Sprawdź się
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. poszukiwanie szczęścia w przyjemności, 2. unikanie skrajnych emocji, 3. wiara w harmonię świata, 4. męstwo wobec przeciwności losu, 5. racjonalizm
Która z poniższych cech nie charakteryzuje filozofii stoickiej?
Zaznacz prawidłową odpowiedź.
- poszukiwanie szczęścia w przyjemności
- unikanie skrajnych emocji
- wiara w harmonię świata
- męstwo wobec przeciwności losu
- racjonalizm
Oceń prawdziwość zdań nawiązujących do wiersza Podróż.
| Twierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Podmiot liryczny jest podróżnikiem, który poznaje świat. | □ | □ |
| Osoba mówiąca w wierszu opowiada o swojej duchowej niezmienności. | □ | □ |
| Podmiot liryczny był świadkiem II wojny światowej. | □ | □ |
| Podmiot liryczny jest poetą. | □ | □ |
| Podmiotem lirycznym targają silne emocje. | □ | □ |
| Podmiot liryczny posługuje się odniesieniami do filozofii i literatury, ma wysokie kompetencje kulturowe. | □ | □ |
Wybierz poprawny wyraz lub wyrażenie.
Czesław Miłosz w Podróży posługuje się stylem {#wysokim} {niskim}. Buduje {#długie} {krótkie} zdania, które niekiedy obejmują {jeden wers} {#całe strofy}. Tematyka poruszana w wierszu jest {błaha} {#doniosła} – tylko taka była zarezerwowana dla stylu {#wysokiego} {niskiego}. {W utworze niemal nie występują środki stylistyczne} {#Autor wykorzystał liczne środki stylistyczne.} W wierszu użyto konkstrukcje {kolokwialne} {#literackie}, właściwe dla tego stylu. Tekst poprzez {liczne kolokwializmy} {#liczne środki retoryczne} nabiera cech {#mowy} {mowy potocznej}.
Które z poniższych zdań określa wyłącznie dosłowne znaczenia zawarte w tekście Podróży?
- W wierszu Podróż Czesław Miłosz porusza problematykę utopii społecznej.
- Problematyka w wierszu Podróż Czesława Miłosza dotyczy tematów aktualnych.
- W wierszu Podróż zostają poruszone problemy natury filozoficznej - podmiot liryczny ukazuje swój stoicki światopogląd.
Napisz, jakie konteksty interpretacyjne powinny zostać dobrane, by odczytać poniższe wersy.
Że burza, choć zabija jednych, innych uczy, | Jak szukać miar właściwych i właściwych kluczyKonteksty: (Uzupełnij). 2.
Stanęły pod Warszawą roziskrzone morzaKonteksty: (Uzupełnij). 3.
A kiedy żółte słońce uderzy w galerieI w rzędach szkieł bryzgami czerwieni się złamie, Lustra pocisk jasności jak pianę rozerwie: Gody, gody goreją w galilejskiej Kanie! Konteksty: (Uzupełnij). 4.
Czyjeś usta szeptały wiersze. Znałem słowa. O Boże, przecież ten wiersz ja sam napisałem.Konteksty: (Uzupełnij). 5.
I wtedy zapytałem, czy są rzeczywiste Te rozpostarte dokoła obrazyKonteksty: (Uzupełnij).
Że burza, choć zabija jednych, innych uczy, | Jak szukać miar właściwych i właściwych kluczy
Stanęły pod Warszawą roziskrzone morza
A kiedy żółte słońce uderzy w galerie
I w rzędach szkieł bryzgami czerwieni się złamie,
Lustra pocisk jasności jak pianę rozerwie:
Gody, gody goreją w galilejskiej Kanie!
Czyjeś usta szeptały wiersze. Znałem słowa.
O Boże, przecież ten wiersz ja sam napisałem.
I wtedy zapytałem, czy są rzeczywiste
Te rozpostarte dokoła obrazy
Z wiersza „Podróż” wypisz cytaty ilustrujące terminy pochodzące z filozofii stoickiej.
Cytat
Napisz fragment analizy i interpretacji wiersza Czesława Miłosza Podróż, w którym opiszesz nawiązania do stoicyzmu pojawiające się w utworze. Twoja wypowiedź powinna liczyć przynajmniej dziesięć zdań.
Wyjaśnij, dlaczego stoicyzm Miłosza został określony w temacie lekcji jako „trudny”. Twoja wypowiedź powinna liczyć przynajmniej 6 zdań.
Porównaj dwa wiersze zatytułowane Podróż, napisane przez Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta. Zadanie wykonaj w tabeli. Weź pod uwagę: kreację podmiotu lirycznego, tematykę wiersza, nawiązania do filozofii, wymowę wiersza, język.
Podróż1
Jeśli wybierasz się w podróż niech będzie to podróż długa
wędrowanie pozornie bez celu błądzenie po omacku
żebyś nie tylko oczami ale także dotykiem poznał szorstkość ziemi
i abyś całą skórą zmierzył się ze światem2
Zaprzyjaźń się z Grekiem z Efezu Żydem z Aleksandrii
poprowadzą ciebie przez uśpione bazary
miasta traktatów kryptoportyki
tam nad wygasłym atanorem tablicą szmaragdową
kołyszą się Basileos Valens Zosima Geber Filalet
(złoto wyparowało mądrość pozostała)
przez uchyloną zasłonę Izydy
korytarze jak lustra oprawione w ciemność
milczące inicjacje i niewinne orgie
przez opuszczone sztolnie mitów i religii
dotrzecie do nagich bogów bez symboli
umarłych to jest wiecznych w cieniu swych potworów3
Jeżeli już będziesz wiedział zamilcz swoją wiedzę
na nowo ucz się świata jak joński filozof
smakuj wodę i ogień powietrze i ziemię
bo one pozostaną gdy wszystko przeminie
i pozostanie podróż chociaż już nie twoja4
Wtedy ojczyzna wyda ci się mała
kołyska łódka przywiązana do gałęzi włosem matki
kiedy wspomnisz jej imię nikt z tych przy ognisku
nie będzie wiedział za jaką leży górą
jakie rodzi drzewa
kiedy tak iście mało potrzeba jej czułości
powtarzaj przed zaśnięciem śmieszne dźwięki mowy
że - czy - się
uśmiechaj się przed zaśnięciem do ślepej ikony
do łopuchów potoku do steczki do łęgów
przeminął dom
jest obłok ponad światem5
Odkryj znikomość mowy królewską moc gestu
bezużyteczność pojęć czystość samogłosek
którymi można wyrazić wszystko żal radość zachwyt gniew
lecz nie miej gniewu
przyjmuj wszystko6
Co to za miasto zatoka ulica rzeka
skała która rośnie na morzu nie prosi o nazwę
a ziemia jest jak niebo drogowskazy wiatrów światła wysokie i niskie
tabliczki w proch się rozpadły
piasek deszcz i trawa wyrównały wspomnienia
imiona są jak muzyka przejrzyste i bez znaczenia
Kalambaka Orchomenos Kavalla Levadia
zegar staje i odtąd godziny są czarne białe lub niebieskie
nasiąkają myślą że tracisz rysy twarzy
kiedy niebo położy pieczęć na twej głowie
cóż może odpowiedzieć ostom wyżłobiony napis
oddaj puste siodło bez żalu
oddaj powietrze innemu7
Więc jeśli będzie podróż niech będzie to podróż długa
powtórka świata elementarna podróż rozmowa z żywiołami pytanie bez odpowiedzi
pakt wymuszony po walce wielkie pojednanieŹródło: Zbigniew Herbert, Podróż, [w:] Wiersze wybrane, oprac. R. Krynicki, wybór R. Krynicki, Kraków 2007, s. 304–305.