Lesson plan (Polish)
Temat: Biotechnologia i inżynieria genetyczna – lekcja powtórzeniowa
Adresat
Uczniowie liceum ogólnokształcącego i technikum
Podstwa programowa
Wymagania ogólne
V. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:
1. interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo‑skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski.
Wymagania szczegółowe
XV. Biotechnologia. Podstawy inżynierii genetycznej. Uczeń:
2. przedstawia współczesne zastosowania metod biotechnologii tradycyjnej w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, rolnictwie, biodegradacji i oczyszczaniu ścieków,
6. wyjaśnia, czym jest organizm transgeniczny i GMO; przedstawia sposoby otrzymywania organizmów transgenicznych,
7. przedstawia potencjalne korzyści i zagrożenia wynikające z zastosowania organizmów modyfikowanych genetycznie w rolnictwie, przemyśle, medycynie i badaniach naukowych; podaje przykłady produktów otrzymanych z wykorzystaniem modyfikowanych genetycznie organizmów.
Ogólny cel kształcenia
Uczeń powtarza wiedzę oraz słownictwo w zakresie działu: Biotechnologia i inżynieria genetyczna
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w języku ojczystym;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
materiału z lekcji: „Biotechnologia - historia i nowoczesność”, „Biotechnologia w ochronie środowiska”, „Mikroorganizmy zmodyfikowane genetycznie w służbie człowieka”, „Rośliny i zwierzęta transgeniczne”, „ Żywność genetycznie modyfikowana – nadzieje i obawy”;;
zadawać pytania i odpowiadać na pytania przyjaciół dotyczące biotechnologii i inżynierii genetycznej;
utrwalać słownictwo związane z biotechnologią..
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
eksponujące
pokaz.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Przed planowaną lekcją powtórzeniową nauczyciel prosi wszystkich uczniów, by przypomnieli sobie materiał e‑podręcznika z lekcji: Biotechnologia – historia i współczesność, a wybranych, by na podstawie lekcji przygotowali w oparciu o mechanizm z abstraktu krzyżówki dla kolegów do pracy na lekcji.
Faza wstępna
Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.
Faza realizacyjna
Uczniowie, pracując samodzielnie lub w parach, wykonują wskazane przez nauczyciela polecenia z abstraktu.
Poszerzanie i bogacenie słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenia językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.
Uczniowie wyświetlają na tablicy interaktywnej opracowane wcześniej krzyżówki. Zadaniem pozostałych jest odgadnięcie poszczególnych haseł. Po każdej krzyżówce, w oparciu o technikę świateł, uczniowie dokonują oceny pytań (czy są jednoznaczne, logicznie sformułowane). Nauczyciel ocenia pytania pod kątem językowym i udziela informacji zwrotnej.
Zadawanie pytań. Uczniowie wykorzystują formularz do zapisania pytań skierowanych do kolegi lub koleżanki w celu sprawdzenia rozumienia wysłuchanego tekstu.
Na tablicy interaktywnej uczniowie sami tworzą notatkę dotyczącą opisania metod modyfikacji genetycznej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa
Przygotuj pięć pytań dotyczących omawianego obszaru, które mogłyby się znaleźć na kartkówce z lekcji.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
antybiotyki – substancje powodujące zniszczenie lub uszkodzenie komórek bakterii
biotechnologia – interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się badaniem procesów zachodzących przy udziale mikroorganizmów, wirusów i składników komórek oraz wykorzystywaniem tych procesów do produkcji określonych substancji w przemyśle i medycynie
broń biologiczna – broń masowego rażenia, którą stanowią niebezpieczne dla człowieka mikroorganizmy (np. wirusy, bakterie)
kiszenie – metoda konserwacji żywności wykorzystująca bakterie fermentacji mlekowej rozkładające cukry proste do kwasu mlekowego
penicylina – naturalny antybiotyk wyizolowany z grzyba Penicillium przez Aleksandra Fleminga
biogaz – produkt powstały w trakcie rozkładu substancji organicznych w warunkach beztlenowych
biopaliwo – paliwo powstałe z przetworzonych produktów, pochodzących z żywych organizmów
bioremediacja – technologia usuwania niektórych zanieczyszczeń z gleby i wód podziemnych za pomocą żywych organizmów
biosensor – czujnik biologiczny złożony z części aktywnej biologicznie oraz przetwornika sygnału
fermentacja metanowa – wieloetapowy proces beztlenowego rozkładu związków organicznych na metan i dwutlenek węgla prowadzony przez mikroorganizmy; zachodzi we wszystkich ekosystemach; wykorzystywany do utylizacji biomasy i produkcji biogazu
armatka genowa -- urządzenie wykorzystywane w procesie mikrowstrzeliwania obcego DNA do komórek
elektroporacja – odwracalne uszkodzenie błony komórkowej za pomocą impulsów elektrycznych w celu wprowadzenia obcego DNA do komórki
hirudyna – substancja wytwarzana przez pijawki obniżająca krzepliwość krwi
insulina – hormon biorący udział w regulacji poziomu cukru we krwi
mikrowstrzeliwanie – metoda wprowadzania do komórki DNA osadzonego na metalowych kulkach, wykorzystywana w inżynierii genetycznej
plazmid – cząsteczka kodująca DNA, która powszechnie występuje u bakterii; może być modyfikowana i wprowadzona np. do komórek roślin
wektor genetyczny – niewielka cząsteczka DNA, za pomocą której wprowadza się obcy gen do modyfikowanej komórki
ksenotransplantacje – przeszczepianie komórek, tkanek lub narządów pomiędzy osobnikami różnych gatunków
organizm modelowy –- organizm posiadający szereg specyficznych cech, dzięki którym jest wykorzystywany w badaniach naukowych; charakteryzuje się znanym genomem, krótkim cyklem życiowym, małymi rozmiarami ciała, dużą liczbą potomstwa
transgeniczne zwierzęta – zwierzęta, które posiadaja w swoim genomie obcy DNA.
bezpieczeństwo biologiczne – działania ekologiczne podejmowane w celu ochrony ludzi przed zagrożeniami wynikającymi z naruszenia funkcjonowania przyrody oraz zamierzonego wykorzystywania zjawisk i czynników przyrodniczych przeciw człowiekowi; obejmuje m.in. działania zapobiegające ubożeniu ekosystemów, stymulowanie procesów gospodarczych (by sprzyjały ochronie i odtwarzaniu różnorodności biologicznej i ekosystemów), ochronę populacji ludzkich przed głodem, monitorowanie i ochronę przed epidemiami wśród ludzi i zwierząt, kontrolę nad wprowadzaniem do środowiska organizmów modyfikowanych genetycznie (obcych gatunków i genotypów), przeciwdziałanie bioterroryzmowi
produkt GMO – produkt składający się z organizmów genetycznie zmodyfikowanych lub zawierający ich fragmenty bądź kombinacje oraz DNA lub białka z organizmów genetycznie zmodyfikowanych (wg: Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, Dz. U. 2007 r. Nr 36 poz. 233, z późn. zm.)
zamknięte użycie GMO – działania polegające na ograniczeniu kontaktu GMO z ludźmi i środowiskiem stosowane podczas modyfikacji genetycznych organizmów i ich hodowli, przechowywania, transportu, niszczenia, usuwania lub innego wykorzystywania organizmów transgenicznych i pochodzących z nich produktów
żywność GMO – żywność wyprodukowana z organizmów GMO lub zawierająca ich domieszkę bądź produkty z nich pochodzące
Teksty i nagrania
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Nagranie dźwiękowe abstraktu
Biotechnology and genetic engineering – a repetition lesson
Links to lessons: 1 , 2 , 3 , 4 , 5
Links to abstracts: 1, 2, 3, 4, 5
Before you begin solving the exercises, review abstracts „Biotechnology - history and modernity”, „The role of biotechnology in environmental protection”, „Genetically modified organisms helping people”, „Transgenic plants and animals”, „Genetically modified food. Hopes and fears” to recall the most important information and vocabulary. Then you will be able to check your knowledge. Good luck!