Ilustracja interaktywna przedstawia tabelę składającą się z dwudziestu ośmiu wierszy. Są to różne typy argumentów: Argument z absurdu, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Argument z absurdu Ma on ukazać, iż konsekwencją przyjęcia określonego stanowiska jest zarazem przyjęcie innego stanowiska, mającego charakter absurdalny. Argumentując w ten sposób możemy np. stwierdzić w trakcie dyskusji ze zwolennikami wegetarianizmu, utrzymującymi, iż nie chcą spożywać zwierząt, gdyż są one żywe, że w zasadzie nie powinniśmy nic spożywać, bo przecie rośliny żyją, a takie ujęcie jest właśnie absurdalne.; Argument z przeciwieństwa, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Pozwala obalić czyjąś wypowiedź znajdując i dowodząc jej zaprzeczenia. Jeśli zatem ktoś np. będzie utrzymywał, że książka, którą właśnie czyta, jest jedną z najlepszych napisanych dotychczas powieści, będziemy starali się dowieść, że jest wprost przeciwnie i że to jedna z najgorszych powieści, jak kiedykolwiek widzieliśmy.; Argument z przykładu, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Polega na odwołaniu się do jakiegoś przykładu mającego uzasadniać naszą wypowiedź bądź podważać czyjąś wypowiedź. Przykład staje się wtedy przesłanką uzasadniającą postawioną tezę. I tak, jeśli dowodzimy, że większość naszych znajomych to ludzie wybitni, wówczas podajemy przykłady konkretnych znajomych i mówimy, na czym polega ta wybitność. Z kolei jeśli ktoś utrzymuje, że dany zespół nagrywa same dobre płyty, wówczas podajemy przykład jakiejś płyty, którą uważamy za kiepską. Ogólnie trzeba tu wskazać na dużą wartość argumentów z przykładu, silnie oddziałujących na odbiorców wypowiedzi. Argument z przykładu może wprowadzać także antyprzykład.; Argument do słuchaczy, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. ma on charakter chwytu erystycznego (pojawia się w sytuacji sporu, rywalizacji w szerszym gronie) i polega na używaniu argumentów mogących wpłynąć na słuchaczy i w ten sposób wywrzeć wpływ na naszego przeciwnika (wypada przyznać, że to często nielojalne postępowanie). By użyć takiego argumentu, powinniśmy wiedzieć, co może trafić do publiczności (może to być np. żart), w jaki sposób schlebić jej gustom. Przykładem może być sytuacja, w której polemizując z przeciwnikiem na temat opieki społecznej państwa i zdając sobie sprawę, że słuchają nas audytorium popiera taką opiekę jak najbardziej rozwiniętą, tym mocniej zwracamy uwagę na konieczność jej istnienia i rozbudowy, podając przy tym jak najwięcej przykładów z życia zwykłych ludzi borykających się z problemami materialnymi, wskazując na zebranych ludzi z zapytaniem, czy chce się ich pozbawić takiej opieki. Innym sposobem takiej argumentacji będzie stawianie pytań publiczności, np. w związku z powyższym przypadkiem: „czy uważacie, że opieka społeczna jest przeżytkiem i należy ją znieść?”; Argument z tradycji, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Dowodzi on, iż coś jest właściwe, gdyż ma dawne pochodzenie. Wykorzystujemy taki argument zwłaszcza w stosunku do odbiorcy będącego tradycjonalista. Możemy wówczas np. stwierdzić w polemice z przeciwnikami istnienia w Polsce senatu, iż jest to instytucja mająca u nas długie tradycje i dlatego właśnie wartościowa.; Argument z przyjaźni, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. O jego specyfice stanowi powoływanie się na przyjaźń z osobą, do której się zwracamy, przez co domagamy się czegoś (zauważyć wypada, iż argument taki, o czym już pisałem, może mieć charakter manipulacji). W ten sposób np. zdarza się, że prosimy o pomoc naszemu dziecku starającemu się o przyjęcie na studia, rozmawiając z egzaminującym profesorem i przypominając o łączącej nas przyjaźni.; Argument do człowieka (ad hominem), mający swoją odmianę ad personam (do osoby) , Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 7. Argument do człowieka (ad hominem) mający swoją odmianę – ad personam (do osoby) Argument ten także należy do dziedziny erystyki. Argumentując tak, odpieramy czyjeś twierdzenia, zwracając uwagę na osobę, która je wygłasza i na to, co wygłasza, postępowanie takie nabiera znamion osobistego ataku. W przypadku argumentu ad hominem na potwierdzenie własnego stanowiska używamy argumentów oponenta, argument ad personam służy zaatakowaniu wad naszego oponenta. Odmianą tego argumentu będzie argument z śmieszności polegający na ośmieszeniu naszego oponenta bądź przyjętego przez niego stanowiska.; Argument z groźby, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 8. Argument z groźby Jego celem jest zastraszenie oponenta tak by zmienił swoje stanowisko, nie jest to więc uczciwy sposób argumentacji (inna sprawa to warunki, w których jesteśmy podatni na zastraszenie, groźba musi być np. wiarygodna, warto przy tym pamiętać że jest ona mało skutecznym środkiem oddziaływania na dłuższa, metę). Argumentując w ten sposób, mogę np. powiedzieć dzieciom, że jeśli nie zabiorą się do nauki, zostaną pozbawione możliwości gry na komputerze.; Argument z nagrody, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 9. Argument z nagrody Przeciwstawny do poprzedniego, polega na dążeniu do osiągnięcia zmiany stanowiska oponenta przez stosowanie obietnic, może tu chodzić także o przekupstwo, więc i taka argumentacja nie należy do lojalnych (i ona powinna być wiarygodna, powinna ponadto mieć na względzie potrzeby naszego partnera). Przykładem postępowania tego typu może być stwierdzenie wypowiedziane w trakcie negocjacji, iż w zamian za zgodę naszego partnera jesteśmy gotowi dołożyć jeszcze dodatkową usługę.; Argument z niewiedzy, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 10. Argument z niewiedzy Argument ten przekonuje, iż jeżeli coś jest niedowiedzione – a w każdym razie oponent nie potrafi tego dowieść – to oznacza, że jest to nieprawdziwe; odwołujemy się w ten sposób do adwersarza. W ten sposób, dość przewrotnie, możemy np. dowodzić, że jeśli jak dotąd nikt nie dowiódł, że nie istnieją kosmici, to powinniśmy przyjąć, iż można ich spotkać. Ale argumentacja tego typu może się również realizować w wypowiedzi, stwierdzającej np., że ktoś, kto nie zna filozofii Kanta, nie powinien wypowiadać się na temat moralności. W tym przypadku korzystamy z niewiedzy naszego oponenta.; Argument z wiary, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 11. Argument z wiary Uzasadnia on coś tym, że stanowi to prawdę wiary, należy do jakiegoś wyznania religijnego. Używając takiego argumentu, powinniśmy zwrócić uwagę, na to, kto jest jego odbiorcą, gdyż oczywiste jest, że argument z wiary będzie celny w odniesieniu do ludzi uznających daną religię. Możemy ukazywać jakieś treści bądź jako należące do wiary, bądź jako sprzeczne z nią. I tak dla przykładu wykorzystując argumentację tego typu, możemy utrzymywać w sporze ze zwolennikami równouprawnienia homoseksualistów, że religia chrześcijańska nie uznaje takiego równouprawnienia.; Argument z konsekwencji, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 12. Argument z konsekwencji Wykorzystując go, ukazujemy skutki przyjęcia jakiegoś twierdzenia bądź jakiegoś stanu rzeczy. W zależności od kierunku naszej argumentacji – od tego czy odrzucamy czyjeś argumenty, czy wprowadzamy własne – będziemy ukazywali skutki negatywne bądź pozytywne. Przykładem może być argumentacja, w której występując przeciw polityce fiskalnej państwa, polegającej na utrzymywaniu kursu silnego złotego w stosunku do dolara, ukazujemy, iż jedną ze złych konsekwencji takiego stanu rzeczy będzie nieopłacalność polskiego eksportu rozliczanego w dolarach.; Argument z nienawiści, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 13. Argument z nienawiści W takiej argumentacji dążymy do wykorzystania negatywnych odczuć naszych partnerów czy oponenta względem kogoś bądź czegoś. Co oczywiste i ten argument nie współtworzy lojalnych wobec naszego przeciwnika strategii argumentacyjnych. W ten sposób może np. postępować prokurator, usiłujący wzbudzić odrazę sędziego wobec przestępcy, wskazując na złe cechy jego osobowości.; Argument z rozsądku, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 14. Argument z rozsądku U jego podstawy znajdują się przekonania przyjęte jako odpowiadające kryterium zdrowego rozsądku, a więc opinii powszechnej czy oczywistości i w ten sposób uznane za obowiązujące. Używając takiego argumentu, będziemy twierdzić, że coś jest wartościowe, ponieważ jest to powszechnie przyjęte. Przykładem może być stwierdzenie, że osoby starsze powinny sprawować funkcje kierownicze, gdyż tak jest powszechnie uznane za stosowne.; Argument z bojaźni, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 15. Argument z bojaźni Mamy z nim do czynienia wówczas, gdy nawiązujemy do uczuć lęku, strachu czy bojaźni żywionych przez kogoś. Warto wszakże pamiętać, iż argumenty tego typu powinniśmy wykorzystywać z dużą ostrożnością. Nazbyt mocne wzbudzenie uczuć negatywnych w naszym słuchaczu może bowiem powodować uruchomienie przez niego mechanizmów obronnych prowadzących do odrzucenia naszej argumentacji (odbiorca stara się wówczas dowieść, iż takie tezy są pozbawione sensu bądź zakwestionować wiarygodność głoszącego je). Warunkiem skuteczności argumentów tego typu będzie:
1) wiarygodność nadawcy komunikatu,
2) wzbudzanie lęku o osoby, rzeczy, sprawy ważne dla a wypowiedzi,
3) dobre uzasadnienie takiej argumentacji.
Przykładem tego typu argumentacji może być strategia obierana przeciwników wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, grających na lęku Polaków zarówno przed tym, co nieznane, jak i ukazujących różne złe konsekwencje owej akcesji. Argumentem tego typu jest m.in podnoszona w dyskusji nad nią kwestia przyszłości polskich rodzin.; Argument z upodobań ogółu, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 16. Argument z upodobań ogółu Odwołując się do uproszczonych sposobów rozumowania oraz rozmaitych stereotypów, charaktery stycznych dla danej zbiorowości, możemy zapanować nad tłumem. Ważne będzie tutaj kreowanie wizerunku mówiącego jako kogoś utożsamiającego się ze słuchaczami (natomiast ewentualni przeciwnicy są przedstawiani jako obcy danej zbiorowości; generalnie argumentacja taka ma skłonność do dzielenia rzeczywistości na naszą – dobrą, i ich – zła). Argumentacja tego typu odwołuje się do poczucia dumy danej zbiorowości, potwierdza jej uprzedzenia i żądania. Może także wykorzystywać naszą skłonność do utożsamiania się z większością, odwoływać się do panujących mód – skoro wszyscy zachowują się w określony sposób, my robimy podobnie. I w tym przypadku za przykład może posłużyć działalność polityków wypowiadających się w imieniu Polaków, którzy mają się odznaczać pewnymi cechami. Argumentem takim będzie m.in. stwierdzenie, pojawiające się w polemice z zachodnioeuropejska obyczajowością, że my, Polacy, cenimy sobie nade wszystko wartości rodzinne.; Argument z namiętności, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 17. Argument z namiętności Pozwala zwrócić się do emocji słuchacza, do powodujących nim pragnień, trosk i uprzedzeń. Argumentując w ten sposób, możemy np. ukazać przed słuchaczem wizję jego świetlanej przyszłości, którą mu zapewnimy pod warunkiem, że będzie nas wspierał (strategię tę można dostrzec m.in., by nie powoływać się już na przykłady z polityki, w reklamach towarzystw ubezpieczeniowych).; Argument ze współczucia, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 18. Argument ze współczucia Tu z kolei sposobem przekonywania jest powołanie się na uczucie współczucia czy litości żywione wobec kogoś. Możemy w takim przypadku np. nawoływać do pomocy ludziom w jakiś sposób pokrzywdzonym, akcentując właśnie konieczność współczucia z cierpiącymi.; Argument z rzeczy (ad rem) , Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 19. Argument z rzeczy (ad rem) Polega na odwołaniu się do prawdziwych, obiektywnych przesłanek. Jak już wspominałem, w naszej argumentacji możemy wykorzystywać elementy dowodowe. Dla przykładu w polemice z populistami domagającymi się dotowania nierentownych kopalni, przywołujemy wyliczenia ukazujące, że tego typu postępowanie jest pozbawione sensu, a wydane w ten sposób pieniądze można lepiej spożytkować na potrzeby górników, np. tworząc nowe stanowiska pracy.; Argument z poczucia spokoju, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 20. Argument z poczucia spokoju Jego moc przekonywania opiera się na obietnicy spokoju („świętego spokoju”) po wypełnieniu naszej prośby czy żądania. Argumentacja taka może brzmieć w następujący sposób: „zrób to i będziesz miał już z głowy ten problem”.; Argument z autorytetu, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 21. Argument z autorytetu Jak już wspominałem, mamy skłonność do ufania autorytetom. Dlatego też jednym z ważniejszych sposobów argumentacji jest powoływanie się na autorytet; może to być autorytet pojedynczej osoby bądź jakiejś grupy (osobno wyróżnia się argument nawiązujący do uczucia szacunku, jaki żywimy wobec kogoś, a także argument z nieśmiałości, w którym przywoływanie autorytetów ma służyć onieśmieleniu słuchacza, czy też argument z wypowiedzi autorytetu). Wykorzystując ten typ argumentacji możemy np. powiedzieć: „postępujcie w ten sposób, gdyż jest to droga, którą nakreślił przed wami papież”.; Argument z próżności, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 22. Argument z próżności Polega na schlebianiu słuchaczowi sugerowaniu, że przyjęcie odpowiednich poglądów, a także odpowiednie zachowywanie się świadczy o zaletach adresata wypowiedzi (argument ten może być także odwrócony – nieprzyjęcie owych poglądów czy sposobów zachowywania negatywnie; ewentualnie: przyjęcie poglądów, które nie są myśli, świadczy negatywnie). Tak więc możemy powiedzieć, że nasz przeciwnik w momencie, w którym zaczyna mówić po naszej myśli, jest człowiekiem nowoczesnym (postępujemy tak oczywiście wtedy, gdy nowoczesność stanowi wartość pozytywna dla kogoś) np. „przyjmując, że kobiety powinny otrzymywać taką samą zapłatę za swoją pracę jak mężczyźni, dowodzisz, że jesteś osoba nowoczesną, wyzbytą uprzedzeń”.; Argument z gnuśności, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 23. Argument z gnuśności W zasadzie chodzi o niechęć do zmian. Mamy z nim do czynienia wówczas, gdy przekonywanie polega na twierdzeniu, iż coś jest jeszcze za wczesne, nie w porę, iż należy z tym poczekać. Argumentacja taka może brzmieć w następujący sposób: „tak, rzeczywiście, to bardzo ciekawy pomysł, ale, jak sądzę, jeszcze nie czas, by zacząć go wprowadzać w życie”.; Argument ze stopnia siły, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 24. Argument ze stopnia siły Argumentacja dowodząca, że jeśli odpowiednie (bądź nieodpowiednie) jest coś o mniejszym nasileniu jakiś cech, to podobnie (tym bardziej) jest w odniesieniu do czegoś odznaczającego się ich większym nasileniem. Dla przykładu następująca wypowiedź: „wszyscy zgadzamy się co do tego, że drobne oszustwa są czymś złym, musimy zatem i przyznać, że fałsz z którym mamy do czynienia, jest zły i potępić go”.; Argument z lekkomyślności, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 25. Argument z lekkomyślności Polega na wykazywaniu lekkomyślności naszego oponenta, jeśli nie zgadza się on na przedstawianych mu argumentów. Wypowiedź odwołująca takiej argumentacji może przybrać następujący kształt: „ignorując wyliczenia, które ci przedstawiam, ukazujesz, jak mało jest w tobie rozsądku i odpowiedzialności za sprawy, którymi się zajmujesz, już nie wiem jak mogę cię przekonać”.; Argument z milczenia, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 26. Argument z milczenia Dowodzi on, iż co jest nieprawdopodobne, gdyż nikt o tym nic nie mówił. A zatem: „to niemożliwe, przecież coś by o tym mówiono, a, o ile wiem, nikt nie wypowiadał się jeszcze na ten temat”.; Argument z podobieństwa, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 27. Argument z podobieństwa Polega on na wnioskowaniu przez analogię. Ma duży walor poglądowy, możemy bowiem argumentując w ten sposób, odwoływać się do konkretu znanego naszemu rozmówcy. Zgodnie z tym argumentem, jeżeli jakąś kwestię potraktowano w określony sposób, to również inne podobne kwestie trzeba tak traktować. Dla przykładu: jeśli egzaminator podszedł ulgowo do jednego ze zdających egzamin, można wymagać od pytającego podobnego podejścia do innej osoby podchodzącej do egzaminu.; Argument z przyzwolenia, Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 28. Argument z przyzwolenia Odwołanie się do przesłanek, w które wierzy osoba/osoby, która/e przekonujemy. W takiej argumentacji możemy np. wysnuć wniosek z wypowiedzi naszego interlokutora, iż jest osobą wierzącą i rozpocząć perswazję mającą na celu wykazanie, że jeśli jest to osoba religijna, to powinna więcej uwagi poświęcić działalności dobroczynnej.