1. wielokrotne użycie tego samego wyrazu/frazy
2. Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi,
Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi
(Stepy akermańskie)
3. zadane nie dla uzyskania odpowiedzi, lecz w celu skłonienia odbiorcy do przemyśleń
4. Gdzież jesteś, o miłości, potęgo i chwało?
(Bakczysaraj)
5. powtórzenie tego samego słowa bądź zwrotu na początku kolejnych segmentów wypowiedzi
6. I ręką tam nie wskazuj – nie masz u rąk pierza;
I myśli tam nie puszczaj, bo myśl jak kotwica
(Droga nad przepaścią w Czufut-Kale)
7. bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś
8. Maszcie krymskiego statku, wielki Czatyrdahu!
O minarecie świata! o gór padyszachu!
(Czatyrdah)
9. niezwykły szyk zdania, zmiana kolejności wyrazów
10. Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu
(Stepy akermańskie)
11. wyraża:
1) czułość, sympatię
2) ironię
3) wielkość
12. Polko! – i ja dni skończę w samotnej żałobie:
Tu niech mi garstkę ziemi dłoń przyjazna rzuci.
(Grób Potockiej)
13. wyraża:
1) negatywne nastawienie
2) wielkość
3) nastawienie żartobliwe, poufałe
14. Jeszcze wielka, lecz już pusta Girajów dziedzina!
Zamiatane czołem baszów ganki i przedsienia,
Sofy, trony potęgi, miłości schronienia,
Przeskakuje sarańcza, obwija gadzina.
(Bakczysaraj)
Te zamki, połamane w zwaliska bez ładu,
Zdobiły cię i strzegły, o niewdzięczny Krymie!
Dzisiaj sterczą na górach jak czaszki olbrzymie,
W nich gad mieszka, lub człowiek podlejszy od gadu.
Szczeblujmy na wieżycę, szukam herbów śladu;
(Ruiny zamku w Bałakławie)
15. wyraz dźwiękonaśladowczy
16. Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei
(Burza)
17. powtórzenie jednakowych lub podobnych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów
18. Spojrzyj w przepaść – niebiosa leżące na dole,
To jest morze; – śród fali zda się, że ptak-góra
Piorunem zastrzelony, swe masztowe pióra
Roztoczył kręgiem, szerszym niż tęczy półkole
(Góra Kikineis)
19. bliskie sąsiedztwo powtarzających się podobnych głosek
20. Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim resztki nadziei.
(Burza)
nagromadzenie szumiącej głoski „sz” oraz głosek dźwięcznych „r” i „ż”
21. wyraz, który wyszedł z użycia
22. Między światem i niebem jak drogman stworzenia,
[...],
Słuchasz tylko, co mówi Bóg do przyrodzenia,
(Czatyrdah)
drogman – tłumacz, pośrednik
23. wyraz zapożyczony z kultur orientalnych
24. Maszcie krymskiego statku, wielki Czatyrdahu!
O minarecie świata! o gór padyszachu!
(Czatyrdah)
minaret – wysoka wieża przy meczecie (miejsce kultu muzułmańskiego)
padyszach – tytuł królów perskich
25. określenie rzeczownika
26. W kraju wiosny, pomiędzy rozkosznymi sady,
Uwiędłaś, młoda różo!
(Grób Potockiej)
27. zestawianie dwóch członów połączone spójnikiem: jak, jako, jak gdyby, niby, niczym, wskazujące na podobieństwo zjawisk lub przedmiotów
28. Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi
(Stepy akermańskie)
Łąka w kwiatach, nad łąką latające kwiaty,
Motyle różnofarbne, niby tęczy kosa
(Ałuszta w dzień)
29. zestawienie odległych znaczeniowo wyrazów, które skutkuje nowym sposobem patrzenia na daną rzecz, nadaniem nowego sensu
30. Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei
(Burza)
Maszcie krymskiego statku, wielki Czatyrdahu!
O minarecie świata! o gór padyszachu!
(Czatyrdah)
31. ma jedno znaczenie dosłowne i wiele znaczeń ukrytych. W przeciwieństwie do alegorii jest wieloznaczny
32. Gdzież jesteś, o miłości, potęgo i chwało!
Wy macie trwać na wieki, źródło szybko płynie,
O hańbo! wyście przeszły, a źródło zostało.
(Bakczysaraj)
źródło – symbol wody, życia, natury
33. nadanie przedmiotom, zjawiskom nieożywionym cech istoty żywej
34. Maszcie krymskiego statku, wielki Czatyrdahu! [...]
Siedzisz sobie pod bramą niebios [...]
Słuchasz tylko, co mówi Bóg do przyrodzenia.
(Czatyrdah)
35. nadanie zwierzętom, roślinom lub ideom cech ludzkich
36. Wiatr! – wiatr! – Dąsa się okręt, zrywa się z wędzidła,
Przewala się, nurkuje w pienistej zamieci,
Wznosi kark, zdeptał fale, i skroś niebios leci,
Obłoki czołem sieka, wiatr chwyta pod skrzydła.
(Żegluga)
37. zastąpienie wyrazu opisem, który będzie równoważnikiem znaczeniowym
38. Już góra z piersi mgliste otrząsa chylaty
(Ałuszta w dzień)
39. celowe wyolbrzymienie, przejaskrawienie
40. W takiej ciszy! – tak ucho natężam ciekawie,
Że słyszałbym głos z Litwy.
(Stepy akermańskie)
41. metaforyczne zestawienie wyrazów o znaczeniach przeciwstawnych, które się wzajemnie wykluczają
42. Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu
(Stepy akermańskie)