Ilustracja przedstawiająca dane dotyczące fluoru zaprezentowane analogicznie jak w układzie okresowym. Na środku symbol wraz z liczbą atomową ${}_9\text{F}$. Poniżej masa atomowa wynosząca osiemnaście przecinek dziewięć dziewięć osiem. Wokół kolejno opisane w dalszej części zagadnienia. Reaktywność wobec wody. Związki z tlenem. Fluorki metali. Kwas fluorowodorowy. Kwasy tlenowe. 1. Reaktywność fluoru wobec wody Fluor reaguje gwałtownie z wodą, tworząc fluorowodór, i wypiera wolny tlen, zgodnie z poniższym równaniem reakcji chemicznej:

$2 {\text{F}}_2+2 {\text{H}}_2\text{O}\to 4 \text{HF}+{\text{O}}_{2\left(\text{g}\right)}$, 2. Jakie związki chemiczne powstają w reakcji fluoru z tlenem? Fluor jest bardziej elektroujemny niż tlen, dlatego jego związki z nim są traktowane jako fluorki tlenu, a nie jako tlenki fluoru.
Ilustracja przedstawiająca model kulkowo-pręcikowy difluorku tlenu składający się z dwóch atomów fluoru reprezentowanych przez żółte kulki, które to łączą się z jednym atomem tlenu symbolizowanym przez czerwoną kulkę. Pomiędzy atomami występuje kąt rozwarty._{Indeks dolny Difluorek tlenu}

Znane związki fluoru i tlenu to:

• ${\text{OF}}_2$ difluorek tlenu;
• ${\text{O}}_2{\text{F}}_2$ difluorek ditlenu.

W obu tych związkach fluor znajduje się na $-\text{I}$ stopniu utlenienia., 3. Fluorki metali Fluorki metali to związki chemiczne, które powstają pomiędzy metalami a fluorem.

Niektóre sole, np. fluorek sodu, są związkami jonowymi, podczas gdy inne są związane kowalencyjnie. Fluorek uranu($\text{VI}$) tworzy struktury polimerowe.
Grafika przedstawia model kulkowy fluorku uranu($\text{VI}$). Sześć zielonych kulek ściśle otacza większą kulkę niebieską. Wokół znajduje się kilkanaście identycznych układów, tworząc większą strukturę. _{Indeks dolny Model kulkowy kryształu fluorku uranu($\text{VI}$). Autor: Benjah-bmm27; Źródło: wikipedia.org; Licencja: domena publiczna;}

Fluor może reagować z metalami, tworząc fluorki metali, zgodnie z następującym równaniem:

$2 M+n {\text{F}}_2\to 2 M{\text{F}}_n$

gdzie $M$ to metal, a <mathMFn to fluorek metalu.

Fluor reaguje z sodem, tworząc odpowiednio fluorek sodu:

$2 \text{Na}+{\text{F}}_2\to 2 \text{NaF}$

Natomiast żelazo reaguje z fluorem, tworząc fluorek żelaza($\text{III}$) według schematu:

$2 \text{Fe}+3 {\text{F}}_2\to 2 {\text{FeF}}_3$

Żelazo może szybko reagować z fluorem, dając tym samym biały, złożony fluorek żelaza($\text{III}$), nawet w niskich temperaturach., 4. Kwas fluorowodorowy Fluorowodór w roztworach wodnych ulega dysocjacji, zgodnie z poniższym schematem:

$\text{HF}+{\text{H}}_2\text{O}\rightleftarrows {\text{F}}^{-}+{\text{H}}_3{\text{O}}^{+}$

$\text{HF}$ jest słabym kwasem o budowie kowalencyjnej, w formie cieczy nie przewodzi prądu elektrycznego.
Ilustracja przedstawia model kulkowy cząsteczki kwasu fluorowodorowego. Atomy wodoru i fluoru przylegają do siebie i są ułożone naprzemiennie. Atom fluoru oddziałuje z atomem wodoru sąsiedniej cząsteczki. Kilka cząsteczek ułożonych jedna za drugą tworzy większą zygzakowatą strukturę._{Cząsteczki $\text{HF}$ łączą się ze sobą za pomocą wiązań wodorowych, z wytworzeniem zygzakowatego łańcucha., 5. Kwasy tlenowe fluoru Oksokwas fluoru:
$\text{HOF}$ – kwas fluorowy
Ilustracja przedstawia oksokwas fluoru $\text{HOF}$, to znaczy kwas fluorowy. Długość wiązania tlen fluor wynosi 144,2 pikometra, podczas gdy wiązanie tlen wodór ma długość 96,4 pikometra. Kąt H O F wynosi 97,2 stopnia.Indeks dolny Struktura kwasu fluorowego}

Ilustracja przedstawiająca dane dotyczące chloru zaprezentowane analogicznie jak w układzie okresowym. Na środku symbol wraz z liczbą atomową ${}_{17}\text{Cl}$. Poniżej masa atomowa wynosząca trzydzieści pięć przecinek cztery pięć. Wokół kolejno opisane w dalszej części zagadnienia. Reaktywność wobec wody. Związki z tlenem. Chlorki metali. Kwas chlorowodorowy. Kwasy tlenowe. 1. Reaktywność chloru wobec wody Chlor reaguje z wodą powoli – w roztworze ustala się równowaga:

${\text{Cl}}_2+{\text{H}}_2\text{O}\rightleftarrows \text{HCl}+\text{HClO}$

Pod wpływem światła ma miejsce powolny rozkład kwasów $\text{HClO}$, z wydzieleniem tlenu atomowego jako silnego utleniacza, od którego zależą dezynfekujące i wybielające właściwości wody chlorowej:

$\text{HClO}\to \text{HCl}+\text{O}$

Woda chlorowa charakteryzuje się lekko kwasowym odczynem., 2. Jakie związki chemiczne powstają w reakcji chloru z tlenem? Tlenki chloru rozkładają się gwałtownie.
Znane związki chloru i tlenu to:

• ${\text{Cl}}_2\text{O}$ tlenek chloru($\text{I}$)
  Ilustracja przedstawiająca wzór strukturalny tlenku chloru($\text{I}$) zbudowanego z dwóch atomów chloru, z których każdy łączy się za pomocą wiązania pojedynczego z atomem tlenu. Długości wiązań tlen chlor wynosi 170 pikometrów. Kąt pomiędzy atomami O C l O wynosi 110,9 stopni.Struktura tlenku chloru($\text{I}$);
• ${\text{ClO}}_2$ tlenek chloru($\text{IV}$);
• ${\text{ClO}}_3$ tlenek chloru($\text{VI}$);
• ${\text{Cl}}_2{\text{O}}_7$ tlenek chloru($\text{VII}$).

Spośród nich ${\text{Cl}}_2\text{O}$ i ${\text{ClO}}_2$ mają praktyczne znaczenie jako środki wybielające w przemyśle celulozowym i mącznym., 3. Chlorki metali Chlorki metali to związki chemiczne powstające pomiędzy metalami i chlorem.

Niektóre sole – np. chlorek sodu – są związkami jonowymi, podczas gdy inne są związane kowalencyjnie (np. chlorek arsenu($\text{III}$)). Chlorek palladu tworzy struktury polimerowe.
Ilustracja przedstawia wodny probówkę zawierającą wodny roztwór chlorku palladu w szklanej probówce. Roztwór jest przejrzysty i ma kolor pomarańczowy brązowy kolor. _{Indeks dolny Roztwór ${{\left[{\text{PdCl}}_4\right]}^{2-}}_{\left(\text{aq}\right)}$}

Chlor może reagować z metalami, tworząc chlorki metali, zgodnie z następującym równaniem:

$2 M+n {\text{Cl}}_2\to 2 M{\text{Cl}}_n$,

gdzie ,math>M to metal, a $M{\text{Cl}}_n$ to chlorek metalu.
Chlor reaguje z sodem, tworząc odpowiednio chlorek sodu:
$2 \text{Na}+{\text{Cl}}_2\to 2 \text{NaCl}$
Natomiast żelazo reaguje z chlorem tworząc chlorek żelaza($\text{III}$) według schematu:
$2 \text{Fe}+3 {\text{Cl}}_2\to 2 {\text{FeCl}}_3$
Kiedy chlor wchodzi w kontakt z podgrzanym żelazem, reaguje, w wyniku czego otrzymujemy czarny chlorek żelaza($\text{III}$). Jeśli jednak warunki reakcji są wilgotne, skutkuje to powstaniem czerwono-brązowego produktu., 4. Kwas chlorowodorowy Ilustracja przedstawiająca strukturę kwasu chlorowodorowego $\text{HCl}$. Długość wiązania wodór chlor wynosi 127,4 pikometrów._{Indeks dolny Struktura kwasu chlorowodorowego.}
Chlorowodór w roztworach wodnych ulega dysocjacji, zgodnie z poniższym schematem:
$\text{HCl}+{\text{H}}_2\text{O}\rightleftarrows {\text{Cl}}^{-}+{\text{H}}_3{\text{O}}^{+}$
$\text{HCl}$ jest związkiem o budowie kowalencyjnej, a jego roztwór należy do mocnych kwasów., 5. Kwasy tlenowe chloru Oksokwasy chloru:

• $\text{HClO}$ – kwas chlorowy($\text{I}$) – bardzo słaby kwas, silny utleniacz w środowisku kwasowym;
• ${\text{HClO}}_2$ – kwas chlorowy($\text{III}$);
• ${\text{HClO}}_3$ – kwas chlorowy($\text{V}$);
  Ilustracja przedstawiająca model kulkowo-pręcikowy kwasu chlorowego($\text{V}$). Do atomu chloru - kulka zielona - przyłączone są trzy kulki czerwone oznaczające atomy tlenu. Dwie z kulek są przyłączone poprzez wiązania podwójne - dwie grube linie. Ostatnia z kulek jest przyłączona poprzez wiązanie pojedyncze, do niej jest dołączona dodatkowa kulka szara oznaczająca atom wodoru.
  _{Indeks dolny Model kwasu chlorowego($\text{V}$);}
• ${\text{HClO}}_4$ – kwas chlorowy($\text{VII}$).

Moc kwasów tlenowych rośnie wraz ze wzrostem liczby atomów tlenu w cząsteczce:
$\text{HClO}<{\text{HClO}}_2<{\text{HClO}}_3<{\text{HClO}}_4$.

Ilustracja przedstawiająca dane dotyczące bromu zaprezentowane analogicznie jak w układzie okresowym. Na środku symbol wraz z liczbą atomową ${}_{35}\text{Br}$. Poniżej masa atomowa wynosząca siedemdziesiąt dziewięć przecinek dziewięć zero cztery. Wokół kolejno opisane w dalszej części zagadnienia. Reaktywność wobec wody. Związki z tlenem. Bromki metali. Kwas bromowodorowy. Kwasy tlenowe. 1. Reaktywność bromu wobec wody Brom rozpuszcza się powoli w wodzie, dzięki czemu powstaje brązowy roztwór kwasu bromowodorowego i kwasu bromowego($\text{I}$) – woda bromowa ${\text{Br}}_{2\left(\text{aq}\right)}$ (w roztworze ustala się równowaga):
${\text{Br}}_2+{\text{H}}_2\text{O}\rightleftarrows \text{HBr}+\text{HBrO}$
Pod wpływem światła ma miejsce powolny rozkład kwasu $\text{HBrO}$ z wydzieleniem tlenu atomowego jako silnego utleniacza.
$\text{HBrO}\to \text{HBr}+\text{O}$
Woda bromowa charakteryzuje się lekko kwasowym odczynem., 2. Jakie związki chemiczne powstają w reakcji bromu z tlenem? Tlenki bromu są najmniej stabilne spośród tlenków halogenków.

Znane związki bromu i tlenu to:

• ${\text{Br}}_2\text{O}$ tlenek bromu($\text{I}$);
• ${\text{BrO}}_2$ tlenek bromu($\text{IV}$);
• ${\text{Br}}_2{\text{O}}_5$ tlenek bromu($\text{V}$).

, 3. Bromki metali Bromki metali to związki chemiczne, które powstają pomiędzy metalami a bromem.

Niektóre sole – np. bromek sodu – są związkami jonowymi, podczas gdy inne są związane kowalencyjnie (np. bromek glinu).
Ilustracja przedstawia model dimeru bromku glinu. Dwie bladoróżowe kulki reprezentujące atomy glinu łączą się z dwoma atomami bromu symbolizowanymi przez kulki czerwone. Atomy ułożone są naprzemiennie, tworząc czworokąt poprzez powstałe wiązania pojedyncze. Dodatkowo każdy z atomów glinu podstawiony jest dwoma innymi atomami bromu, z których pierwszy znajduje się przed płaszczyzną, a drugi za. _{Indeks dolny Model bromku glinu}
Brom może reagować z metalami, tworząc bromki metali, zgodnie z następującym równaniem:
$2 M+n {\text{Br}}_2\to 2 M{\text{Br}}_n$,
gdzie $M$ to metal, a $M{\text{Br}}_n$ to bromek metalu.
Brom reaguje z sodem, tworząc odpowiednio bromek sodu:
$2 \text{Na}+{\text{Br}}_2\to 2 \text{NaBr}$.
Natomiast żelazo reaguje z bromem tworząc bromek żelaza($\text{III}$) według schematu:
$2 \text{Fe}+3 {\text{Br}}_2\to 2 {\text{FeBr}}_3$.
Ten związek jest czerwono-brązowy w suchych warunkach. Reakcja żelaza z bromem jest mniej reaktywna niż jego reakcja z fluorem lub chlorem., 4. Kwas bromowodorowy
Ilustracja przedstawia model kulkowo-pręcikowy kwasu bromowodorowego. Dwie kulki - jedna biała (atom wodoru), a druga czerwona (atom bromu) są połączone grubą linią oznaczającą wiązanie pojedyncze. W obrębie każdej z nich zaznaczono kuliste obszary, odpowiednio: na czerwono zwiększoną elektronową przy atomie bromu oraz na niebiesko małą gęstość elektronową w obrębie atomu wodoru. Obszar o zwiększonej gęstości jest większy niż obszar w obrębie atomu wodoru._{Indeks dolny Struktura kwasu bromowego($\text{VII}$)}

Bromowodór w roztworach wodnych ulega dysocjacji, zgodnie z poniższym schematem:
$\text{HBr}+{\text{H}}_2\text{O}\rightleftarrows {\text{Br}}^{-}+{\text{H}}_3{\text{O}}^{+}$
Wodny roztwór $\text{HBr}$ należy do mocnych kwasów. W cząsteczce $\text{HBr}$ występuje wiązanie kowalencyjne., 5. Kwasy tlenowe bromu Oksokwasy bromu:

• $\text{HBrO}$ – kwas bromowy($\text{I}$);
• ${\text{HBrO}}_2$ – kwas bromowy($\text{III}$);
• ${\text{HBrO}}_3$ – kwas bromowy($\text{V}$);
• ${\text{HBrO}}_4$ – kwas bromowy($\text{VII}$).

Ilustracja przedstawiająca dane dotyczące jodu zaprezentowane analogicznie jak w układzie okresowym. Na środku symbol wraz z liczbą atomową ${}_{53}\text{I}$. Poniżej masa atomowa wynosząca sto dwadzieścia sześć przecinek dziewięć zero cztery. Wokół kolejno opisane w dalszej części zagadnienia. Reaktywność wobec wody. Związki z tlenem. Jodki metali. Kwas jodowodorowy. Kwasy tlenowe. 1. Reaktywność jodu wobec wody W przypadku jodu, w wodzie rozpuszcza się tylko jego niewielka ilość, tworząc bladobrązowy roztwór. Jod ${\text{I}}_2$ reaguje z wodą, tworząc jon jodanowy($\text{I}$) (${\text{IO}}^{-}$). Stan równowagi zależy w dużym stopniu od pH roztworu.
${\text{I}}_2+3 {\text{H}}_2\text{O}\rightleftarrows {{\text{IO}}^{-}}_{\left(\text{aq}\right)}+2 {\text{H}}_3{{\text{O}}^{+}}_{\left(\text{aq}\right)}+{{\text{I}}^{-}}_{\left(\text{aq}\right)}$, 2. Związki jodu z tlenem Ilustracja przedstawia model kulkowo-pręcikowy tlenku jodu($\text{V}$). Atomy tlenu reprezentowane są przez kulki czerwone, zaś atomy jodu przez fioletowe. Cząsteczka zbudowana jest z atomu tlenu, który to łączy się z dwoma atomami jodu, pomiędzy nimi znajduje się kąt rozwarty. Każdy z dwóch wspomnianych atomów jodu łączy się z dwoma atomami tlenu._{Indeks dolny Tlenek jodu($\text{V}$)}

Tlenek jodu($\text{V}$) (${\text{I}}_2{\text{O}}_5$) jest jedynym tlenkiem halogenowym, który jest stabilny pod względem dysocjacji na pierwiastki. Używa się go w badaniu obecności tlenku węgla ($\text{CO}$) i jego zawartości., 3. Jodki metali Jodki metali to związki chemiczne, które powstają pomiędzy metalami a jodem.
Niektóre sole, np. jodek sodu, są związkami jonowymi, podczas gdy inne są związane kowalencyjnie (jodek boru($\text{III}$)).
Ilustracja przedstawia wzór jodku boru($\text{III}$). Do atomu boru przyłączone są trzy atomy jodu poprzez wiązania pojedyncze._{Indeks dolny Wzór strukturalny jodku boru($\text{III}$)}
Jod może reagować z metalami, tworząc jodki metali, zgodnie z następującym równaniem:
$2 M+n {\text{I}}_2\to 2 M{\text{I}}_n$,
gdzie $M$ to\; metal,\; a $$$M{\text{I}}_n$ to jodek metalu.
Jod reaguje z sodem, tworząc jodek sodu:
$2 \text{Na}+{\text{I}}_2\to 2 \text{NaI}$.
Natomiast żelazo reaguje z jodem, tworząc jodek żelaza($\text{II}$), wedługg schematu:
$\text{Fe}+{\text{I}}_2\to {\text{FeI}}_2$.
Związek ten może być szary, ale reakcja zawsze jest zanieczyszczona nadmiarem jodu. Reakcja żelaza z jodem jest mniej energiczna niż jego reakcja z lżejszymi halogenami., 4. Kwas jodowodorowy
Ilustracja przedstawia wzór kwasu jodowodorowego. Atom wodoru łączy się z atomem jodu poprzez wiązanie pojedyncze. Długość wiązania wodór - jod wynosi 160,9 pikometrów. _{Indeks dolny Wzór strukturalny kwasu jodowodorowego}
Jodowodór w roztworach wodnych ulega dysocjacji, zgodnie z poniższym schematem:
$\text{HI}+{\text{H}}_2\text{O}\rightleftarrows {\text{I}}^{-}+{\text{H}}_3{\text{O}}^{+}$.
Wodny roztwór $\text{HI}$ należy do mocnych kwasów. W cząsteczce $\text{HI}$ występuje wiązanie kowalencyjne. Moc kwasów rośnie w szeregu:
$\text{HCl}<\text{HBr}<\text{HI}$
Związane jest to z promieniami atomowymi fluorowców. W miarę wzrostu liczby atomowej odpowiedniego fluorowca rośnie promień atomowy, tzn. zwiększa się długość wiązania $\text{H}-\text{X}$, co ułatwia oddysocjowanie protonu., 5. Kwasy tlenowe jodu Oksokwasy jodu:

• $\text{HIO}$ – kwas jodowy($\text{I}$);
• ${\text{HIO}}_3$ – kwas jodowy($\text{V}$)
  opis alternatywny _{Indeks dolny Model kwasu jodowego($\text{V}$)}
• ${\text{HIO}}_4$ – kwas jodowy($\text{VII}$).

Moc tlenowych kwasów fluorowców maleje w miarę przechodzenia w dół grupy:
$\text{HClO}>\text{HBrO}>\text{HIO}$