REXibihImmbrW1

Na zdjęciu w tle widoczny gmach Parlamentu Europejskiego w Strasbourgu. Przed nim wysokie maszty i flagi państw Unii Europejskiej i samej Unii. Na pierwszym planie scena. Na scenie czworo ludzi. Wokół sceny tłumy ludzi.

1. Czym jest integracja?

Ani zasoby naturalne, ani ludzkie nie są rozmieszczone równomiernie. Społeczeństwa wyrastają z odmiennych kręgów kulturowych, mają różne priorytety, dzieje i doświadczenia. Chcąc się rozwijać, uzyskiwać deficytowe dobra, rozszerzyć rynki na swoje towary, nawiązują między sobą współpracę. W najprostszej postaci jest to porozumienie dwóch krajów. Często zdarza się jednak, że współpracę podejmuje kilka, a nawet kilkanaście państw. Jako grupa zyskują więcej – ich współpraca się poszerza, czasem pogłębia. Dodatkowo, występując razem, są silniejsi w rozmowach z potęgami gospodarczymi i politycznymi.
Właśnie dlatego powstają gospodarcze organizacje integracyjne. IntegracjaintegracjaIntegracja oznacza zacieśnianie przez państwa przede wszystkim współpracy ekonomicznej, choć ona nie byłaby możliwa bez współpracy politycznej. Minusem, jak w każdej organizacji, jest rezygnacja z części niezależności – państwo członkowskie musi podporządkować się wspólnym decyzjom, nawet jeśli było im przeciwne.
Duża liczba ugrupowań integracyjnych na świecie świadczy o przewadze zalet integracji nad jej wadami.

R1KAcsksNq69S1

Ilustracja przedstawia mapę Afryki. Wody zaznaczono kolorem niebieskim. Opisano nazwy państw.Na mapie za pomocą ośmiu kolorów oznaczono państwa członkowskie wspólnot gospodarczych. Kolory rozłożone są nierównomiernie, w wielu miejscach występują wielokolorowe paski, co oznacza, że dane państwo jest członkiem wielu organizacji. Mapa pokryta jest równoleżnikami i południkami. Dookoła mapy w białej ramce opisano współrzędne geograficzne co dziesięć stopni.Po lewej stronie mapy objaśniono kolory użyte na mapie. Na mapie przedstawiono następujące organizacje: CEN-SAD – Wspólnota Państw Sahelu i Sahary, COMESA – Wspólny Rynek Afryki Wschodniej I Południowej, EAC – Wspólnota Wschodnioafrykańska, ECCAS – Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Środkowej, ECOWAS – Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej, IGAD – Międzyrządowe Porozumienie na rzecz Rozwoju, SADC – Południowoafrykańska Wspólnota na rzecz Rozwoju, UMA – Arabska Unia Maghrebu.

2. Stopnie integracji

Najczęściej wyróżnia się 5 stopni integracji gospodarczej.

• Najniższy – strefa wolnego handlustrefa wolnego handlustrefa wolnego handlu – gwarantuje swobodę przepływu towarów między krajami członkowskimi, czyli brak ceł i ograniczeń. Natomiast każdy z krajów określa własną politykę handlową wobec państw spoza organizacji.

• Jeżeli państwa uzgodnią wspólną politykę celną, to osiągną wyższy stopień integracji – unię celnąunia celnaunię celną.

• Kolejny stopień – wspólny rynekwspólny rynekwspólny rynek – oznacza dodatkowo swobodę przepływu ludzi, kapitału, usług i informacji.

• Unia gospodarczaunia gospodarczaUnia gospodarcza to kolejny stopień integracji. Jej podstawową cechą jest wspólna polityka finansowa, w tym dotycząca podatków czy waluty. Na tym etapie pojawiają się ponadnarodowe instytucje koordynujące lub zarządzające, np. bank centralny emitujący i kontrolujący wspólną walutę.

• Najbardziej zaawansowaną formą integracji jest unia politycznaunia politycznaunia polityczna ze wspólnym rządem. Państwa redukują swą podmiotowość, ponieważ decyzje podejmowane są w imieniu wszystkich członków przez ponadpaństwowe instytucje.

  RGhO6m9d7Lxcr1

  Na ilustracji stopnie integracji gospodarczej. Schemat zawiera pięć stopni integracji gospodarczej w postaci kolorowych kwadratów i prostokątów wpisanych jeden w drugi. W środku najmniejszy, najniższy stopień – strefa wolnego handlu, dalej – unia celna, kolejno – wspólny rynek, unia gospodarcza i unia polityczna – największy, skrajny kwadrat.

  

3. NAFTA

NAFTA (ang. North American Free Trade Agreement) – Północnoamerykańskie Porozumienie Wolnego Handlu funkcjonuje od 1994 roku. Łączy Kanadę, Stany Zjednoczone i Meksyk. Dzięki niemu znacząco wzrosły obroty handlowe między państwami członkowskimi. Sztandarowymi przykładami inwestycji wspomagającymi rozwój Meksyku są maquiladoras – montownie korzystające z amerykańskich surowców i technologii oraz meksykańskich pracowników. Amerykanie i Kanadyjczycy zyskują tańsze produkty, Meksykanie mają pracę i dochody.
Negatywnym skutkiem współpracy jest napływ do Meksyku subsydiowanej żywności z USA, co destabilizuje lokalny rynek rolny. Porozumienie nie zmniejszyło różnic w dochodach i poziomie życia między Stanami Zjednoczonymi i Meksykiem, czego rezultatem jest intensywna nielegalna emigracja na północ.

RvBTU2HGS09ww1

Na zdjęciu szwalnia odzieży. W wysokiej betonowej hali rzędy wysokich stołów. Pod sufitem oświetlenie. Na stołach tkaniny dżinsowe i białe. Kobiety stoją przy stołach i składają produkty. W tle niższe stoły, maszyny do szycia, szwaczki szyją.

4. Unia Europejska

Historia Unii Europejskiej zaczęła się w 1952 roku wraz z powstaniem Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, która w 1957 roku przekształciła się w Europejską Wspólnotę Gospodarczą. Początkowo tworzyło ją 6 państw: Francja, Włochy, Niemcy (Zachodnie), Belgia, Luksemburg i Holandia. Sukces wspólnego rynku spowodował, że wstępowały do niego kolejne państwa. Jednocześnie pogłębiała się integracja. Zyskiwał na znaczeniu parlament europejski, obecnie wybierany w głosowaniu powszechnym, pojawiły się ponadnarodowe instytucje, jak Europejski Bank Centralny. Konsekwencją było wprowadzenie w części państw wspólnej waluty. Obecnie Unia Europejska liczy 28 państw.

Celem UE w XXI wieku jest działanie na rzecz rozwoju, bezpieczeństwa, ochrony środowiska, rozpowszechniania europejskich wartości przy zachowaniu różnorodności kulturowej.
Członkostwo w Unii przynosi wymierne korzyści. Obszary słabiej rozwinięte otrzymują pomoc z funduszy – regionalnego i strukturalnego. Za te pieniądze modernizuje i buduje się drogi, porty, oczyszczalnie ścieków, finansuje zakup sprzętu badawczego, organizuje szkolenia. Rolnicy otrzymują dopłaty do produkcji albo do posiadanej ziemi. Tradycyjne wyroby regionalne są chronione i nie mogą być produkowane pod swoją nazwą w dowolnym miejscu. Uczniowie i studenci uczestniczą w licznych programach międzynarodowych wymian.
Przepisy prawa krajowego nie mogą być sprzeczne z unijnymi. To wymusza wysokie standardy dotyczące praw socjalnych, społecznych, kulturowych, politycznych, edukacji czy ochrony zdrowia.
Jednolite przepisy ułatwiają współpracę firm, wspólna waluta zmniejsza koszty prowadzenia międzypaństwowej działalności gospodarczej, regulacje wymuszają wysoką jakość wyrobów. Gdy pojawiają się spory, rozstrzyga je unijny trybunał sprawiedliwości.

RPJeVgodqwML01

Na zdjęciu biała tablica z herbem Wrocławia i flagą Unii Europejskiej z napisem: Gmina Wrocław, projekt poprawa jakości wody we Wrocławiu o wartości sto dziewięćdziesiąt jeden i osiem dziesiątych miliona euro został zrealizowany w latach dwa tysiące jeden – dwa tysiące dziesięć, w tym jego koszty kwalifikowane wyniosły sto osiem i cztery dziesiąte miliona euro przy pięćdziesięcio sześcio procentowym wsparciu finansowym z funduszu spójności. Projekt ten, współfinansowany przez przez Unię Europejską, przyczynia się do zmniejszania różnic społecznych i gospodarczych pomiędzy obywatelami Unii.

Krytycy Unii wskazują na rozbudowaną biurokrację, niemoc decyzyjną, konieczność opłacania składek, utratę suwerenności, szkodliwe przepisy, działania przeciw chrześcijaństwu itp.

Ciekawostka

W Europejskim Systemie Ochrony Produktów Regionalnych i Tradycyjnych zarejestrowanych jest 36 polskich produktów, m.in. fasola korczyńska, karp zatorski i oscypek.

RKP9kFt8gSjbl1

Na zdjęciu różne rodzaje oscypków ułożone na stole i udekorowane liśćmi bukszpanu. Ser w postaci wrzecionowatych bloków ze zdobieniami.

5. Inne organizacje

Wspólny Rynek Południa (MERCOSUR) to wbrew nazwie jedynie unia celna zrzeszająca Brazylię, Argentynę, Paragwaj, Urugwaj i Wenezuelę. Boliwia jest w trakcie ratyfikacji. Pozostałe kraje są członkami stowarzyszonymi. Organizacja chce stworzyć warunki dla równego traktowania wszystkich podmiotów gospodarczych, by umożliwić wolną i równą konkurencję na rynku. Od powstania w 1991 roku obroty handlowe wewnątrz organizacji wzrosły 9‑krotnie, choć trzeba pamiętać, że prawie połowa z nich to wymiana brazylijsko‑argentyńska. Docelowo MERCOSUR ma przekształcić się we wspólny, wolny rynek.

Specyficzną formą współpracy jest APEC – Wspólnota Gospodarcza Azji i Pacyfiku. Sama definiuje się jako forum gospodarcze. W forum uczestniczy 21 państw stanowiących 40% ludności świata, mających ponad 40% udziału w globalnym handlu i wytwarzających ponad 50% światowego PKB. Wskutek obniżenia barier handlowych, zmniejszenia kosztów prowadzenia biznesu wymiana towarowa pomiędzy państwami członkowskimi wzrosła ponad 5‑krotnie. Do 2015 roku w regionie ma być powszechny dostęp do szerokopasmowego Internetu, co znacząco wpłynie na rozwój ekonomiczny i społeczny.

RR3i1FaeWtQys1

Ilustracja przedstawia mapę świata. Wody zaznaczono kolorem niebieskim. Opisano oceany.Na mapie za pomocą kolorów (żółty, niebieski, czerwony) oznaczono odpowiednio państwa członkowskie APEC, NAFTA i MERCOSUR. W Ameryce Północnej przeplata się kolor żółty i niebieski – APEC i NAFTA, na prawie całym obszarze Ameryki Południowej jest kolor czerwony – MERCOSUR, Federacja Rosyjska i Chiny oraz Wschodnia część Azji, Archipelag Malajski i Australia pokryte są kolorem żółtym – APEC. Wszystkie państwa będące członkami wymienionych organizacji opisano.Mapa pokryta jest równoleżnikami i południkami. Dookoła mapy w białej ramce opisano współrzędne geograficzne co dwadzieścia stopni.Po lewej stronie mapy objaśniono kolory użyte na mapie.

Ścisła współpraca pomiędzy państwami nie dotyczy tylko polityki i gospodarki. Dzięki Międzynarodowemu Komitetowi Olimpijskiemu sportowcy rywalizują według jednakowych reguł i przepisów w zawodach sportowych z igrzyskami olimpijskimi włącznie.

Światowy Związek Pocztowy umożliwia przesyłanie listów i paczek według jednakowych zasad na całym świecie. Z kolei UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury) przyczynia się do współpracy kulturalnej, naukowej i oświatowej. Dzięki niej mamy na przykład Listę Światowego Dziedzictwa.

Podsumowanie

• Integracja oznacza zacieśnianie współpracy między państwami.

• Integracja dotyczy najczęściej współpracy ekonomicznej i politycznej, ale są organizacje koncentrujące się na kulturze, nauce czy sporcie.

• Integracja ekonomiczna ma 5 stopni zaawansowania:

  • strefa wolnego handlu,

  • unia celna,

  • wspólny rynek,

  • unia gospodarcza,

  • unia polityczna.

• NAFTA jest przykładem strefy wolnego handlu, MERCOSUR – unii celnej, a Unia Europejska – unii gospodarczej.

Słowniczek

Zadania