Temat: Aminokwasy

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.

X. Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym. Uczeń:

4) opisuje budowę i wybrane właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na przykładzie kwasu aminooctowego (glicyny); pisze równanie reakcji kondensacji dwóch cząsteczek glicyny;
5) wymienia pierwiastki, których atomy wchodzą w skład cząsteczek białek; definiuje białka jako związki powstające w wyniku kondensacji aminokwasów.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń opisuje budowę oraz wybrane właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na przykładzie kwasu aminooctowego (glicyny).

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• czym są aminy i aminokwasy;

• opisywać budowę i właściwości związków zawierających azot – na przykładzie metyloaminy (aminy) i glicyny (aminokwasu);

• zapisywać wzory metyloaminy i glicyny;

• wskazać we wzorach związków organicznych wiązanie peptydowe.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel, wprowadzając uczniów w zagadnienie aminokwasów, odwołuje się do budowy białek, do ich podziału na kwasowe, obojętne i zasadowe. Zapisuje na tablicy wzór ogólny aminokwasów. Prezentuje ilustrację „Aminokwasy (wzór ogólny aminokwasów z opisem)” z abstraktu.

2. Prowadzący zajęcia tłumaczy zasadę tworzenia nazw systematycznych aminokwasów na przykładzie kwasu aminooctowego, czyli glicyny. Zapisuje wzór grupowy na tablicy, a następnie wyświetla ilustrację ze wzorem modelowym glicyny.

3. Uczniowie oglądają film „Badanie amfoterycznego charakteru glicyny”. Po emisji materiału z pomocą nauczyciela formułują pytanie badawcze i zapisują je w karcie pracy. Notują spostrzeżenia i po wspólnym ustaleniu wnioski.

4. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczeń interaktywnych w abstrakcie.

Faza podsumowująca

1. Wskazany przez nauczyciela uczeń podsumowuje lekcję, opowiadając, czego się nauczył i jakie umiejętności ćwiczył.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Amino acids

One of the protein breakdown products is ammonia. It means that proteins also contain nitrogen atoms. The basic compounds that build proteins are amino acids – organic compounds containing amine group $\text{– N}{\text{H}}_{\text{2}}$ and a group characteristic for carboxylic acids $\text{– COOH}$.

The amino acid with the simplest structure is glycine.

Another name of glycine is amino‑acetic acid.

Due to the presence of two functional groups: alkaline amine $\text{– N}{\text{H}}_{\text{2}}$ and acidic carboxyl $\text{– COOH}$, molecules of amino acids can be attached via a peptide bond.

The dipeptide may attach another amino acid molecule; the tripeptide will be obtained. The tripeptide may attach further amino acid molecules. In this way, polypeptides are formed, i.e. compounds formed as a result of joining of many amino acid molecules.

• Amines and amino acids are organic compounds containing nitrogen atoms in their molecules.

• The properties of amines change with increasing number of carbon atoms in the molecule.

• Amino acids are organic compounds containing two functional groups: alkaline amino ${\text{– NH}}_{\text{2}}$ and acidic carboxyl $\text{– COOH}$ group.

• Amino acids have the ability to bind using peptide bonds; in this way they form polypeptides.