Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Na podstawie zamieszczonej poniżej grafiki opisz, jaki wpływ na ewolucję miało powstanie i rozpad Pangei.

Na podstawie opisu grafiki wyjaśnij, jaki wpływ na ewolucję miało powstanie i rozpad Pangei.

Rar0r3VtR8nvq
(Uzupełnij).
RsT3DLVIIVXXP1
Na ilustracji głównej jest mapa świata z rozległym lądem rozciągającym się z północy na południe oraz na wschód. Konturami zaznaczono na niej obszary przypominające współcześnie istniejące kontynenty, na przykład Amerykę Południową, Afrykę. 1. Powstanie Pangei. Na mapie świata na północy jest ląd opisany jako Syberia, poniżej niego jest oddzielny ląd - Kazachstania. Następnie poniżej nich jest ląd, na wschodzie którego leży Baltika, a na zachodzie Laurencja. Poniżej Baltiki i Laurencji leży Gondwana. Na obrzeżach Gondwany, w rejonie krawędzi współczesnej Afryki Północnej, leży Armoryka. Opis: Pangea powstała w karbonie i permie. Do jej powstania doszło w wyniku orogenezy hercyńskiej. Doszło do kolizji kontynentów: Laurusji, w skład której wchodziła dzisiejsza Ameryka Północna oraz Europa; Gondwany, którą stanowiły: Ameryka Południowa, Afryka, Australii, Indie i Antarktyda; Syberii oraz Kazachstanii. Na mapie przedstawiono układ kontynentów w Pangei. Ląd ma kształt przypominający rogala. Na północy jest Azja z Uralem i z Północnymi Chinami na wschodzie w postaci wydłużonego lądu. Poniżej Azji leży Europa. Wąskim pasem lądu łączy się z Ameryką Północną. Amerykę Północną od Afryki dzielą wyżyny i góry. Na zachód od Afryki leży Ameryka Południowa zaznaczona jako pustynia. Na wschód od Ameryki Południowej jest Arabia. Poniżej niej Antarktyda (pustynia), na wschód od Antarktydy leży Australia. Wszystkie kontynenty są ze sobą połączone. Większą ich część porastają trawy i lasy. Po prawej stronie połączonych kontynentów w postaci wyspy znajdują się Południowe Chiny. Po lewej stronie Pangei jest rozległy ocean Panthalassa, po prawej stronie jest ocean Paleotetyda, Kimmeria i Tetyda., 2. Klimat Pangei. Na mapie przedstawiono układ kontynentów w Pangei. Ląd ma kształt przypominający rogala. Na północy jest Azja z Uralem i z Północnymi Chinami na wschodzie w postaci wydłużonego lądu. Poniżej Azji leży Europa. Wąskim pasem lądu łączy się z Ameryką Północną. Ameryka na południu ma pustynię. Amerykę Północną od Afryki dzielą wyżyny i góry. Na zachód od Afryki leży Ameryka Południowa zaznaczona jako pustynia. Na wschód od Ameryki Południowej jest zielona Arabia. Poniżej niej leży Antarktyda (pustynia), na wschód od Antarktydy jest zielona Australia. Południowe wybrzeże Pangei jest górzyste. Wszystkie kontynenty są ze sobą połączone. Większą ich część porastają trawy i lasy. Po prawej stronie połączonych kontynentów w postaci wyspy znajdują się Południowe Chiny. Po lewej stronie Pangei jest rozległy ocean Panthalassa, po prawej stronie jest Paleotetyda, Kimmeria i Tetyda. Opis: Na północy ciepła strefa biegunowa – nie było wówczas lodowców, gdyż ciepłe wody mogły swobodnie przepływać z cieplejszych szerokości. Strefa międzyzwrotnikowa – klimat suchy, gorący, ogromne pustynie (duże różnice temperatur). Okolice równika – klimat gorący wilgotny, las równikowy., 3. Rozpad Pangei. Na mapach przedstawiono kierunki rozchodzenia się kontynentów. Na pierwszej mapie pokazano stan z permu z połączonymi kontynentami - z Pangeą. Na kolejnej mapie w triasie jest północna część kontynentu zwana Laurazją i południowa zwana Gondwaną. Są ze sobą połączone. W jurze lądy przylegające do południowej części Afryki zaczęły oddalać się od Czarnego Lądu. W kredzie nastąpiło ostateczne oddzielenie się Laurazji na Amerykę Północną i Eurazję. Na kolejnej mapie pokazano Pangeę wraz z kierunkami rozchodzenia się poszczególnych jej części: Eurazja na wschód oraz na północ, Ameryka Północna na zachód i na północny zachód, Ameryka Południowa na północny zachód, Afryka na północny wschód, Indie na północny wschód, Antarktyda na południowy zachód, Australia na północny wschód., 4. Dowody na istnienie Pangei – rozkład organizmów i skamieniałości. Na ilustracji pokazano pięć obszarów lądowych z zaznaczonymi wędrówkami zwierząt i roślin. Afryka jest połączona na zachodzie z Ameryką Południową, która jest pochylona w stosunku do Afryki. Południe Ameryki Południowej i Afryki są stosunkowo blisko siebie. Oddzielnie są Indie, pod którymi leży Antarktyda, na wschód od Antarktydy jest Australia. Indie, Antarktyda i Australia nie są ze sobą połączone. Wszystkie kontynenty są stosunkowo blisko siebie. Zwierzę przypominające gada żyjące w środkowej części Ameryki Południowej zawędrowało do środkowych obszarów Afryki. Kolejne zwierzę przypominające gada zawędrowało z południa Ameryki Południowej do południowych rejonów Afryki (obszary południowe kontynentów leżą bardzo blisko siebie). Roślina z Antarktydy zawędrowała do Australii, do Indii, do Afryki i do Ameryki Południowej. Zwierzę przypominające ssaka żyjące w Indiach zawędrowało do Afryki południowo-wschodniej oraz do północnej i środkowej Antarktydy. Opis: Obecność podobnych i identycznych gatunków na kontynentach, które są obecnie bardzo oddalone od siebie: na przykład skamieniałości terapsydów Lystrosaurus znaleziono w Afryce Południowej, Indiach i Antarktydzie obok przedstawicieli flory Glossopteris, których rozmieszczenie wahałoby się od koła polarnego do równika, gdyby kontynenty znajdowały się na obecnym miejscu; dopasowane do siebie linie brzegowe kontynentów.
Pangea
Źródło: Fama Clamosa, licencja: CC BY-SA 4.0, dostępne w internecie: commons.wikimedia.org. Grafiki w panelach: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.