Ilustracja interaktywna
Zapoznaj się z cytatami z Erystyki przedstawiającymi kolejne chwyty erystyczne oraz z grafikami interaktywnymi, a następnie wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z cytatami z Erystyki przedstawiającymi kolejne chwyty erystyczne oraz z treścią grafik interaktywnych, a następnie wykonaj polecenia.
SPOSÓB 8.
ErystykaDoprowadzać przeciwnika do złości: albowiem w złości nie jest on w stanie prawidłowo rozumować i dopilnowywać swoich korzyści. Sprowokować do złości można przez jawnie niesprawiedliwe traktowanie lub przez szykany i w ogóle przez bezczelne zachowanie się.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Erystyka, s. 57.
SPOSÓB 14.
ErystykaBezczelnym manewrem można nazwać zachowanie następujące: dajmy na to, że na kilka pytań przeciwnik dał odpowiedzi niezgodne z zamierzonym przez nas wnioskiem; pomimo to traktujemy ten wniosek jako dowiedziony i tryumfalnie go wygłaszamy. Jeżeli przeciwnik jest nieśmiały albo głupi, my zaś dysponujemy dużą bezczelnością i dobrym głosem, to taka sztuka może się świetnie udać.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Erystyka, s. 61.
SPOSÓB 16.
ErystykaArgumenta ad hominem [do człowieka] lub ex concessis [na mocy tego, na co przystaje przeciwnik]. Przy każdym twierdzeniu przeciwnika musimy badać, czy ono w jakiś sposób, choćby tylko pozornie, nie znajduje się w sprzeczności z czymś, co przeciwnik powiedział lub przyznał wcześniej, bądź też z regułami jakiejś szkoły, sekty, którą on pochwala i aprobuje, lub z postępowaniem zwolenników tej sekty – choćby nawet zwolenników nieszczerych i pozornych, bądź wreszcie z jego własnym sposobem postępowania. Jeżeli np. przeciwnik broni samobójstwa, krzyczymy zaraz: ,,To dlaczego sam się nie powiesisz?”. A jeśli twierdzi na przykład, że pobyt w Berlinie jest nieprzyjemny, natychmiast zawołamy: ,,To dlaczego nie wyjeżdżasz pierwszą ekstra‑pocztą?”. Jakąś szykanę zawsze będzie można wynaleźć.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Erystyka, s. 62–63.
SPOSÓB 28.
ErystykaSposób ten daje się zastosować głównie wtedy, gdy uczeni dyskutują przed słuchaczami niewykształconymi. Jeżeli nie ma się ani argumentum ad rem [argumentu odwołującego się do rzeczy], ani nawet argumentum ad hominem [argumentu do człowieka], to stosuje się argumentum ad auditores [argument odwołujący się do słuchaczy], tzn. zarzut niesłuszny, którego błędność jednak widoczna jest tylko dla znawcy; znawcą takim jest przeciwnik, ale znawcami nie są słuchacze. W ich oczach więc jest on pobity, zwłaszcza gdy przez ten zarzut twierdzenie jego zostaje w jakiś sposób ośmieszone; albowiem do śmiechu ludzie są zawsze skorzy, a śmiejących się mamy wówczas po naszej stronie. Aby wykazać nieważność zarzutu, przeciwnik musiałby wdać się w długie wywody i sięgać do podstaw nauki lub do innych źródeł; lecz niełatwo znajdą one zrozumienie u słuchaczy.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Erystyka, s. 69–71.
SPOSÓB 32.
ErystykaPrzeszkadzające nam twierdzenie przeciwnika możemy łatwo usunąć lub też przynajmniej uczynić podejrzanym, zaliczając je do jakiejś nienawistnej nam kategorii pojęć, i to nawet wtedy, gdy zachodzi tylko słabe podobieństwo lub inne luźne powiązanie, jak np. w powiedzeniach: „To jest manicheizm; to arianizm; to pelagianizm; to idealizm; to spinozyzm; to panteizm; to brownianizm; to naturalizm; to ateizm; to racjonalizm; to spirytualizm; to mistycyzm itd., itd.”. Czynimy tu dwa założenia: 1) że owo twierdzenie jest rzeczywiście identyczne z tą kategorią albo przynajmniej jest w niej zawarte; wołamy wówczas: „O, to już znamy!” i 2) że cała ta kategoria pojęć została już odrzucona i nie może zawierać prawdziwego słowa.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Erystyka, s. 81.
SPOSÓB OSTATNI
ErystykaJeżeli się spostrzega, że przeciwnik jest silniejszy i że w końcu nie będzie się miało racji, to atakuje się go w sposób osobisty, obraźliwy, grubiański. Polega to na tym, że (mając i tak już sprawę przegraną) porzuca się przedmiot sporu i zamiast tego atakuje się osobę przeciwnika w jakikolwiek bądź sposób; można by to nazwać argumentum ad personam, w odróżnieniu od argumentum ad hominem [argumentem do człowieka]; przy tym ostatnim odchodzi się od przedmiotu sporu pojmowanego czysto obiektywnie i atakuje się to, co przeciwnik o tym powiedział lub [co] przyznał. Natomiast przy ataku osobistym odchodzi się całkowicie od przedmiotu i natarcie kieruje się na osobę przeciwnika; postępuje się więc w sposób krzywdzący, złośliwy, obraźliwy, grubiański. Jest to odwołanie się od sił duchowych do sił cielesnych lub zwierzęcych. Z reguły tej korzysta się chętnie, bo każdy jest zdolny do jej zastosowania; toteż używa się jej nader często. Powstaje teraz pytanie, jaką regułą ma się wtedy posługiwać druga strona. Jeżeli bowiem postąpi tak samo, to wyniknie z tego bijatyka, pojedynek lub proces o obrazę.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Erystyka, s. 86–90.
![Ilustracja przedstawia dyskusję na forum internetowym. Użytkownik xolo: Słuchajcie, jest flash mob w obronie fretek, a potem manifestacja. Użytkowniczka Paula: Lol! Gdzie? O której? Są jakieś memy z fretkami? Użytkownik xolo: Mariacka 7, 13:15. Nie kojarzę memów z fretkami. A o 14:00 na Kruczej jest spotkanie Miejskich Rowerzystów. Użytkownik Ludu12: Debilu, to przez takich jak ty człowiek cywilizowany w XXI wieku nie może przejechać przez miasto. Użytkownik christopher17: Słuszna uwaga! Fretki mają chyba większe mózgi niż ich obrońcy.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R14EilqEmXY46/1634338550/1pjzjI62hPoXCyCv7kKKtv0PLd0yjeaS.png)
Przypisz prawdopodobne, twoim zdaniem, reakcje emocjonalne do poszczególnych postaci z powyższych grafik.
Przypisz prawdopodobne, twoim zdaniem, sytuacje, w których pojawić się mogą następujące reakcje. Propozycje reakcji: radość, pogoda ducha, smutek, przygnębienie, rozpacz, gniew, wściekłość, strach, przerażenie, wstręt, nuda, obrzydzenie, zaufanie, akceptacja, podziw, zaskoczenie, dezorientacja, poniżenie, wstyd, zainteresowanie, czujność, wdzięczność, bezradność.
Wskaż przymiotniki, które – twoim zdaniem – adekwatnie określają zachowanie poszczególnych postaci.
Jakim osobom lub zawodom przypiszesz, twoim zdaniem, przymiotniki adekwatnie określające ich zachowanie. Propozycje przymiotników: agresywny, lekceważący, uprzejmy, szarmancki, drwiący, serdeczny, namolny, pieczołowity, cyniczny, troskliwy, zainteresowany.