Sprawdź się
BurzaZdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.Wicher z tryumfem zawył; a na mokre góry,
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu,
Wstąpił geniusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz, szturmujący w połamane mury.Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.Jeden podróżny siedział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.Źródło: Adam Mickiewicz, Burza, [w:] Adam Mickiewicz, Wiersze, t. 1, oprac. Cz. Zgorzelski, Warszawa 1982, s. 212.
Zastosowane w opisie burzy środki stylistyczne uruchamiają u odbiorcy zmysły:
- słuchu
- smaku
- dotyku
- wzroku
- węchu
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| W pierwszej strofie autor ukazuje realistyczny opis sztormu. | □ | □ |
| W drugiej strofie obraz burzy ulega metaforyzacji. | □ | □ |
| Ukazany opis morza jest statyczny. | □ | □ |
| Dużą rolę w budowaniu nastroju odgrywa nagromadzenie czasowników. | □ | □ |
Na podstawie analizy funkcji metafory morza jako żołnierza szturmującego okręt scharakteryzuj naturę ukazaną w sonecie Burza Adama Mickiewicza. W swojej wypowiedzi podaj cztery określenia stanów emocjonalnych, które wywołuje ona u odbiorcy.
Do każdego z podanych punktów dopisz wybrane fragmenty Burzy i nazwy środków poetyckich oraz wyjaśnij, w jaki sposób wskazane przez ciebie elementy służą realizacji danej funkcji.
2. Funkcja melodyczna (budowanie warstwy brzmieniowej utworu):
3. Funkcja ekspresyjna (budowanie emocji i nastroju):
Dwie pierwsze strofy Burzy przedstawiają opis natury, dwie kolejne – reakcje i zachowania ludzi. Uzupełnij informacje dotyczące drugiej części sonetu.
W sonecie Burza została zastosowana zasada kontrastu. Wybierz sformułowania, które dotyczą tego zabiegu w wierszu.
- jest widoczny w zestawieniu: samotny podróżny – pozostali pasażerowie
- jest widoczny w warstwie brzmieniowej utworu i przejściu: cisza – nagromadzenie dźwięków
- jest widoczny w zestawieniu: dynamizm żywiołu – bierność, statyczność samotnego podróżnika
- jest widoczny w kompozycji tekstu – dwie pierwsze strofy kontrastują ze strofami trzecią i czwartą
- pozwala uwydatnić pewne cechy/zachowania
- akcentuje i uwydatnia cechy oraz stan psychiczny wędrowca
- pozwala uwypuklić puentę utworu
Plastyczny opis burzy został wprowadzony, by ukazać stan wewnętrzny podróżnego. Scharakteryzuj tę postać i opisz sytuację, w której się znajduje. Wykorzystaj kontekst biografii poety.