Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z rozmieszczeniem głównych systemów przesyłowych ropy naftowej (nr 1–7) oraz gazu ziemnego (nr 8–15) na świecie. Scharakteryzuj dysproporcje w rozmieszczeniu geograficznym tych systemów. Wyjaśnij, jakie czynniki geograficzne, ekonomiczne czy polityczne odpowiedzialne są za ich rozmieszczenie.

R18PeNgo1gcWW
(Uzupełnij).
RZt3GjyZO7Vmd1
Mapa świata przedstawia systemy przesyłowe ropy naftowej oraz gazy ziemnego. Numer 1 znajduje się na Alasce. 2 w USA. 3 na morzy Północnym. 4 w zachodniej Rosji. 5 w Azerbejdżanie. 6 w Kazachstanie. 7 w północnych Chinach. 8 w Turkmenistanie. 9 w Chinach. 10 w Rosji. 11 na Morzu Bałtyckim. 12 w Algierii. 13 w Nigerii. 14 w Brazylii. 15 w USA. 1. Rurociąg Trans-Alaska Łączy Prudhoe Bay na północy Alaski oraz Valdez na południowym brzegu półwyspu, następnie ropa jest transportowana przez tankowce do portów Stanów Zjednoczonych oraz na rynki azjatyckie. Został oddany do użytku w latach 70. XX wieku. Rozciąga się na długości ok. 1 300 km. Roczny transport wynosi ponad 20 mln ton.
Mapa przedstawia przebieg rurociągu Trans-Alaska. Zaczyna się na wybrzeżu Oceanu Arktycznego przy Morzu Beauforta. Idzie w głąb lądu, przebiega między innymi przez rzekę Yukon. Trasa zawiera 12 stacji. Przebieg rurociągu Trans-Alaska
Zdjęcie przedstawia rurociąg. Na pierwszym planie znajduje się fragment rurociągu. Dalej są drzewa tajgi i tundry. W tle znajdują się góry. Rurociąg przebiega przez obszar tajgi i tundry.
Zdjęcie przedstawia rurociąg. Umieszczony jest on na konstrukcji tak, żeby znajdował się ponad powierzchnią gruntu. Wokół są drzewa. Ze względu na trudne warunki naturalne (niskie temperatury oraz wieloletnią zmarzlinę) system rurociągu umieszczony jest ponad powierzchnią terenu.
Zdjęcie przedstawia załadunek ropy naftowej. Na pierwszym planie znajduje się droga oraz ośnieżony brzeg morza. W tle, na wodzie, odbywa się załadunek na statek. Załadunek ropy naftowej w terminalu morskim Valdez, 2. System rurociągów Keystone Początek rurociągu znajduje się w Hardisty w prowincji Alberta (Kanada), a kończy się w Patoka w stanie Illinois (Stany Zjednoczone). Rurociąg ma boczne połączenie o długości 860 km prowadzące z miejscowości Steele City (Nebraska, USA) do amerykańskich portów morskich w Teksasie. Budowę rozpoczęto w roku 2008 roku, oddając do użytku kolejne odcinki. Do 2017 roku długość wyniosła 4700 km. Trwają dalsze prace nad Keystone XL, obejmującym połączenie z Hardisty (Alberta, Kanada) do Steele City, poprzez rejony roponośne w amerykańskim stanie Montana. Docelowo system ma osiągnąć 6 135 km. Dziennie przesyła się 700 tys. baryłek. Roczny transport może wynosić około 35 mln ton ropy naftowej.
Mapa przedstawia rurociągi w Keystone. Kanadyjska rezerwa ropy naftowej znajduje się w Hardisty a w Stanach Zjednoczonych w Cushing i Baker. Faza 1 z 2010 roku przebiega od Hardisty w Kanadzie do Wood River i Patoki w USA na wschodzie. Faza 2 z 2011 roku przebiega od pogranicza Nebraski i Kansas do Cushing. Faza 3a z 2012 roku przebiega z Cushing do Port Arthur na południu. Faza 3b z 2016 roku przebiega do Houston na południu. Proponowana faza 4 przebiega z Hardisty w Kanadzie przez Baker na pogranicze Nebraski i Kansas. Przebieg systemu rurociągów Keystone
Zdjęcie przedstawia budowę rurociągu. Rura przygotowana do połączenia leży na ziemi. Budowa I etapu rurociągu Keystone, 3. Rurociąg Norpipe System morskich rurociągów gazowych i naftowych wybudowany w latach 70. XX wieku, którymi przesyłane są surowce z norweskich pól naftowych na Morzu Północnym. Naftociąg o długości 354 km transportuje ropę do Wielkiej Brytanii. Roczna zdolność przepustowa wynosi 45 mln ton ropy naftowej, średnia nie przekracza 40 mln ton. Gazociąg o długości 440 km przesyła gaz ziemny do Niemiec. Ma przepustowość 16 mld m3 rocznie., 4. Rurociąg Przyjaźń (ros. Дружба) Naftociąg tranzytowy biegnący od Tatarstanu w Rosji w kierunku zachodnim. Na Białorusi rozgałęzia się na odcinek północny biegnący poprzez Polskę do Niemiec i odcinek południowy, który prowadzi przez Ukrainę do Słowacji, Czech i na Węgry. Zbudowany w latach 60. XX wieku. W czasach budowy miał dostarczać ropę naftową do państw tzw. bloku wschodniego, zrzeszonych wówczas w Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, stąd jego nazwa. Ma długość ok. 4000 km, w ciągu roku transportuje przeciętnie 65 mln ton ropy naftowej, w niektórych latach przesył sięgał 80 mln ton.
Mapa przedstawia przebieg rurociągu Przyjaźń. Łączy ona Ventsplis na Łotwie. Możejki i Kłajpedę na Litwie. Nowopłock, Gomel i Mozyr na Białorusi. Brody i Użogorod na Ukrainie. Szolno na Węgrzech. Sahy na Słowacji. Zaluzi w Czechach. Leunę, Schwedt i Rostock w Niemczech. Płock, Adamowo i Gdańsk w Polsce. Rurociąg Odessa-Brody łączy Brody na Ukrainie z Odessą nad Morzem Czarnym. Trzecia nitka w budowie znajduje się pomiędzy Płockiem a Adamowem. Planowany rurociąg połączy Płock z Brodami na Ukrainie. Rafinerie znajdują się w Schwedt i Leunie w Niemczech, w Płocku i Gdańsku w Polsce. Port znajduje się w Gdańsku i Odessie. Przebieg rurociągu Przyjaźń
Zdjęcie przedstawia fragment rurociągu. Rura wychodzi z ziemi na powierzchnię. Znajduje się tam drabina oraz kładka nad rurociągiem. Fragment ukraińskiego odcinka rurociągu Przyjaźń, 5. Rurociąg Baku–Tbilisi–Ceyhan (BTC) Prowadzi od złoża naftowego obok Baku (Azerbejdżan) nad Morzem Kaspijskim, poprzez Gruzję do tureckiego Portu Ceyhan nad Morzem Śródziemnym. Zbudowany w 2006 roku, ma długość 1768 km. W ciągu roku tą droga przesyłać można do 50 mln ton ropy naftowej.
Mapa przedstawia przebieg rurociągu BTC – Baku, Tbilisi, Ceyhan. Biegnie on przez pompownie w Baku, Kurdamirze, pompownię w Yevlakh, Ganję w Azerbejdżanie. Pompownię w Tbilisi, Tsalce oraz Akhaltsikhe w Gruzji. Adrahan, pompownię w Erzurum, pompownię w Wrzincan, pompownię w Sivas i pompownię w Ceyhan w Turcji. Inny rurociąg przebiega przez Poti, Tbilisi w Gruzji, Ganję, Yevlakh, Kurdamir i Baku w Azerbejdżanie. Erzurum w Turcji, Tabriz w Iranie. Przebieg rurociągu Baku–Tbilisi–Ceyhan, 6. Rurociąg Kazachstan–Chiny Jest to rurociąg pozwalający Chinom na import ropy z rejonu Morza Kaspijskiego. Biegnie on z portu Atyrau w Kazachstanie do miejscowości Alashankou leżącej w chińskiej prowincji Sinciang. Ma długość 2 228 km, został ukończony w 2011 roku. Roczny transport ma wynosić ok. 20 mln ton., 7. Rurociąg Wschodnia Syberia–Ocean Spokojny (Eastern SiberiaPacific Ocean – ESPO ) Ma na celu eksport rosyjskiej ropy do krajów Dalekiego Wschodu leżących nad Oceanem Spokojnym, tj. Chin, Japonii, Korei Południowej. Rozpoczyna się w Taishet (okręg irkucki) następnie przez Skovorodino (okręg amurski) kieruje się do Daqing w Chinach. Projekt zrealizowany został latach 2006–2012. Łączna długość wynosi 4857 km. Przepustowość łącza do Chin osiąga 30 mln ton rocznie, a do 2025 roku ma wzrosnąć nawet do 80 mln ton.
Mapa przedstawia przebieg ropociągów w Federacji Rosyjskiej. Przebiegają one przez Tajszet, Angarsk Irkuck, Talakan, Skoworodino, Chabarowsk i Koźmino Władywostok w Rosji oraz przez Daqing w Chinach. Terminal naftowy znajduje się w Kuźminie Władywostoku. Złoża ropy znajdują się na zachód od Talakan oraz na północ od Jeziora Bajkał. Przebieg rurociągu Wschodnia Syberia–Ocean Spokojny, 8. Gazociąg Turkmenistan–Chiny Gazociąg tranzytowy poprowadzony od pól gazowych w regionie Lebap (Turkmenistan) przez Uzbekistan i Kazachstan do Sinciang w zachodnich Chinach. Wybudowany w latach 2007–2009, a następnie rozbudowywany do 2014 roku. Składa się z trzech równolegle biegnących linii. Długość gazociągu liczy ok. 1830 km. Maksymalna przepustowość wynosi 55 mld m3 gazu rocznie.
Mapa przedstawia przebieg gazociągu Turkmenistan Chiny. Biegnie on od Turkmenistanu przez Uzbekistan i Kazachstan do Chin. Przebieg gazociągu Turkmenistan–Chiny, 9. Gazociągi Zachód–Wschód (Sinciang–Szanghaj) System gazociągów składający się aktualnie z czterech linii. Jedna z nitek gazociągu rozpoczyna się w Regionie Autonomicznym Sinciang–Ujgur i prowadzi na wschód do gęsto zaludnionych zachodnich Chin. Długość odcinka Sinciang–Szanghaj wynosi ok. 4000 km. Przepustowość gazociągu szacowana jest na 17 mld m3 gazu rocznie.
W latach 2012–2015 wybudowano linię od Horgos w zachodnim Sinciangu do Fuzhou. Długość głównej magistrali wynosi 5220 km, a wraz ze wszystkimi odgałęzieniami sięga 7378 km. Rocznie droga tą można przesyłać 30 mld m3 gazu.
Opisywane łącznie gazociągi Turkemnistan–Sinciang i Sinciang–Fuzhou osiągają długość ponad 8700 km i traktowane są jako najdłuższy gazociąg na świecie., 10. Gazociąg Jamalski (Jamał–Europa) Gazociąg tranzytowy biegnący od Urengoj (Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny, Rosja) w kierunku zachodnim przez Białoruś do Polski (zakończenie w miejscowości Gorzyca w woj. lubuskim). Dalej, za pomocą gazociągu JAGAL doprowadza surowiec aż do Niemiec. Uruchomiony w 1999 roku. Łączna długość wynosi 4195 km + 338 km odcinak JAGAL. Obecna przepustowość gazociągu wynosi 33 mld m3 rocznie.
Mapa przedstawia przebieg gazociągu jamalskiego. Jagal biegnie przez Niemcy. Jamal przez Polskę na Białoruś. Transgaz od Austrii przez Słowację i Ukrainę na Białoruś. Jamal dwa od Słowacji przez Polskę do Białorusi. Zorza Polarna od Białorusi do Rosji. W Uchcie rozgałęzia się. Jedna odnoga biegnie do terenów Jamal a druga prze Pungę do Nadyma. Przebieg gazociągu Jamał–Europa, 11. Gazociąg Północny (Nord Stream) Gazociąg transportujący gaz z Rosji do Niemiec. Rozpoczyna się w miejscowości Wyborg położonej nad Morzem Bałtyckim, a następnie dnem Morza Bałtyckiego do Greifswaldu. Jest najdłuższym na świecie gazociągiem morskim. Jego długość wynosi 1222 km. Oddany do użytku w 2011 roku. W 2018 roku rozpoczęto budowę drugiej linii – Nord Stream 2. Gazociąg Północny jest projektem kontrowersyjnym i jest poddawany międzynarodowej krytyce, w szczególności przez władze Polski, Litwy, Łotwy i Estonii. Negatywnie oceniany jest fakt podpisania umowy dwustronnej między Niemcami a Rosją, która pomija interesy geopolityczne innych członków Unii Europejskiej.
Mapa przedstawia przebieg gazociągu Nord Stream. Biegnie on przez Volkhov i Vyborg w Rosji, Morze Bałtyckie do Niemiec. W Niemczech rozgałęzia się na NEL do Rehden i na OPAL do Olbenhau. Od Volkhova w głąb Rosji biegnie Gryazovets-Vyborg. Przebieg gazociągu Północnego, 12. Gazociąg Trans-Śródziemnomorski Gazociąg z Algierii poprzez Tunezję do Sycylii, a stamtąd do kontynentalnej części Włoch. Wybudowany na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, rozbudowany w latach 90. XX wieku. Długość 2478 km, przepustowość 30 mld m3 rocznie., 13. Gazociąg Transsaharyjski Planowany gazociąg tranzytowy. Ma prowadzić od Zatoki Gwinejskiej (Warri – Nigeria) przez Niger do Hassi R’Mel w Algierii. Z uwagi na napiętą sytuację polityczną i problemy ekonomiczne projekt został czasowo zawieszony. Planowana długość 4128 km. Maksymalna przepustowość powinna osiągnąć 30 mld m3 rocznie. Docelowo gaz przesyłany byłby dalej siecią istniejących gazociągów Maghreb oraz Medgaz do krajów Europy Południowej. Aktualnie funkcjonującym systemem Maghreb (długości 1620 km) przesyłane jest 12 mld m3 gazu rocznie, a systemem Medgaz (757 km) 8 mld m3 gazu. Odbiorcami są Hiszpania i Portugalia.
Mapa przedstawia przebieg gazociągów w Afryce. Transsaharyjski biegnie przez Warry w Nigerii do Hassi R’Mel w Algierii. Maghreb-Europa biegnie od Hassi R’Mel w Algierii do Cordoby w Hiszpanii. Medgaz biegnie od Hassi R’Mel w Algierii przez Beni Saf w Algierii do Almerii w Hiszpanii. Galsi biegnie od Tunezji przez Koudiet Draouchę w Tunezji do Piombino we Włoszech. Trans-Mediterranean biegnie od Hassi R’Mel w Algierii do Włoch. Greenstream biegnie od Wafy na pograniczu Algierii i Libii do Geli na Sycylii. System gazociągów w Afryce Północnej, 14. Gazociąg GASUN Gazociąg budowany na terytorium Brazylii. Planowane zakończenie ok. 2026 roku. Prowadzi od Mato Grosso do Sul do Maranhão nad Oceanem Atlantyckim. Będzie miał długość 4989 km. Szacowana przepustowość 10 mld m3 rocznie., 15. Gazociąg Rockies Express Gazociąg na terytorium Stanów Zjednoczonych. Rozpoczyna się w Meeker w stanie Kolorado i prowadzi równoleżnikowo w kierunku wschodnim do Clarington w stanie Ohio. Wybudowany w latach 2006–2015. Łączna długość 2702 km. Przepustowość gazociągu wynosi 37 mld m3 rocznie.
Mapa przedstawia rurociągi REX z powiązanymi basenami gazu ziemnego. Strefa 1 Rex obejmie Meeker w Kolorado i Cheyenne w Wyoming. Strefa 2 Rex obejmuje Meksyk w Missouri. Strefa 3 Rex obejmuje Clarington w Ohio. Większe dorzecze Zielonej Rzeki obejmuje Opal w Wyoming. Dorzecze Appalachów obejmuje Clarington w Ohio. Przebieg gazociągu Rockies Express
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o. Grafiki w panelach: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.