Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1JGv8YEXSuYC1
Ilustracja przedstawia przekrój przez jajo. Ma ono owalny kształt. W centralnej części znajduje się żółtko. Żółtko to zgromadzony materiał zapasowy niezbędny dla rozwoju zarodka. Żółtko otacza błona żółtkową. Chroni ona żółtko przed rozpadem. Z jego lewej strony jest biegun animalny. To miejsce z tarczą zarodkową, z której będzie rozwijać się zarodek. Z drugiej strony żółtka znajduje się biegun wegetatywny. To miejsce, gdzie gromadzi się duża ilość żółtka. Żółtko zawieszone jest w białku gęstym. Białko gęste. Stanowi dodatkową ochronę żółtka i zarodka oraz stabilizuje je, uniemożliwiając niekontrolowane przemieszczanie. Żółtko i białko gęste otacza warstwa białka rzadkiego. Białko rzadkie. Stanowi magazyn wody, która z białka przepływa do żółtka, upłynniając je. Ułatwia to zarodkowi pobieranie zawartych w białku substancji odżywczych. Białko również chroni zarodek, amortyzując wstrząsy oraz stanowi barierę dla mikroorganizmów chorobotwórczych dzięki zawartości enzymów o właściwościach bakteriobójczych. Od żółtka idzie sznur białkowy łączący żółtko z błoną otaczającą wnętrze jaja. Sznury białkowe (skrętki, chalazy). Biegną wzdłuż długiej osi jaja i łączą żółtko z biegunami skorupki jaja. Zewnętrzną cześć jaja stanowi skorupa wapienna. Zapobiega wysychaniu jaja i urazom mechanicznym. Obecne są w niej otworki (najwięcej nad komorą powietrzną) umożliwiają wymianę gazową. Zawarte w skorupce sole mineralne wykorzystywane są przez rozwijające się w jaju pisklę do budowy szkieletu (im pisklę większe, tym bardziej odwapniona staje się skorupka). Pomiędzy skorupą a żółtkiem i białkiem znajdują się dwie błony pergaminowe. Są to dwie osłony zbudowane z włókien keratynowych, ściśle do siebie przylegające. Na biegunie jaja tworzy się między nimi komora powietrzna. Powiększa się wraz z ubytkiem wody z białka, którą zarodek wykorzystuje do rozwoju. Stanowi magazyn powietrza, którym oddycha rozwijający się w jaju pisklak.
Budowa jaja kury.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 1
R4wOtv7pkW5R0
Przeanalizuj opis grafiki interaktywnej, a następnie: a) omów funkcje poszczególnych elementów budowy jaja. (Uzupełnij) b) określ, jaką rolę pełnią żółtko i białko. (Uzupełnij).
R17CcewxIClu3
Przeanalizuj opis grafiki interaktywnej, a następnie: a) omów funkcje poszczególnych elementów budowy jaja. (Uzupełnij) b) określ, jaką rolę pełnią żółtko i białko. (Uzupełnij).
Polecenie 2
RpykeqsVzvG68
Wyjaśnij, jak w trakcie rozwoju zarodkowego ptaka zmienia się objętość komory powietrznej. Uwzględnij przyczynę i skutek zachodzącego procesu. (Uzupełnij).
Polecenie 3
RauysyrPF2zjz
Wykaż, że jajorodność jest przystosowaniem ptaków do życia w środowisku lądowym i przystosowaniem do lotu. Uwzględnij rolę skorupki wapiennej oraz błon płodowych. (Uzupełnij).