Ilustracja interaktywna
Zapoznaj się ze schematem i wyjaśnij na podstawie przytoczonych fragmentów tekstów, które aspekty światopoglądu Czesława Miłosza odbiegają od poglądów stoików.
Wyjaśnij, jak rozumiesz fragment: Niech wiersze moje drogą jaką kto chce chodzą […]
. Odnieś go do założeń filozofii stoickiej.
- Schemat interaktywny. Schemat zbudowany jest z połączonych prostokątów. Na samej górze znajduje się prostokąt tytułowy z napisem Cechy filozofii stoickiej w „Ocaleniu” Czesława Miłosza. Od niego odchodzą trzy prostokąty, z których odchodzą następne.
- Lista elementów:
- Nazwa kategorii: Cechy filozofii stoickiej w Ocaleniu Czesława Miłosza.
- Elementy należące do kategorii Cechy filozofii stoickiej w Ocaleniu Czesława Miłosza.
- Nazwa kategorii: Apatia (z greckiego niewrażliwość).
- Elementy należące do kategorii Apatia (z greckiego niewrażliwość).
- Nazwa kategorii: Stoicy.
- Elementy należące do kategorii Stoicy.
- Nazwa kategorii: Niepodatność na wzruszenia. Wewnętrzny spokój.
- Koniec elementów należących do kategorii Stoicy.
- Nazwa kategorii: Czesław Miłosz.
- Elementy należące do kategorii Czesław Miłosz.
- Nazwa kategorii: Dążenie do redukcji emocji. Postulat wewnętrznego spokoju.
- Nazwa kategorii:
- 1. Pożegnanie Do mnie, który nie wierząc w żadną zbawczą moc
Przeżyłem innych i samego siebie.
Żebyś ty wiedział, jak to jest, gdy nocą
Budzi się nagle ktoś i zapytuje
Słysząc bijące serce: Czego ty chcesz jeszcze,
Nienasycone? Wiosna, słowik śpiewa.
[...]
Odrzucić. Odrzucić wszystko. To nie to.
Nie będę wskrzeszać ani wracać wstecz.
Czesław Miłosz, Pożegnanie, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 225. - 2. Piosenka na jedną strunę I zawsze, dziecinny czy siwy
Pytam, czy ktoś Sprawiedliwy
Chce, żebym nie był szczęśliwy?
Czy dlatego, żebym księgi pisał
Albo żebym milcząc świat kołysał,
Innych ludzi uśmiechem uciszał?
Fala na Wiśle powiała,
Ostatnia się złuda rozwiała
Miłość stygła,
nienawiść zetlała.
Niepragnącym trudniej księgi pisać,
Zamyślonym trudniej świat kołysać,
Trudniej samotnym serce uciszać.
Czesław Miłosz, Piosenka na jedną strunę, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 152–153. - Koniec elementów należących do kategorii Czesław Miłosz.
- Koniec elementów należących do kategorii Apatia (z greckiego niewrażliwość).
- Nazwa kategorii: Logos (z greckiego rozum).
- Elementy należące do kategorii Logos (z greckiego rozum).
- Nazwa kategorii: Stoicy.
- Elementy należące do kategorii Stoicy.
- Nazwa kategorii: Wiara w harmonię i porządek świata.
- Koniec elementów należących do kategorii Stoicy.
- Nazwa kategorii: Czesław Miłosz.
- Elementy należące do kategorii Czesław Miłosz.
- Nazwa kategorii: Wiara w porządek świata mimo doświadczeń II wojny światowej.
- Elementy należące do kategorii Wiara w porządek świata mimo doświadczeń II wojny światowej.
- Nazwa kategorii: Przyjęcie postawy stoików. Zgoda na cierpienia jako odłączny element życia człowieka.
- Elementy należące do kategorii Przyjęcie postawy stoików. Zgoda na cierpienia jako odłączny element życia człowieka.
- Nazwa kategorii:
- 3. Campo di Fiori I ci ginący, samotni,
Już zapomniani od świata,
Język nasz stał się im obcy
Jak język dawnej planety.
Aż wszystko będzie legendą
I wtedy po wielu latach
Na nowym Campo di Fiori
Bunt wznieci słowo poety.
Czesław Miłosz, Campo di Fiori, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 194. - 4. Biedny poeta I kiedy lata odmieniły krew,
A tysiąc systemów planetarnych urodziło się i zgasło w ciele,
Siedzę poeta podstępny i gniewny,
[...].
Obmyślam zemstę.
Czesław Miłosz, Biedny poeta, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 208. - Koniec elementów należących do kategorii Przyjęcie postawy stoików. Zgoda na cierpienia jako odłączny element życia człowieka.
- Nazwa kategorii: Odrzucenie postawy stoików. Bunt wobec zła obecnego w świecie.
- Elementy należące do kategorii Odrzucenie postawy stoików. Bunt wobec zła obecnego w świecie.
- Nazwa kategorii:
- 5. Pożegnanie Synu mój, wierzaj mi, nie zostaje nic.
Tylko trud męskiego wieku,
Bruzda losu na dłoni.
Tylko trud,
Nic więcej.
Czesław Miłosz, Pożegnanie, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011 s. 226. - 6. Los Niech wiersze moje drogą jaką kto chce chodzą,
Niechaj moje dziewczyny innym dzieci rodzą,
Mnie węgiel, dąb i pierścień, i fala spieniona.
Czesław Miłosz, Los, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 221. - Koniec elementów należących do kategorii Odrzucenie postawy stoików. Bunt wobec zła obecnego w świecie.
- Koniec elementów należących do kategorii Czesław Miłosz.
- Koniec elementów należących do kategorii Logos (z greckiego rozum).
- Nazwa kategorii: Arete (z greckiego rozum).
- Elementy należące do kategorii Arete (z greckiego rozum).
- Nazwa kategorii: Stoicy.
- Elementy należące do kategorii Stoicy.
- Nazwa kategorii: Dążenie do doskonałości duchowej.
- Koniec elementów należących do kategorii Stoicy.
- Nazwa kategorii: Czesław Miłosz.
- Elementy należące do kategorii Czesław Miłosz.
- Nazwa kategorii: Postawa mędrca, który mężnie przyjmuje trudy.
- Nazwa kategorii:
- 7. Wiara Wiara jest także, jeżeli ktoś zrani
Nogę kamieniem i wie, że kamienie
Są po to, żeby nogi nam raniły.
Patrzcie, jak drzewo rzuca długie cienie,
I nasz, i kwiatów cień pada na ziemię:
Co nie ma cienia, istnieć nie ma siły.
Czesław Miłosz, Wiara, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011 s. 202. - 8. Nadzieja Nadzieja bywa, jeżeli ktoś wierzy,
Że ziemia nie jest snem, lecz żywym ciałem,
I że wzrok, dotyk ani słuch nie kłamie.
A wszystkie rzeczy, które tutaj znałem,
Są niby ogród, kiedy stoisz w bramie.
Czesław Miłosz, Nadzieja, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 202. - Koniec elementów należących do kategorii Czesław Miłosz.
- Koniec elementów należących do kategorii Arete (z greckiego rozum).
- Koniec elementów należących do kategorii Cechy filozofii stoickiej w Ocaleniu Czesława Miłosza.
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/R7ybFWH82tQpU/1645607358/1A7cOMyGgjXuPGTdHAFp0ZEfbAMF0zlw.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/2NJGJgvFZbLU66R1vN2PFsNukt7r0X3l.png)
1. Pożegnanie Do mnie, który nie wierząc w żadną zbawczą moc
Przeżyłem innych i samego siebie.
Żebyś ty wiedział, jak to jest, gdy nocą
Budzi się nagle ktoś i zapytuje
Słysząc bijące serce: Czego ty chcesz jeszcze,
Nienasycone? Wiosna, słowik śpiewa.
[...]
Odrzucić. Odrzucić wszystko. To nie to.
Nie będę wskrzeszać ani wracać wstecz.
Czesław Miłosz, Pożegnanie, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 225.
2. Piosenka na jedną strunę I zawsze, dziecinny czy siwy
Pytam, czy ktoś Sprawiedliwy
Chce, żebym nie był szczęśliwy?
Czy dlatego, żebym księgi pisał
Albo żebym milcząc świat kołysał,
Innych ludzi uśmiechem uciszał?
Fala na Wiśle powiała,
Ostatnia się złuda rozwiała
Miłość stygła,
nienawiść zetlała.
Niepragnącym trudniej księgi pisać,
Zamyślonym trudniej świat kołysać,
Trudniej samotnym serce uciszać.
Czesław Miłosz, Piosenka na jedną strunę, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 152–153.
3. Campo di Fiori I ci ginący, samotni,
Już zapomniani od świata,
Język nasz stał się im obcy
Jak język dawnej planety.
Aż wszystko będzie legendą
I wtedy po wielu latach
Na nowym Campo di Fiori
Bunt wznieci słowo poety.
Czesław Miłosz, Campo di Fiori, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 194.
4. Biedny poeta I kiedy lata odmieniły krew,
A tysiąc systemów planetarnych urodziło się i zgasło w ciele,
Siedzę poeta podstępny i gniewny,
[...].
Obmyślam zemstę.
Czesław Miłosz, Biedny poeta, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 208.
5. Pożegnanie Synu mój, wierzaj mi, nie zostaje nic.
Tylko trud męskiego wieku,
Bruzda losu na dłoni.
Tylko trud,
Nic więcej.
Czesław Miłosz, Pożegnanie, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011 s. 226.
6. Los Niech wiersze moje drogą jaką kto chce chodzą,
Niechaj moje dziewczyny innym dzieci rodzą,
Mnie węgiel, dąb i pierścień, i fala spieniona.
Czesław Miłosz, Los, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 221.
7. Wiara Wiara jest także, jeżeli ktoś zrani
Nogę kamieniem i wie, że kamienie
Są po to, żeby nogi nam raniły.
Patrzcie, jak drzewo rzuca długie cienie,
I nasz, i kwiatów cień pada na ziemię:
Co nie ma cienia, istnieć nie ma siły.
Czesław Miłosz, Wiara, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011 s. 202.
8. Nadzieja Nadzieja bywa, jeżeli ktoś wierzy,
Że ziemia nie jest snem, lecz żywym ciałem,
I że wzrok, dotyk ani słuch nie kłamie.
A wszystkie rzeczy, które tutaj znałem,
Są niby ogród, kiedy stoisz w bramie.
Czesław Miłosz, Nadzieja, [w:] tegoż, Wiersze wszystkie, red. A. Szulczyńska, Kraków 2011, s. 202.