Ilustaracja interaktywna

Polecenie 1

Na podstawie poniższego multimedium sformułuj tezę charakterystyczną dla etyki utylitaryzmu.

RJwDswkb8KRzf

RQqHDUujapVMZ1

Ilustracja interaktywna. Zdjęcie przedstawia tarczę z wbitą na samym środku rzutką. Elementy ilustracji interaktywnej. 1. Działania moralnie złe czy dobre? Ilustracja składa się z trzech części. Pierwsza część przedstawia chirurgów w trakcie wykonywania operacji. Druga część przedstawia czerwony napis: Donos. Trzecia część ilustracji przedstawia kilku uzbrojonych żołnierzy, którzy biegną po pustyni. ^{Licencja: domena publiczna.}

Postępowanie człowieka może być oceniane z różnych perspektyw. Jedną z nich jest perspektywa moralna. Pytamy, czy postępowanie było dobre, czy złe w sensie moralnym. 2. Etyka Etyka, czyli wiedza o moralności, formułuje różne wskazówki dotyczące tego, co należy wziąć pod uwagę, by ocenić moralnie postępowanie.

Etyka swoje filary stawia na:

obowiązkach;

cnocie;

przykazaniach;

skutkach;

intencjach;

wartościach. 3. Świadomemu działaniu zawsze towarzyszą jakieś intencje. Działanie zawsze wywołuje jakieś skutki. Ilustracja przedstawia samochód, który uderzył w płot i go zniszczył. Przy samochodzie stoi młody mężczyzna i mówi: Przepraszam, ale spieszyłem się do chorej żony. Po drugiej stronie zniszczonego płotu stoi starszy mężczyzna i mówi: Moja żona też jest chora, a teraz jeszcze bardzo ją pan przestraszył. ^{Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY–SA 3.0.}
Jeśli uważamy, że najważniejsze dla oceny moralnej są skutki, to jesteśmy konsekwencjalistami. Jeśli uważamy, że intencje, to jesteśmy deontologistami. Ilustracja przedstawia drzewo, na którym znajduje się kot. Na drzewo wspina się mężczyzna, który chce ściągnąć kota. Mężczyzna mówi: Moim obowiązkiem jest pomóc zwierzęciu. Obok stoi kobieta i mówi: Jesteś po wylewie, naprawdę nie powinieneś ryzykować własnym życiem, aby uratować kota. ^{Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY–SA 3.0.} 4. Jednym z nurtów etycznych, który wskazuje na skutki jako kryterium ocen moralnych, jest utylitaryzm. Ilustracja przedstawia starszego mężczyznę w prostej szacie, który siedzi na szczycie wysokiej kolumny. Mężczyzna mówi: Teraz już sam nie wiem, po co mi to było. ^{Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY–SA 3.0.}
Czyny są dobre, jeżeli przyczyniają się do szczęścia, złe, jeżeli przyczyniają się do czegoś przeciwnego. Przez szczęście rozumie się przyjemność i brak cierpienia; przez nieszczęście – cierpienie i brak przyjemności. (J.S. Mill). 5. UTYLITARYZM
twórcy Obraz przedstawia portret starszego mężczyzny. Ma pociągłą twarz i zarysowany drugi podbródek. Ma półdługie, siwe włosy. Ubrany jest w surdut. ^{Licencja: domena publiczna.}
Jeremy Bentham (1748–1832)
Ilustracja przedstawia mężczyznę z wysokim czołem. Jest łysiejący na czubku głowy, ma krótkie, lekko kręcone włosy. Siedzi na krześle, ubrany jest w surdut. ^{Licencja: domena publiczna.}
James Mill (1773-1836)
Obraz przedstawia portret starszego mężczyzny. Ma na twarzy głębokie zmarszczki, jest łysiejący, ma rzadkie, siwe włosy po bokach oraz bokobrody. Ubrany jest w ciemny strój z jasnym kołnierzem. ^{Licencja: domena publiczna.}
John Stuart Mill (1806-1873). 6. Największego szczęścia dla największej liczby ludzi (J. Bentham). Ilustracja przedstawia wiele smutnych buziek w niebieskim kolorze. Spośród nich wyróżnia się jedna uśmiechnięta buźka na samym środku w kolorze żółtym. ^{Licencja: domena publiczna.}
Postawa utylitarystyczna nie jest równoznaczna z egoizmem, ponieważ skutki działania rozumie się w utylitaryzmie szeroko, jako obejmujące szczęście wszystkich, a nie tylko działającego. 7. Dla utylitarysty każde działanie jest dobre, jeśli zwiększa sumę szczęścia. Nie jest dobre, jeśli takiego skutku nie przynosi. Zdjęcie przedstawia tłum ludzi na koncercie. Ludzie machają rękami. Przed nimi jest scena pełna świateł. ^{Licencja: domena publiczna.}
Cześć tym, którzy umieją wyrzec się wszelkich radości życia, jeżeli to wyrzeczenie wzmaga wydatnie ogólne szczęście na świecie. Ale ten, kto to robi albo twierdzi, że robi dla jakiegoś innego celu, zasługuje na tyleż uznania, co ów asceta, który stał na słupie (J.S. Mill). 8. Dla utylitarysty nie wszystkie przyjemności są równowartościowe. Przyjemności specyficznie ludzkie, duchowe są wyższe. Na przykład J.S. Mill uważał, że: Lepiej być niezadowolonym człowiekiem niż zadowoloną świnią; lepiej być niezadowolonym Sokratesem niż zadowolonym głupcem.
Ilustracja przedstawia starszego mężczyznę z siwą brodą, który siedzi pochylony na skale. Podtrzymuje głowę ręką. Przed nim stoi uśmiechnięta świnia. ^{Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY–SA 3.0.} 9. Ciekawą wersję utylitaryzmu proponuje współczesny filozof Peter Singer (ur. 1946). Singer uważa, że ocena skutków postępowania powinna być ujmowana szeroko:
Moja zupełnie naturalna troska o własne interesy, musi być, kiedy myślę etycznie, poszerzona o interesy innych (…). To wymaga ode mnie, abym porównał wszystkie te interesy i wybrał taki sposób postępowania, który najprawdopodobniej by zaspokoił w największym stopniu interesy tych, których dotknie.
Zdjęcie przedstawia psa z wystającym językiem. ^{Licencja: domena publiczna.}
Singer sformułował filozoficzne podstawy idei praw zwierząt. Sformułował także utylitarystyczne podstawy moralnego kwestionowania rasizmu i nierówności. 10. Jako szczególnie kontrowersyjne są traktowane przekonania bioetyczne Singera, zwłaszcza zasady dotyczące moralnego wymiaru życia i śmierci. Singer kwestionuje pogląd, że istoty ludzkie stanowią centrum uniwersum etycznego, oraz pogląd o świętości i nietykalności wszelkiego ludzkiego życia. Na gruncie nowej etyki uzasadnia m.in. dopuszczalność dobrowolnej eutanazji oraz aborcji, a także prawo do samobójstwa.

obowiązkach;

cnocie;

przykazaniach;

skutkach;

intencjach;

^{Ilustracja: domena publiczna.}

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Polecenie 2

Na przestrzeni wieków filozofowie za szczęście uznawali następująco:

Przyjemność jest początkiem i celem życia szczęśliwego (Epikur);
Pierwszym warunkiem szczęścia jest rozsądek (Sokrates);
Szczęściem jednego człowieka jest drugi człowiek (Jean‑Paul Sartre).

Która definicja jest najbardziej zbliżona do utylitarystycznej koncepcji Milla? Uzasadnij swój wybór.

R1GhFPEyhUkEn

Polecenie 3

Na podstawie wiedzy zdobytej z multimedium oraz podczas lekcji ułóż trzy pytania quizowe do rozwiązania dla wybranej osoby z klasy.

R1EdpHS9Sm53c

Pytanie 1:
Pytanie 2:
Pytanie 3:

Przeczytaj

Sprawdź się