Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

Zapoznaj się z informacjami umieszczonymi na ilustracji interaktywnej na temat genezy sarmatyzmu. Najważniejsze wiadomości umieść na stworzonej przez siebie mapie myśli.

RSck5vmedJKXu1
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
R1EFrLpZ1GNBR
(Uzupełnij).
RPhult242ck011
Ilustracja interaktywna przedstawia starą mapę. Zaznaczone są na niej rzeki i nazwy miejscowości. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Mianem Sarmacji pisarze antyczni określali północną część Europy, którą miał zamieszkiwać wojowniczy lud Sarmatów, pierwotnie posiadający swoje siedziby nad Morzem Czarnym. Ziemie między Dunajem, Łabą i Wisłą nazywano Sarmacją Europejską dla odróżnienia od Sarmacji Azjatyckiej. Żyjący w XV wieku kronikarz Jan Długosz dookreślał w swoich pismach tereny będące częścią Sarmacji Europejskiej poprzez dodanie epitetu „sarmacki”. W taki sposób powstała nazwa Ocean Sarmacki (określany także mianem Morza Sarmackiego), czyli Bałtyk, oraz Góry Sarmackie – Karpaty. To dzięki Długoszowi terminy Sarmacja i Polska stały się synonimami., 2. Marcin Bielski w swojej Kronice polskiej (XVI wiek) za granice Sarmacji Europejskiej uznawał Don, Morze Azowskie, Wisłę lub Odrę, Bieszczady i Bałtyk. Sarmacja była dla niego synonimem Polski, przestrzenią nie tyle geograficzną, co polityczną utożsamianą ze sferą wpływów Jagiellonów., 3. W świadomości polskiej szlachty Sarmacja Europejska miała wyznaczać granicę cywilizowanego świata, oddzielać Wschód od Zachodu. Wierzono, że w czasach powstawania państwa polskiego były to rozległe pola i równiny (z ukształtowaniem terenu wiązała się nazwa państwa Polan), przez niektórych kronikarzy nazywane „sarmackimi pustyniami”. Pojawienie się Lecha, powstanie państwa Polan dało początek procesowi cywilizacji tych ziem. Otwarta przestrzeń stała się symbolem wolności, ukochanej wartości polskiej szlachty w XVI i XVII wieku., 4. Marcin Kromer dowodził w swojej kronice, że Scytia to dzika kraina zamieszkiwana przez barbarzyński, dziki lud. Wyznacznikiem przynależności do Sarmacji Europejskiej stało się dla wielu XV- i XVI-wiecznych historyków używanie języka należącego do rodziny języków słowiańskich. Benedykt Chmielowski za Sarmację uznawał całą Słowiańszczyznę. Jej centrum miało się jednak znajdować w Polsce, którą uważał za miejsce wyjątkowe. Określał ją mianem „królowej Sarmacji”., 5. W wieku XVII poza językiem także religia zaczęła wpływać na sposób postrzegania Sarmacji, która miała stanowić mityczną granicę między chrześcijaństwem i islamem. Zagrożenie ze strony tureckiej miało wpływ na powoływanie się na boską opiekę nad newralgicznymi, najbardziej zagrożonymi terenami. Powszechne stało się kreowanie obrazu Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako antemurale christianitatis (łac., „przedmurze chrześcijaństwa”).
Sarmacja. Anonimowa mapa z XVII wieku
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Polecenie 2

Na podstawie ilustracji interaktywnej wyjaśnij, na czym według sarmatów polegała ich wyjątkowość.

R1APXWumlQqDb
(Uzupełnij).