Autor: Mateusz Rafał

W nawiązaniu do wcześniej przedstawionych informacji możemy teraz wyróżnić rodzaje działań, które nie powinny być podejmowane przy wykorzystaniu narzędzi sztucznej inteligencji. Ta sekcja zostanie podzielona na działania podejmowane przez poszczególnych uczestników procesu edukacyjnego: ucznia, nauczyciela i dyrektora szkoły.

Przykłady niewłaściwego wykorzystywania narzędzi AI przez uczniów:

● Zastępowanie rozmowy z drugą osobą. AI nie zastąpi drugiego człowieka w dyskusji o problemach uczniów ani nie zmierzy się z realną oceną działań drugiego człowieka. Opinia AI nie może stanowić kryterium oceny drugiego człowieka.

● Zastępowanie konsultacji z lekarzem rozmową z AI. Wszystkie problemy zdrowotne, w szczególności ludzi młodych, powinny być konsultowane przez wykwalifikowanego lekarza.

● Uznawanie opinii AI za nieomylne i zawsze poprawne. Młodzi ludzie często nie sprawdzają źródła ani poprawności informacji podanej przez AI. Tymczasem sztuczna inteligencja może się mylić. AI należy używać do pogłębiania wiedzy, a nie do tworzenia i kopiowania zadań i opracowań.

● Wykorzystywanie AI do ściągania na klasówkach lub plagiatowania prac.

Przykłady niewłaściwego wykorzystywania narzędzi AI przez nauczycieli:

● Ocenianie zachowań oraz osiągnięć uczniów.

● Wyciąganie opinii na temat oryginalności pracy uczniów na podstawie narzędzi AI. Jeżeli weryfikujesz samodzielność pracy ucznia za pomocą narzędzi AI i otrzymujesz informację, że z dużym prawdopodobieństwem praca nie została napisana samodzielnie, to zweryfikuj to, zadając uczniowi kilka pytań na temat pracy.

● Wyciąganie wniosków o użyciu AI po stwierdzeniu w pracy takich samych błędów, jakie popełnia sztuczna inteligencja. Czasami błędy mogą sugerować wykorzystanie sztucznej inteligencji w pracy ucznia, ale takie wnioski bywają pochopne.

● Wykorzystywanie bezpłatnych narzędzi AI do sporządzania notatek z kluczowych spotkań, na których podawane są dane osobowe uczniów. Pod żadnym pozorem nie wykorzystuj narzędzi AI (w tym modeli językowych) do pracy z takimi dokumentami, jak: protokoły posiedzeń rad pedagogicznych, korespondencja z PPP (np. opinie o dziecku wymagane przez instytucje takie jak sąd czy poradnia psychologiczno‑pedagogiczna), wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia (WOPFU). Takie działanie powoduje, że przekazujesz narzędziom AI dane, do których te nie powinny mieć dostępu.

Przykłady niewłaściwego wykorzystywania narzędzi AI przez dyrektorów szkół:

● Wykorzystywanie AI do merytorycznej oceny raportu przygotowanego przez pracownika. Nawet najlepsze narzędzia AI nie zastąpią wewnętrznej wiedzy menedżera placówki oświatowej, którym jest jej dyrektor. Wykorzystywanie ich w celu oceny pracownika może prowadzić do błędnych i krzywdzących wniosków.

● Wypełnianie wniosków/działania administracyjne. Narzędzia AI nie służą obecnie do zastępowania człowieka na polu działań administracyjnych, a efekt ich pracy jest często obarczony błędem. Nie należy więc przygotowywać dokumentacji urzędowej lub komunikacji formalnej (w tym decyzji administracyjnych, w których wskazuje się podstawę prawną) z wykorzystaniem modeli językowych AI.