Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Porównaj obraz Salvadora Dali ze zdobytymi wiadomościami na temat powieści psychologicznej. Jaki dostrzegasz wpływ psychologizmu na twórczość Dalego?

RmHGGUO3X3yOa
(Uzupełnij).
RS0a2C5dXhhC61
Ilustracja interaktywna przedstawia elementy fantastyczne i realne. Przedstawia trzy zdeformowane tarcze zegarków kieszonkowych, które wyglądają jakby roztapiały się na słońcu. Na drugim planie znajduje się nadmorski krajobraz. Czwarty zegarek leży zamknięty w lewym dolnym rogu. Zjadają go mrówki. Pośrodku kompozycji znajduje się zdeformowana ludzka ni to postać, ni to głowa. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Surrealizm. Zdjęcie przedstawia surrealistyczną instalację. Krzesło unosi się w powietrzu, zwierzęta wyskakują z obrazu, a woda wisi w powietrzu. W tle unosi się malarz przy sztalugach. Odkrycia w dziedzinie funkcjonowania psychiki ludzkiej nie pozostały bez wpływu na sztuki piękne, a zwłaszcza na malarstwo. Najwyraźniej związek ten uwidocznił się w surrealizmie. Szczególne zainteresowanie uczestników tego ruchu artystycznego budziła ludzka świadomość i wrażliwość. Mówili o konieczności uszanowania indywidualnej psychiki, o swobodzie instynktów i ekspresji popędów. Chodziło o wyzwolenie wyobraźni jako najcenniejszej właściwości człowieka., 2. Giorgio de Chirico. Obraz przedstawia dwie sylwetki przypominające ludzi. Są bez twarzy. W ich tułowiach znajdują się fragmenty zabudowań miejskich, rzek, młynów i innych budowli. Zdają się wychodzić z ich ciał. Jednym z pierwszych malarzy, który otwierał drogę poszukiwań obrazów w podświadomości, był Giorgio de Chirico (Melancholia odjazdu, Wielkie wnętrze metafizyczne, Wielki metafizyk). Artysta ten próbował uchwycić stan współczesnego umysłu, w którym nakładają się na siebie: tradycja kulturowa i nowoczesna cywilizacja – "pokarm" symboliki marzeń sennych., 3. Salvador Dali. Obraz przedstawia nagą, młodą kobietę unoszącą się nad ziemią. Kobieta jest w pozycji siedzącej. .Trzyma lewą dłonią głowę łabędzia, który wzlatuje nad ziemią. Najbardziej intrygującym artystą był Salvador Dali, który nazywał siebie "najpilniejszym uczniem Freuda". Tak zresztą przedstawił się twórcy psychoanalizy, gdy w lipcu 1938 r. w Londynie pokazał mu obraz Metamorfoza Narcyza. Inne jego obrazy, np. Zagadka pożądania --- Moja matka, moja matka, moja matka czy Akomodacje pożądania są dowodem, że Dali przez długi czas był pod ogromnym wpływem teorii wiedeńskiego psychoanalityka. Dla późniejszej fazy surrealizmu duże znaczenie miały prace Junga na temat archetypów. Komentując własną metodę twórczą, malarz pisał: "Całą moją ambicją w zakresie malarstwa jest materializowanie z najbardziej wściekłą precyzją obrazów irracjonalności konkretnej"., 4. Miękkie zegary. Trwałość pamięci – opis Na płótnie Dalego intryguje nas zarówno jego nieokreślony i tajemniczy temat (to, czego nie widać: czas i pamięć), jak i sposób potraktowania owego zagadnienia. Nieoczekiwane i niepokojące jest spotkanie motywów świata realnego (uschnięte drzewo, plaża, skały) i świata snu., 5. Jak zatem przedstawić to, czego przedstawić się nie da? Dali znalazł sposób. Określił swoją metodę twórczą jako paranoiczno-krytyczną. Delirycznym skojarzeniom i fantazmatom (wytworom wyobraźni), niepohamowanym impulsom płynącym z podświadomości nadawał formy ze świata realnego, często poddając je deformacjom., 6. Obraz Miękkie zegary odnosi się do epizodu z 1930 r., kiedy malarz kupił skromną rybacką chatę w Katalonii i tam, na wzgórzu, w cieniu oliwkowego drzewa spędzał czas, kontemplując krajobraz swojego dzieciństwa. To doświadczenie nazwał później uporczywością pamięci, która nie pozwala zapomnieć o tym okresie życia, bezpiecznym i miękkim, jak w łonie matki., 7. Późniejsza egzystencja – zdaje się mówić malarz – wplata w ten beztroski obraz poczucie upływu czasu i nieuchronności przemijania, symbolizowane przez uschnięte oliwne drzewko. Na dziwnej i nieistniejącej plaży, choć rozpoznajemy na niej elementy całkiem realne, jak kieszonkowe zegary, żółtawe, o postrzępionych krawędziach, oświetlone zachodzącym słońcem skały z okolic Port Lligat, i nawet chodzącą po cyferblacie muchę, czas nie płynie, a rozpływa się., 8. Przedmioty świata nieożywionego oraz obca i trudna do określenia natura – krajobraz skalno-pustynny z wyrastającym z kamiennego bloku wątłym oliwnym drzewkiem – zastygły w bezruchu. Dziwny, antropomorficzny, przypominający twarz twór o kształtach miękkich i łagodnych wyłania się na środku zacienionej do połowy plaży. Wydaje się spać. Cisza, bezruch i ciepło zachodzącego słońca, którego promienie roztapiają cyferblaty zegarów – to dominująca aura tej melancholijnej fantazji. Morze, kulturowy symbol Wielkiej Matki (uosobienie płodnych sił natury), przywołuje krajobraz dzieciństwa, bezpieczny i poza czasem. Raj utracony – jak pisał artysta: miękki, nieruchomy, ciepły i symetryczny.
Salvador Dali, Miękkie zegary. Trwałość pamięci, 1931
Źródło: dostępny w internecie: Flickr, domena publiczna.
Polecenie 2

Poszukaj innych przykładów surrealizmu w sztuce. Wybierz jeden z nich (może to być obraz, wiersz, kolaż etc.) i opisz z uwzględnieniem słownictwa potrzebnego do opisu danego tekstu kultury.

RwZKQ1hdlwTCm
(Uzupełnij).