Ilustracja interaktywna. Zdjęcie przedstawia tryptyk zatytułowany Święty Anzelm. Obraz w jego centralnej części przedstawia dojrzałego mężczyznę z łysym czubkiem głowy, ale z dłuższymi włosami po bokach. Mężczyzna ma uniesioną prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Siedzi na marmurowym krześle. Ubrany jest w bogate szaty. Po bokach znajdują się mniejsze obrazy prezentujące sceny z życia świętego. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Wstępna nauka polegała na przyswojeniu wiedzy z zakresu tzw. siedmiu sztuk wyzwolonych, dzielących się na dwa osobne cykle. Pierwszy — trivium — obejmował gramatykę, retorykę i dialektykę. Drugi — quadrivium — tworzyła arytmetyka, geometria, astronomia i muzyka. Naukę kluczową stanowiła dialektyka, która uczyła mechanizmów i sposobów rozumowania. Sztuki quadrivium dążyły z kolei do szerszego zastosowania eksperymentu i obserwacji, choć tendencja ta została dość szybko zahamowana, szczególnie w działalności uniwersyteckiej, gdzie przewagę zdobyła teoria, która w konsekwencji spowodowała usztywnienie nauki scholastycznej. Sztuki mechaniczne, pogardzane w starożytnej Grecji, osiągają ważną pozycję dzięki promocji czynnego życia i dialogu, co zbliża je do zajmującej centralne miejsce w średniowiecznej mentalności kontemplacji. 2. Na obrazie mężczyzna stoi przed pulpitem z otwartą księgą. Przed nim siedzi grupa mężczyzn. _{Nicolo di Pietro, Retoryka świętego nauczania, 1413/1415.}

W ramach scholastyki rozwijają się różne nurty, nie tylko ściśle związane z racjonalną analizą rzeczywistości, ale również odwołujące się do duchowego doświadczenia i mistycznego uniesienia, dla osiągnięcia popartej rozumem wizji Boga. Powstaje tym samym nowa klasyfikacja nauk — wypierając odnoszący się do tradycji Pisma Świętego podział nauk w ramach heptetauchonu — oparta na badaniu różnorodności świata natury, gdzie ważną rolę odegra fizyka. Scholastyka rozwijana w szkołach, później na uniwersytetach sprzyja powstaniu nowego typu społeczeństwa miejskiego — mieszczaństwa, w ramach którego pojawiają się zawodowi nauczyciele i ich uczniowie (uniwersytety). Podstawowym materiałem nauczania scholastycznego staje się książka, jest ona przepisywana i przechowywana w specjalnie do tego przeznaczonych miejscach (biblioteka). Pojawia się kult słowa pisanego. 3. Podstawową bazą nauczania jest czytanie tekstu — lectio, przede wszystkim Biblii, choć lektura ta podlega daleko idącej ewolucji w kierunku racjonalizacji i wydobycia sensów lub znaczeń z tekstu biblijnego za pomocą ukazania procesów logicznych prowadzących od założenia do wniosku. W ten sposób scholastyka wkracza i opanowuje proces nauczania uniwersyteckiego (uniwersytety), lectio dostarcza autorytetów, które są układane w pytania — quaestio. Pytania podlegają analizie rozumowej — dyskusji (disputatio), a ta z kolei prowadzi do ostatecznego wniosku — conclusio. 4. W ramach doktryny Anzelma z Canterbury teologia odnajduje swoje właściwe miejsce, staje się nauką opartą na rozumowej argumentacji, coraz bardziej odległą od mistycznych dróg kultury klasztornej. Inicjatorem w tej dziedzinie był Wilhelm z Auvergne, a najpełniejszy wykład wiedzy teologicznej daje Tomasz z Akwinu. Obraz przedstawia portret starszego mężczyzny. Mężczyzna jest w mnisim habicie. Pelerynę ma spiętą złotą broszą. Ma częściowo nasunięty na głowę kaptur. Twarz mężczyzny jest pokryta zmarszczkami. Jego oczy są ciemne, wyraziste, a noc wydatny. Mężczyzna trzyma w prawej ręce model budynku kościelnego. W lewej ręce otwartą księgę, zapisaną odręcznie. Carlo Crivelli, Święty Tomasz z Akwinu 5. W ten sposób scholastyka zmierza do zbudowania pełnego, systematycznego wykładu ludzkiej wiedzy, sięga możliwości poznawczych człowieka, czego skończonym pomnikiem będą wielkie summy doktorów z XIII w.: Aleksandra z Hales, Alberta Wielkiego, Rajmonda z Penafort, św. Bonawentury, św. Tomasza z Akwinu, Rogera Bacona. Na rysunku młody mężczyzna w mnisim habicie wygląda przez balkon. Carlo Crivelli, Roger Bacon obserwujący gwiazdy na Uniwersytecie Oksfordzkim. 6. Wszyscy oni są przedstawicielami zakonów franciszkańskiego i dominikańskiego, które w swojej masie opanowują nauczanie scholastyki na uniwersytetach. Wiek XIII charakteryzuje recepcja i ekspansja myśli Arystotelesa. Powstaje łaciński kanon dzieł Stagiryty – corpus aristotelicum, zawierający także zbiór wielkich komentarzy filozofów arabskich: Awicenny i Awerroesa (islam). Na obrazie lewy profil mężczyzny z czarną brodą i wąsami. Mężczyzna ma na głowie turban. Carlo Crivelli, Awicenna 7. Arystoteles staje się największym autorytetem w dziedzinie wiedzy (łacinnicy przypisują mu szlachetny tytuł „Filozofa”), a scholastyka przeżywa swój największy rozkwit. Obraz przedstawia mężczyznę z długą brodą i dużym kapeluszem na głowie. Mężczyzna dotyka głowę popiersia. Popiersie wykonane jest z marmuru i przedstawia mężczyznę o długiej brodzie. Rembrandt, Arystoteles z popiersiem Homera.