Schemat przedstawia różne sposoby rozumienia cnót, w zależności od rodzajów systemów etycznych. Schemat składa się z trzech prostokątów ułożonych jeden obok drugiego. Opis pierwszego prostokąta: Ze względu na źródło pochodzenia cnót: 1. Teorie naturalistyczne. Obraz przedstawia starszego mężczyznę w szerokiej szacie, stojącego na polu. Domena publiczna. Teorie takie wywodzą normy etyczne i sposób rozumienia cnoty ze świata natury, z relacji społecznych itp. Za przykład może tu uchodzić hedonistyczna koncepcja Arystypa z Cyreny (435r.p.n.e.–356r.p.n.e.), który nauczał, iż cnota polega na doznawaniu wszelkich przyjemności. 2. Teorie antynaturalistyczne. Zdjęcie przedstawia rzeźbę głowy mężczyzny. Jest ona wykonana z białego marmuru. Mężczyzna jest dojrzały. Ma niewielki nos i wysokie czoło. Na jego twarzy widać bruzdy od nosa po usta. Włosy mężczyzny są krótkie, przylegają do głowy, są proste, zaczesane na twarz. Mężczyzna ma gęstą brodę i wąsy. Marie-Lan Nguyen; Wikimedia Commons; CC BY 3.0. Teorie takie szukają podstawy nauki moralnej i cnót poza światem fizycznym, jak na przykład religie. Przykładem może tu być idealizm Platona Ateńczyka (424r.p.n.e.–347r.p.n.e.), wedle którego cnoty są niematerialnymi, wiecznymi ideami, jakie winny przejawiać się w naszym postępowaniu, a które poznać możemy jedynie poprzez intelektualny namysł., 3. Teorie emotywistyczne. Zdjęcie przedstawia portret dojrzałego mężczyzny. Przedstawiony jest jego lewy profil. Mężczyzna ma gęste, zaczesane ku górze włosy. Ma bujne, długie wąsy zmarszczki. Mężczyzna wspiera swoją głowę na prawej ręce. Teorie takie wywodzą normy etyczne i cnoty z ludzkich zachowań, powodowanych emocjami, uczuciami, pragnieniami itp. przykładem może być tutaj niemiecki filozof Fryderyk Nietzsche (1844–1900). Był on emotywistą, a zatem uważał, że o naszym postępowaniu decydują emocje, pragnienia i uczucia, które w człowieku pojawiają się zawsze jako pierwsze, poprzedzając racjonalny namysł i w zasadzie wyznaczając jego przebieg. Drugi prostokąt: ze względu na zakres obowiązywania cnót. 4. Teorie obiektywistyczne. Zdjęcie przedstawia popiersie mężczyzny. Jest ono wykonane z białego marmuru. Mężczyzna jest dojrzały. Twarz mężczyzny jest owalna. Mężczyzna ma niewielki, zadarty nos. Włosy mężczyzny są krótkie, przylegają do głowy, są lekko falujące. Mężczyzna ma gęstą brodę i wąsy. Yair Haklai; Wikimedia Commons; CC BY-SA 3.0. W tych teoriach cnoty uważane są za obiektywne, a więc obowiązujące powszechnie i każdego człowieka w ten sam sposób. Pierwszym filozofem, który wyłożył obiektywistyczną teorię cnót, był bez wątpienia Sokrates Ateńczyk (ok. 470r.p.n.e.–399r.p.n.e.). 5. Teorie subiektywistyczne. Ilustracja przedstawia grupę dyskutujących mężczyzn w antycznych strojach. Mężczyźni znajdują się w dużej sali. G. Ghisi; Wellcome Collection; CC BY 4.0. W tych teoriach cnoty uważane są za subiektywne (zależne od danej osoby). Dobrem oskarżonego jest uniknięcie kary, jego obrońcy – wybronienie klienta, zaś prokuratora – skazanie go niezależnie od winy. Pierwszym historycznie ruchem filozoficznym, który głosił subiektywistyczną teorię cnoty, byli sofiści (na poniższej ilustracji przeganiani przez ucznia Sokratesa gestem ręki). Trzeci prostokąt: ze względu na ocenę ludzkich zachowań. 6. Teorie deontologiczne. Obraz przedstawia portret dojrzałego mężczyzny. Mężczyzna ma pociągłą twarz. Jego włosy są ufryzowane. Nad uszami ułożone w dwa loki. Mężczyzna ubrany jest w surdut, kamizelkę i koszulę. Domena publiczna. W tych teoriach o moralnej ocenie czynu decydują motywy ludzkiego postępowania, niezależnie czy przyniosło ono oczekiwany, dobry skutek. W tym kontekście oceniamy postępowanie jako cnotliwe lub nie. Jaskrawym przykładem teorii deontologicznej jest metafizyka moralności Immanuela Kanta (1724–1804). Niemiecki filozof nauczał, że jedyną rzeczą bezwzględnie dobrą, jest dobra wola. Dlatego kierując się nią w sposób racjonalny, zawsze postępujemy w myśl idei dobra, niezależnie od realnych skutków naszych działań. 7. Teorie teleologiczne. Zdjęcie przedstawia portret starszego mężczyzny. Mężczyzna jest lekko łysiejący. Po bokach głowy ma falujące, półdługie włosy. Twarz mężczyzny jest pociągła. Widać na niej liczne zmarszczki. W brodzie mężczyzna ma charakterystyczny dołek. Mężczyzna jest ubrany w surdut. Domena publiczna. W tych teoriach o moralnej ocenie czynu decyduje skutek, jaki czyn wywołał, niezależnie od tego, czy nasze motywy były dobre, czy też towarzyszyły nam złe intencje. W tym kontekście oceniamy postępowanie jako cnotliwe lub nie. Dobrym przykładem wydaje się tutaj koncepcja utylitaryzmu, prezentowana m.in. przez Jamesa Stuarta Milla (1806–1873), w myśl której należy postępować tak, aby zawsze pomnażać dobro jak największej ilości ludzi. 8. Teorie nominalistyczne. Obraz przedstawia młodego zakonnika w habicie. Moscarlop; Wikimedia Commons; CC BY-SA 3.0. W tych teoriach nie zwraca się uwagi ani na motywy (przyczyny) naszych działań, ani na ich efekt (skutki). Teorie takie szukają innych sposobów rozumienia dobra i zła moralnego, przez co inaczej rozpatrują zagadnienie cnoty.