesie? Zapoznaj się z opisem grafiki prezentującej dehydrogenację etylobenzenu, a następnie rozwiąż zadania nr 2 i 3.

R16hWAY6VHDdn1
Na ilustracji głównej jest równanie reakcji: sześcioczłonowy pierścień z trzema wiązaniami podwójnymi i wiązaniem pojedynczym po prawej stronie u góry połączonym z kolejnym wiązaniem pojedynczym - etylobenzen daje - pod wpływem katalizatora - cząsteczkę o wzorze: sześcioczłonowy pierścień z trzema wiązaniami podwójnymi i wiązaniem pojedynczym po prawej stronie u góry połączonym z wiązaniem podwójnym. To etenylobenzen. Drugim produktem jest cząsteczka wodoru. Opisano: 1. Produkcja etenylobenzenu. Procesy odwodornienia (dehydrogenacji) są szeroko stosowane w produkcji związków aromatycznych w przemyśle petrochemicznym. Takie procesy są wysoce endotermiczne i wymagają temperatur sięgających do 500°C i wyższych. Jedną z reakcji odwodornienia, stosowaną na skalę przemysłową jest produkcja etenylobenzenu przez odwodornienie etylobenzenu. Na ilustracji jest model model 3D styrenu. To sześcioczłonowy pierścień zbudowany z czarnych kulek. Każda z pięciu czarnych kulek łączy się z białą kulką. Jedna kulka leżąca w pierścieniu na dole po prawej stronie łączy się z kolejną czarną kulką połączoną z białą kulką. Ta czarna kulka łączy się z czarną kulką połączoną z dwiema białymi kulkami., 2. Katalizator. Katalizatory odwodornienia są oparte głównie na tlenku żelaza(III) (Fe2O3), którego działanie jest wspomagane za pomocą tlenku potasu (K2O) lub węglanu potasu (K2CO3). Na ilustracji jest pewna ilość czerwonego proszku. Fe2O3., 3. Tlenek chromu(III). Alkany takie jak pentan i 
2-metylobutan można przekształcić w pent-1-en i 2-metylobut-1-en, stosując jako katalizator tlenek chromu(III) (Cr2O3). Reakcję prowadzi się w temperaturze 500°C. Na zdjęciu jest pewna ilość ciemnozielonego proszku. Cr2O3., 4. Odwodornienie oksydacyjne. Obecnie badania koncentrują się na opracowywaniu alternatyw odwodornienia alkanów, takich jak odwodornienie oksydacyjne (ODH) z dwóch powodów: niepożądane reakcje zachodzą w wysokiej temperaturze i prowadzą do koksowania i dezaktywacji katalizatora, co sprawia, że nieunikniona jest jego częsta regeneracja; podczas procesu zużywa się duża ilość ciepła, dlatego wymagane są wysokie temperatury reakcji. Synteza krótkołańcuchowych olefin poprzez egzotermiczne selektywne utlenianie etanu i propanu jest w rzeczywistości uważana za potencjalną alternatywę dla tradycyjnej, wysoce energochłonnej pirolizy surowców węglowodorowych. 2 C2H6 + O2  2 C2H4 + 2 H2O.
.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1

Napisz ciąg przemian, za pomocą których otrzymasz but‑2-en. Jako substratu wyjściowego użyj butanu. Nazwij produkty reakcji i nie zapomnij o uwzględnieniu warunków reakcji chemicznych.

Podczas określania nazw użyj symboli E lub Z.

Uwaga!

Zastanów się, czy w tej reakcji nie ma więcej produktów.

R1f0liADnzBtl
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Ćwiczenie 1
R4XKu1DL1Hv4w
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R7BVVqzVovdeX
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
R1SALo8nFYxC7
Ćwiczenie 2
Które związki chemiczne wymienione poniżej, mogą służyć do wspomagania tlenku żelaza(III) wykorzystywanego do katalitycznego odwodornienia alkanów. Możliwe odpowiedzi: 1. tlenek potasu, 2. węglan potasu, 3. węglan chromu(III), 4. tlenek chromu(III)
Ćwiczenie 3
RDxBDKIOSXaAh
Na ilustracji jest zapis: cząsteczka o wzorze - krótki, zygzakowaty łańcuch główny ma na dwóch krańcach grupę metylową. Atomy węgla ponumerowano od lewej do prawej strony do 1 do 4. Brak wiązania podwójnego. Strzałka w prawo. Nad strzałką napis: 1. cząsteczka chloru, hv, 2. NaOH, alkohol. Produktem reakcji jest cząsteczka o wzorze: krótki, zygzakowaty łańcuch główny. Na krańcach ma po jednej grupie metylowej. Atomy węgla ponumerowano od lewej strony od 1 do 4. Pomiędzy 2 i 3 atomem węgla jest wiązanie podwójne.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1Z4LsfnNFcza
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
R1VGdNiwm8t5J
(Uzupełnij).