Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Lipidy, białka i sacharydy stanowią podstawowe składniki wszystkich żywych organizmów. U zwierząt okalają wiele narządów lub stanowią wyodrębnioną tkankę tłuszczową. U roślin obecne są przede wszystkim w nasionach i w miąższu owoców. Inną nazwą lipidów są tłuszcze. Te naturalne definiuje się jako wieloskładnikową mieszaninę różnych lipidów, w których triacyloglicerole są podstawowym, lecz nie jedynym składnikiem. Zapoznaj się z grafiką interaktywną dotyczącą informacji ogólnych na temat triacylogliceroli, a następnie rozwiąż ćwiczenia.

Polecenie 2

Masz pomysł, jakie produkty można otrzymać w reakcji glicerolu z kwasami tłuszczowymi? Czy manipulując proporcjami substratów, można otrzymać wyłącznie jeden produkt? Mając do dyspozycji glicerol i kwasy: palmitynowy, stearynowy i oleinowy, zastanów się, jakie produkty można otrzymać w reakcji tylko z jednym kwasem, z mieszaniną kwasów w stosunku 2:1 oraz z mieszaniną wszystkich trzech kwasów. Zapoznaj się z poniższą grafiką interaktywną dotyczącą otrzymywania tripodstawionych gliceroli z zastosowaniem tych kwasów, a następnie rozwiąż ćwiczenia.

RPTacEWh7FO8g
Otrzymywanie triacylogliceroli. Ogólny wzór: we wzorze zaznaczono grupę R1, R2 i R3. 1. Otrzymywanie triacylogliceroli. a. Reakcja glicerolu z trzema cząsteczkami tego samego kwasu. Reakcja z użyciem kwasu palmitynowego. W reakcji glicerolu z trzema cząsteczkami kwasu palmitynowego otrzymać można jeden produkt główny oraz trzy cząsteczki wody, zgodnie z zaprezentowanym równaniem reakcji chemicznej: jedna cząsteczka glicerolu dodać jedna cząsteczka kwasu palmitynowego strzałka w prawo jedna cząsteczka tripalmitynianu glicerolu dodać trzy cząsteczki wody. b. Reakcja z użyciem kwasu oleinowego. Zastosowanie trzech cząsteczek kwasu oleinowego w reakcji z glicerolem prowadzi do otrzymania jednego produktu głównego i trzech cząsteczek wody. Równanie reakcji chemicznej: jedna cząsteczka glicerolu dodać jedna cząsteczka kwasu oleinowego strzałka w prawo jedna cząsteczka trioleinianu glicerolu dodać trzy cząsteczki wody. c. Reakcja z użyciem kwasu stearynowego. W reakcji glicerolu z trzema cząsteczkami kwasu stearynowego można otrzymać jeden produkt główny i trzy cząsteczki wody zgodnie z równaniem reakcji: jedna cząsteczka glicerolu dodać jedna cząsteczka kwasu stearynowego strzałka w prawo jedna cząsteczka tristearynianu glicerolu dodać trzy cząsteczki wody., 2. Reakcja glicerolu z 2 rożnymi kwasami tłuszczowymi w stosunku 2:1. a. Reakcja z użyciem kwasu oleinowego i palmitynowego w stosunku 2:1. Aplikacja kwasów: palmitynowego i oleinowego w stosunku 2:1 w reakcji z glicerolem prowadzi do otrzymania mieszaniny produktów zgodnie z równaniem reakcji chemicznej. Równanie reakcji: dwie cząsteczki glicerolu dodać cztery cząsteczki kwasu oleinowego dodać dwie cząsteczki kwasu palmitynowego strzałka w prawo jedna cząsteczka 1,2-dioleinianu-3-palmitynianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1,3-dioleinianu-2-palmitynianu glicerolu dodać 6 cząsteczek wody. b. Reakcja z użyciem kwasu oleinowego i stearynowego w stosunku 2:1. Zastosowanie kwasów: oleinowego i stearynowego w stosunku 2:1 w reakcji z glicerolem prowadzi do otrzymania mieszaniny produktów w myśl reakcji: dwie cząsteczki glicerolu dodać cztery cząsteczki kwasu oleinowego dodać dwie cząsteczki kwasu stearynowego strzałka w prawo jedna cząsteczka 1,2-dioleinianu-3-stearynianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1,3-dioleinianu-2-stearynianu glicerolu dodać 6 cząsteczek wody. c. Reakcja z użyciem kwasu stearynowego i palmitynowego w stosunku 2:1. Użycie kwasu stearynowego i palmitynowego w stosunku 2:1 w reakcji z glicerolem prowadzi do otrzymania mieszaniny produktów, zgodnie z reakcją: dwie cząsteczki glicerolu dodać cztery cząsteczki kwasu stearynowego dodać dwie cząsteczki kwasu palmitynowego strzałka w prawo jedna cząsteczka 1,2-distearynianu-3-palmitynianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1,3-distearynianu-2-palmitynianu glicerolu dodać 6 cząsteczek wody. d. Reakcja z użyciem kwasu stearynowego i oleinowego w stosunku 2:1. Zastosowanie kwasów: stearynowego i oleinowego w stosunku 2:1 w reakcji z glicerolem prowadzi do otrzymania mieszaniny produktów w myśl reakcji: dwie cząsteczki glicerolu dodać cztery cząsteczki kwasu stearynowego dodać dwie cząsteczki kwasu oleinowego strzałka w prawo jedna cząsteczka 1,2-distearynianu-3-oleinianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1,3-distearynianu-2-oleinianu glicerolu dodać 6 cząsteczek wody. e. Reakcja z użyciem kwasu palmitynowego i stearynowego w stosunku 2:1. W reakcji glicerolu z kwasami: palmitynowym i stearynowym w stosunku 2:1 można otrzymać mieszaninę produktów zgodnie z zaprezentowanym równaniem reakcji: dwie cząsteczki glicerolu dodać cztery cząsteczki kwasu palmitynowego dodać dwie cząsteczki kwasu stearynowego strzałka w prawo jedna cząsteczka 1,2-dipalmitynianu-3-stearynianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1,3-dipalmitynianu-2-stearynianu glicerolu dodać 6 cząsteczek wody. f. Aplikacja kwasu palmitynowego i oleinowego w stosunku 2:1 w reakcji z glicerolem prowadzi do otrzymania mieszaniny produktów, zgodnie z zaprezentowanym równaniem: dwie cząsteczki glicerolu dodać cztery cząsteczki kwasu palmitynowego dodać dwie cząsteczki kwasu oleinowego strzałka w prawo jedna cząsteczka 1,2-palmitynianu-3-oleinianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1,3-palmitynianu-2-oleinianu glicerolu dodać 6 cząsteczek wody., 3. Reakcja glicerolu z 3 rożnymi kwasami tłuszczowymi w stosunku 1:1:1. a. W reakcji glicerolu z trzema rożnymi kwasami tłuszczowymi: palmitynowym, stearynowym i oleinowym można otrzymać trzy różne produkty oraz dziewięć cząsteczek wody. Zgodnie reakcją: trzy cząsteczki glicerolu dodać trzy cząsteczki kwasu palmitynowego dodać trzy cząsteczki kwasu stearynowego dodać trzy cząsteczki kwasu oleinowego strzałka w prawo jedna cząsteczka 1-palmitynianu-2-oleinianu-3-stearynianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1-stearynianu-2-palmitynianu-3-oleinianu glicerolu dodać jedna cząsteczka 1-oleinianu-2-stearynianu-3-palmitynianu glicerolu dodać 9 cząsteczek wody.
Otrzymywanie triacylogliceroli.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., Ban-Oganowska H. i in.: „Ćwiczenia laboratoryjne z biochemii i chemii żywności‖, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2006. Śmiechowska M i Przybyłowski P.: „Chemia żywności z elementami biochemii‖, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2004., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 1
RjwON9UzvK8BL
Zaznacz poprawną odpowiedź. W cząsteczkach triagliceroli, pomiędzy glicerolem a kwasami tłuszczowymi, występują wiązania: Możliwe odpowiedzi: 1. estrowe., 2. wodorowe., 3. fosforowe.
21
Ćwiczenie 2

W trakcie hydrolizy kwasowej tłuszczu, oprócz glicerolu, otrzymano kwas stearynowy i kwas palmitynowy w stosunku molowym 2:1. Ile jest możliwości otrzymania związków spełniających warunki zadania? Podaj wzór półstrukturalny przykładowego tłuszczu, który w reakcji hydrolizy prowadzi do otrzymania wymienionych produktów.

R1Ib3MMdSawv2
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

W trakcie hydrolizy kwasowej tłuszczu, oprócz glicerolu, otrzymano kwas stearynowy i kwas palmitynowy w stosunku molowym 2:1.

R1eT11AWzTnaa
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 3
RSOtGnrwIczf0
Przyporządkuj definicje do ich znaczeń. Trójglicerydy Możliwe odpowiedzi: 1. Organiczne związki chemiczne, które należą do lipidów. Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych., 2. Kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R-COOH (R – łańcuch węglowodorowy, COOH – grupa karboksylowa)., 3. Najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy (triol)., 4. Szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych, do której zalicza się tłuszcze, woski, sterole, rozpuszczalne w tłuszczach witaminy (A, D, E, K), monoacyloglicerole, diacyloglicerole, fosfolipidy i wiele innych substancji. Kwasy tłuszczowe Możliwe odpowiedzi: 1. Organiczne związki chemiczne, które należą do lipidów. Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych., 2. Kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R-COOH (R – łańcuch węglowodorowy, COOH – grupa karboksylowa)., 3. Najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy (triol)., 4. Szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych, do której zalicza się tłuszcze, woski, sterole, rozpuszczalne w tłuszczach witaminy (A, D, E, K), monoacyloglicerole, diacyloglicerole, fosfolipidy i wiele innych substancji. Glicerol Możliwe odpowiedzi: 1. Organiczne związki chemiczne, które należą do lipidów. Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych., 2. Kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R-COOH (R – łańcuch węglowodorowy, COOH – grupa karboksylowa)., 3. Najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy (triol)., 4. Szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych, do której zalicza się tłuszcze, woski, sterole, rozpuszczalne w tłuszczach witaminy (A, D, E, K), monoacyloglicerole, diacyloglicerole, fosfolipidy i wiele innych substancji. Lipidy Możliwe odpowiedzi: 1. Organiczne związki chemiczne, które należą do lipidów. Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych., 2. Kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R-COOH (R – łańcuch węglowodorowy, COOH – grupa karboksylowa)., 3. Najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy (triol)., 4. Szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych, do której zalicza się tłuszcze, woski, sterole, rozpuszczalne w tłuszczach witaminy (A, D, E, K), monoacyloglicerole, diacyloglicerole, fosfolipidy i wiele innych substancji.