Państwo polskie powstało w X wieku. Przez tysiąc lat różnie układały się losy Polski i Polaków. Były czasy świetności, kiedy nasz kraj był bogaty i silny. Były i takie, kiedy jego słabość wykorzystywali sąsiedzi. Pod koniec XVIII wieku Rosja, Prusy i Austria porozumiały się między sobą i siłą zajęły terytorium naszej ojczyzny.

Polska przestała istnieć. Nie było jej na mapie Europy. W szkołach i urzędach zabroniono mówić po polsku. Polacy nigdy jednak nie pogodzili się z utratą ojczyzny i walczyli z zaborcami.

Utrata niepodległości przez Rzeczpospolitą Obojga NarodówRzeczpospolita Obojga NarodówRzeczpospolitą Obojga Narodów była dla wielu jej mieszkańców szokiem. Również i w Europie zabory wywarły niemałe wrażenie. Oto wielomilionowe państwo o bogatej historii i tradycji, wielkich sukcesach militarnych, dawny spichlerz Europy w ciągu zaledwie 23 lat zostało podzielone między sąsiadów.

Wielu Polaków ratunku i wybawienia wypatrywało w rewolucyjnej Francji, której hasło – równość, wolność i braterstwo budziło obawy w monarchiach państw zaborczych.  Nie wybrzmiały jeszcze echa kościuszkowskich dział i zaborczych karabinów, gdy przebywający na emigracji działacze – Józef Wybicki i Jan Henryk Dąbrowski rozpoczęli starania o utworzenie polskich oddziałów wojskowych.

Francja jednak, nie tylko nie rozumiała istoty polskiej sprawy, ale nie chcąc komplikować stosunków z Rosją, starała się oficjalnie nie angażować w polskie problemy. Prowadziła jednak wojny i potrzebowała żołnierzy.

Tak narodził się pomysł stworzenia Legionów PolskichLegiony Polskie we WłoszechLegionów Polskich powołanych do życia w Republice Lombardzkiej (utworzonej przez Napoleona Bonapartego i zależnej od Francji), których zadaniem była obrona jej granic.

Ponieważ Napoleon stacjonował we Włoszech od 1796 roku, to dzięki jego staraniom Polakom udało się porozumieć z Republiką Lombardzką, co doprowadziło do powstania w 1797 r. Legionów Polskich. Spory udział w tym przedsięwzięciu miał generał Jan Henryk Dąbrowski, dzięki któremu legiony miały zbliżone do polskich mundury, a także polskie stopnie i komendy.

Kadrę oficerską Legionów Polskich stanowili ochotnicy, którzy na wezwanie Dąbrowskiego przybyli z kraju do Włoch, na własny koszt. Szeregowych żołnierzy rekrutowano spośród jeńców wojennych z armii austriackiej, w której służyły wówczas tysiące chłopów z GalicjiGalicjaGalicji. W maju 1797 r. Legiony Polskie liczyły już około siedem tys. żołnierzy.

Jan Henryk Dąbrowski, zadbał o demokratyczny charakter podległych sobie sił zbrojnych. Po raz pierwszy w historii polskiej armii szeregowi rekruci mogli awansować za zasługi wojskowe, bez względu na swoje pochodzenie społeczne.  Synowie chłopów, mieszczan i drobnej szlachty zyskali szansę na kariery oparte na odwadze i pracowitości, a nie tylko szlacheckim urodzeniu.

Legioniści, z których bardzo wielu było analfabetami, w czasie wolnym uczyli się czytać i pisać. Zachęcano ich także do poszerzania wiedzy, poznawania matematyki, historii ojczystej, geografii i języków obcych.

Na polskich żołnierzach szybko poznał się będący wtedy jeszcze generałem Napoleon Bonaparte. Również i Polacy wiązali z nim wielkie nadzieje, licząc, że trwająca wówczas francusko‑austriacka wojna przyniesie upadek Austrii i otworzy drogę do wyzwolenia choć części ziem zaborczych. Z tego powodu zostali z nim aż do jego upadku.

Epoka napoleońska była burzliwym okresem w historii narodu polskiego, a postać francuskiego wodza budziła i wciąż budzi wiele kontrowersji. Nie zmienia to faktu, że Napoleon obecny w polskim hymnie, wielu dziełach sztuki i literatury jak mało kto wpłynął na rozwój i ukształtowanie rodzimej świadomości narodowej. Wierni od samego początku polscy żołnierze, rzucani w najdalsze zakątki świata, wykonujący swoje zadania z największym poświęceniem i zaangażowaniem, mimo klęsk i porażek pozostali przy Napoleonie do samego końca.