Ilustracja przedstawia schemat złożony z pól tekstowych w kształcie koła. W środkowym kole znajduje się napis Lądolód Antarktydy, Grenlandii. W połączonym z tym polem kołach bocznych wypisano hasła związane z typ lądolodem: położenie, ruch, krajobraz, klimat, ukształtowanie powierzchni, obraz satelitarny, topnienie, przekrój, liczby. Opisano treści: 1. Położenie. Grenlandia – wyspa na Oceanie Atlantyckim i Oceanie Arktycznym u wybrzeży Ameryki Północnej. Większa część Grenlandii leży na północ od koła podbiegunowego. Najbardziej na północ wysuniętym punktem jest przyl. Morris Jesup (83 stopni 39 minut N). Antarktyda – kontynent na półkuli południowej rozciągający się w środkowej części Antarktyki koncentrycznie wokół bieguna południowego. Jest otoczona przez trzy oceany: Atlantycki, Indyjski i Spokojny, których południowe części są wyodrębniane niekiedy jako Ocean Antarktyczny., Ilustracja przedstawia dwa ujęcia kuli ziemskiej. Pierwsze to ujęcie od góry globu. Na niebiesko zaznaczono obszar Grenlandii. Drugie ujęcie kuli jest od dołu, na niebiesko zaznaczono Antarktydę. 2. Ruch. Strumienie lodowe to strefy szybkiego płynięcia lodu w obrębie lądolodu. Mają one kilkaset kilometrów długości, kilkadziesiąt kilometrów szerokości i płyną ze zróżnicowaną prędkością przekraczająca niekiedy 4 km/rok. Strumienie ogranicza wolno płynący (stagnujący) lód, którego prędkość ruchu wynosi ok. 50 m/rok. Na Grenlandii najszybciej przemieszczają się jęzory lodowcowe w strefie wybrzeża, na Antarktydzie lód szelfowy., Na ilustracji przedstawiono Grenlandię i Antarktydę z zaznaczonymi kolorami prędkościami ruchu lądolodu. Poniżej znajduje się kolorowa podziałka od wartości mniejszej od 0,001 do wartości większej niż 3. Z ilustracji można odczytać, iż największa prędkość ruchu znajduje się u wybrzeży Grenlandii i Antarktydy. 3. Krajobraz. Dominującym elementem krajobrazu Grenlandii jest lądolód, który pokrywa 83% powierzchni wyspy. Ma on wyraźny wpływ na rzeźbę terenu, formując ją i maskując topografię powierzchni skał. W centrum znajduje się niecka o płaskim dnie, tworząca pokaźnych rozmiarów obszar depresyjny ukryty pod warstwą lodu grubą na ponad 3000 m (jest to zatem kryptodepresja). Najniższy jej punkt znajduje się około 250 m p.p.m. Faktyczny krajobraz wyspy jest wyżynno-górzysty, ponieważ na Grenlandii znajdują się pasma górskie. Nieckę otaczają obszary górskie, częściowo wystające spod lądolodu. Przebieg linii brzegowej jest stosunkowo urozmaicony. Zaznacza się jeden duży Półwysep Antarktyczny oraz kilka średnich wysp – np. Wyspa Berknera – i wiele małych. Liczne są też morza przybrzeżne oraz niewielkie zatoki. W ukształtowaniu pionowym powierzchni lądolodu na Antarktydzie dominują płaskowyże. Im dalej od brzegów oceanów, tym bardziej wzrasta wysokość terenu nad poziomem morza. Następnie rozciągają się rozległe i stosunkowo płaskie obszary o wysokości kilku tysięcy m n. p. m. Najwyższy szczyt znajduje się w Masywie Vinsona i ma 5140 m n. p. m. Warto wiedzieć, że masyw ten (podobnie jak kilkadziesiąt innych) nie jest pokryty lodem – jego szare skały górują nad białą okolicą. Na czterech połączonych zdjęciach widać śnieżne krajobrazy - od niemal zupełnie płaskich, do górzystych. 4. Klimat. Grenlandia leży w strefie dwóch klimatów: subpolarnego i polarnego. W centralnej części średnia roczna temperatura utrzymuje się poniżej 0 stopni Celsjusza, na wybrzeżach przez 5–6 miesięcy występuje temperatura dodatnia. Średnia roczna suma opadów, głównie w postaci śniegu, waha się od 200 mm na północy i północnym wschodzie do 1000 mm na południu. Antarktyda leży w strefie klimatu polarnego. Średnia roczna temperatura i średnia temperatura najcieplejszego miesiąca utrzymują się poniżej 0 stopni Celsjusza. Średnia roczna suma opadów występujących wyłącznie w postaci śniegu, waha się od 50 mm w centrum do 500 mm na wybrzeżu. Na ilustracji znajdują się dwa schematy liniowe pokazujące zmiany temperatury i opady. oś pozioma schematów to miesiące, oś pionowa po lewej stronie to temperatury od minus 40 do plus 10, a oś pionowa po prawej stronie to opady w milimetrach od 0 do 5. Lewy wykres dotyczy Antarktydy. Można z niego odczytać, iż w styczniu temperatura wynosi minus 14 stopni Celsjusza, w kolejnych miesiącach opada najniższa jest w sierpniu minus 37 stopni Celsjusza, następnie wzrasta do minus 14 w grudniu. Najwyższe opady w czerwcu. Prawy wykres dotyczy Grenlandii. Można z niego odczytać, że w styczniu temperatura wynosi minus 33 stopni Celsjusza, w lutym jest niższa, następnie w kolejnych miesiącach wyraźnie wzrasta, aż do plus 6 stopni w lipcu. w następnych miesiącach spada do minus 33 stopni w grudniu. Najwięcej opadów jest w sierpniu. 5. Ukształtowanie powierzchni. Powierzchnia lądolodu ma największą wysokość w obrębie dwóch kopuł lodowych, przebiegających w kierunku północ–południe. Południowa kopuła osiąga niemal 3000 m n.p.m., północna 3290 m n.p.m. Antarktyda jest najbardziej wyniesionym kontynentem świata – średnia wysokość lądolodu wynosi 2250 m n.p.m., a maksymalna występuje w obrębie tzw. Kopuły A (4091 m n.p.m.) położonej w Antarktydzie Wschodniej., Na ilustracji znajdują się mapki Grenlandii i Antarktydy z zaznaczonymi wysokościami za pomocą kolorów. odczytać można, iż na Grenlandii najwyższy punkt znajduje się w centrum, na Antarktydzie najwyższy jest środek wschodniej części kontynentu. 6. Obraz satelitarny. Na dwóch połączonych zdjęciach widać obraz satelitarny Grenlandii i Antarktydy. Antarktyda ma kolor szaro-srebrno-brązowy. Powierzchnia Grenlandii jest działa, wygląda na dość płaską w części centralnej. Wybrzeża częściowo mają kolor zielono-brązowy. 7. Topnienie opis. Na Grenlandii utrata lodu wynosi średnio 195 km sześciennych na rok. Wpływa na to przede wszystkim topnienie lodowców przybrzeżnych. Na Antarktydzie utrata lodu wynosi średnio 160 km sześciennych n rok. Wpływa na to przede wszystkim topnienie lodowców w Antarktydzie Zachodniej i na Półwyspie Antarktycznym. Na ilustracji przedstawiono mapy Grenlandii i Antarktydy z zaznaczonymi kolorami zmianami grubości lądolodu w ciągu roku w metrach. odczytać można, iż na Grenlandii największe zmiany dotyczą obszarów centralnych, a najmniejsze wybrzeży. Na Antarktydzie zmiany wysokości grubości lądolodu mają wartość ponad 0,5 na większości obszaru, na wybrzeżach są mniejsze. 8. Przekrój. Na dwóch połączonych ilustracjach ukazano przekrój Grenlandii wschód zachód, 72 stopnie szerokości geograficznej północnej oraz przekrój Antarktydy wschód zachód, 90 stopni szerokości geograficznej Południowej. Na obu zaznaczono poziom morza linią przerywaną. Część Grenlandii znajdująca się pod poziomem morza to około jednej trzeciej wysokości. Część Antarktydy znajdująca się pod poziomem morza to około 1/5 wysokości. wysokość Grenlandii zaznaczono jako 3000 metrów. Wysokość Antarktydy zaznaczono jako 4000 m, z uwzględnieniem kopuły a o wysokości 4091 m nad poziomem morza. zaznaczono również biegun południowy, który znajduje się na wschód od środka Antarktydy. 9. Liczby. Grenlandia: Powierzchnia – 1,71 mln km kwadratowych. Pokrycie lądu – 83 procent Maksymalna wysokość – 3275 m n.p.m., Średnia grubość – 1673 m. Maksymalna grubość – 3366,5 m. Objętość – 2 911 tys. km sześciennych Antarktyda: Powierzchnia – 14,1 mln km kwadratowych Pokrycie lądu – 98 procent. Maksymalna wysokość – 4093 m n.p.m. Średnia grubość – 1900 metrów Maksymalna grubość – 4897 m. Objętość – 26 920 tys. km sześciennych.