Grafika przedstawia kolaż 6 zdjęć: stare zdjęcie bramy prowadzącej do obozu Auschwitz, zdjęcie ułożonych obok siebie, różnokolorowych klocków Lego, zdjęcie ułożonego z klocków Lego obozu koncentracyjnego, zdjęcie z muzeum, gdzie na ścianie wyeksponowane są obrazy i oglądają je widzowie, zdjęcie uniesionego szlabanu przy wjeździe do Auschwitz, zdjęcie Zbigniewa Libery. 1. Zdjęcie przedstawia pracę Banksy’ego. Ukazana jest na nim dziewczyna lecąca w powietrzy za sklepowym wózkiem. Przykład sztuki krytycznej: Banksy, Shop Until You Drop. Zbigniew Libera jest polskim artystą współczesnym, przedstawicielem tzw. sztuki krytycznej. Jej celem jest krytyczne komentowanie zastanej rzeczywistości. Sztuka w tym ujęciu nie jest zatem po to, by odzwierciedlać rzeczywistość albo by wyrażać piękno, lecz by doprowadzić do pożądanej zmiany społecznej. 2. Zdjęcie przedstawia fragment zaśmieconej przestrzeni, zdemolowany samochód, w którym siedzi pełno dzieci oraz ubranych niedbale ludzi, idących przed siebie. Zbigniew Libera, Wyjście ludzi z miast. Ważnym doświadczeniem w życiu artysty miał być pobyt w więzieniu, na co został skazany za drukowanie prasy podziemnej w czasie stanu wojennego. W swoich pracach Zbigniew Libera przygląda się obowiązującym w społeczeństwie stereotypom i sprawdza – przy pomocy sztuki – co się dzieje, kiedy zostaną one zakwestionowane. Z tego powodu dzieła artysty często są kontrowersyjne i wzbudzają burzliwe dyskusje. 3. Zdjęcie przedstawia zbudowany z klocków obóz koncentracyjny: są tu dwa baraki, wieża wartownicza i ogrodzenie z drutu kolczastego. Na teren obozu wchodzą żołnierze – szturmowcy z Gwiezdnych wojen, a za nimi podąża Darth Vader. Praca „Lego. Obóz koncentracyjny” jest instalacją artystyczną, która jest zestawem popularnych klocków. Złożona przedstawia niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny. Instalacja powstała w 1996 roku i początkowo została zgłoszona na wystawę Bienalle w Wenecji w roku następnym. Została jednak odrzucona przez kuratora, który twierdził, że spłyca ona refleksję o Zagładzie. 4. Zdjęcie przedstawia porozrzucane klocki Lego. Jak tłumaczy sam artysta: „Myśl, która doprowadziła mnie do zrobienia tej pracy, dotyczyła samej racjonalności, która jest podstawą systemu klocków Lego, a która wydała mi się przerażająca: nie można z tych klocków zbudować nic, na co nie pozwala precyzyjny, racjonalny system”. Wszystkie elementy wykorzystane w instalacji pochodzą z istniejących zestawów. Artysta chciał w ten sposób pokazać, że Zagłada nie była przejawem szaleństwa, lecz chłodnej kalkulacji. 5. Zdjęcie przedstawia salę muzealną. Znajdują się w niej ściany pomalowane w geometryczne kształty oraz obrazy i instalacje złożone z geometrycznych brył. Muzeum Sztuki w Łodzi, sala neoplastyczna. Koncepcja dzieła otwartego mówi o tym, że odbiorca za każdym razem musi odczytywać dane dzieło na nowo. Nie istnieje bowiem jedna, ustalona raz na zawsze interpretacja. To, jak odczytamy dzieło, zależy od wielu czynników – naszej wiedzy, poglądów i doświadczenia. Mówi się zatem, że dzieło ma charakter polisemiczny – posiada wiele znaczeń, ale znaczenia te bardziej zależą od odbiorcy, niż od samego twórcy. 6. Zdjęcie przedstawia budynek muzeum. To prosty, duży prostopadłościan, na którego ścianach namalowane są różnokolorowe kształty. Budynek otaczają trawniki i zielone krzewy i drzewa. Widać spacerujących ludzi. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Zupełnie inaczej dzieło Libery odbierze uczennica szkoły średniej, która historię Zagłady zna jedynie z książek, a zupełnie inaczej osoba, która była więźniem obozu koncentracyjnego. Praca Zbigniewa Libery początkowo wywołała kontrowersje i została odrzucona. Co ciekawe, później została zakupiona przez renomowane instytucje, takie jak Muzeum Żydowskie w Nowym Jorku, Dom Historii Republiki Federalnej Niemiec w Bonn oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Krytycy sztuki uznali z czasem, że instalacja „Lego. Obóz koncentracyjny” to jedno z najważniejszych dzieł polskiej sztuki współczesnej. Czy oznacza to, że dzieło sztuki można interpretować w dowolny sposób, zupełnie ignorując intencje autora? Zdaniem Umbero Eco nie. Każde dzieło posiada bowiem swoją autonomię, której nie można zignorować. 7. Obraz przedstawia wieżę Babel. To wysoka, wielopoziomowa budowla stojąca wśród pół i łąk. Umberto Eco widział w świadomym i celowym tworzeniu dzieł otwartych metaforę współczesności. Brak ciągłości i nieokreśloność uważał za wyraz możliwości wyborów, które otwierają się przed współczesnym człowiekiem. Koncepcja dzieła otwartego autorstwa filozofa i powieściopisarza Umberta Eco przedstawia możliwości interpretacyjne każdego dzieła kultury. Według Eco odbiorca jest zmuszony odczytywać je na własny sposób, a wraz z nowymi doświadczeniami i przeżyciami interpretuje je na nowo. Każde dzieło ma potencjalnie nieskończenie wiele odczytań i sensów, mimo że pozostaje zamknięte w narzuconym przez autora szablonie. Zadaniem twórczym artysty jest stworzenie dokładnej reprezentacji rzeczywistości, lecz robi to poprzez zmianę przyjętych zasad i przekształcanie tworzywa dzieła. Dzięki nieprecyzyjności i powstawaniu zakłóceń w kształcie dzieła twórca pozwala zwiększyć jego pojemność i daje możliwość różnorodnych odczytań. Według Eco każde dzieło sztuki może być określone mianem dzieła otwartego. Nie zależy to jednak od intencji autora, lecz od wielości interpretacji odbiorców. 8. Zdjęcie przedstawia fragment asfaltu, na którym namalowana jest plansza do gry w klasy. Eco określa też część dzieł jako dzieła w ruchu. Są one otwarte na interpretację tym bardziej, że twórca umożliwia odbiorcy przestawianie jego elementów. Do dzieł tego typu należą np.: Gra w klasy Julia Cortazara, powieść, którą można czytać na różne sposoby, kierując się sugerowaną przez autora kolejnością rozdziałów, linearnie lub własną ścieżką; gmach Wydziału Architektury Uniwersytetu w Caracas, w którym można przekształcać wewnętrzną przestrzeń budynku poprzez przesuwanie ruchomych płyt w aulach; utwór muzyczny Scambi Henriego Pousseura, który umożliwia wykonawcy stworzenie własnego dzieła dzięki udostępnionym 16 fragmentom kompozycji. 9. Zdjęcie przedstawia mężczyznę w średnim wieku. Jego twarz jest pociągła, włosy krótkie, ciemne. Mężczyzna ubrany jest w koszulę i marynarkę. Trzyma w lewej ręce małą rzeźbę, prawą ręką gestykuluje. Roberto Benigni wystąpił w wielokrotnie nagrodzonym filmie Życie jest piękne. Jego dzieło jest przedstawiane jako komedia o Holokauście. Istotne są okoliczności, w jakich odbiorca zapoznaje się z dziełem sztuki. Profesor Przemysław Czapliński twierdzi, że twórcy jak Beckett, Buczkowski, Borowski, Kertész, Améry uświadamiają nam istnienie Zagłady. Inni próbują jakoś ją zakryć, zaszyć albo zbudować estetyczną przegrodę, która zasłoni nam tamten widok. Przyczyna sukcesu tego rodzaju opowieści tkwi w nas, bo nie jesteśmy w stanie przyjąć całej grozy opowieści o Zagładzie. Źródło: https://culture.pl/pl/dzielo/zbigniew-libera-lego-oboz-koncentracyjny. 10. Zdjęcie przedstawia dwie postacie Lego, są to kościotrupy. Część popularnego zestawu Lego – Piraci. Klocki użyte przez Liberę pochodzą z gotowych zestawów. Figurki przedstawiające więźniów (uśmiechnięte kościotrupy) artysta wziął z zestawu „Piraci”. Obozowi strażnicy to figurki z zestawu „Posterunek policji”. Realizacja dzieła była możliwa dzięki firmie Lego, która podarowała artyście klocki. 11. Zdjęcie przedstawia trzy pudełka z lalkami w środku. Lalki są rozebrane, do ich brzuchów przyklejone są wnętrzności ludzkie zrobione z plastiku. Zbigniew Libera, The Doll You Love to Undress, Co mówi praca Libery o edukacyjnej naturze zabawek? Co mówi o sposobie, w jaki wydarzenie historyczne – Holokaust – funkcjonuje w kulturze masowej? Dlaczego Libera zadaje to pytanie przy użyciu typowych dla kultury masowej narzędzi – produkowanych masowo przedmiotów? Czy dyskurs o Holokauście uległ trywializacji? Czy Zbigniew Libera doprowadzając go ad absurdum ujawnił ten proces? Co dzieło artysty mówi tobie?