Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1
Zapoznaj się z informacjami umieszczonymi w opisie osi czasu i wykonaj ćwiczenia.
Zapoznaj się z informacjami umieszczonymi w opisie osi czasu i wykonaj ćwiczenia.

Nauczanie na przestrzeni wieków

R1MGzTg18EkIb1
Linia chronologiczna dotycząca nauczania na przestrzeni wieków. 1800 p.n.e. - 1701 p.n.e. Egipski skryba Zdjęcie przedstawia rzeźbę mężczyzny. Mężczyzna siedzi po turecku. Między nogami trzyma zwój papirusu. Egipscy i mezopotamscy skrybowie Skrybowie starożytnego Wschodu należeli do najlepiej wykształconych mieszkańców Egiptu i Mezopotamii. Ich edukacja była długotrwała, dlatego zawód skryby przechodził z pokolenia na pokolenie. Zajmowali się prowadzeniem kancelarii władcy, przepisywaniem dokumentów i ksiąg. Zaliczali się do stanu średniego, mieli liczne przywileje. 500 p.n.e. - 301 p.n.e. Salvator Rosa, Democritus i Protagoras Obraz przedstawia czterech rozmawiających mężczyzn. Mężczyźni znajdują się na polanie, pod drzewem. Starożytna Grecja W starożytnej Grecji rozwijała się edukacja, czego przejawem była działalność sofistów, którzy byli wędrownymi nauczycielami, uczącymi młodzież życia publicznego. Dla Greków osoba nieinteresująca się życiem publicznym była uważana za mało wartościową. Sofiści wykładali więc retorykę, politykę, filozofię, etykę. Do najwybitniejszych sofistów zaliczamy Protagorasa z Abdery, Hippiasza z Elidy. 386 p.n.e. Szkoła Ateńska na fresku Rafaela Santiego, XVI w. Obraz przedstawia szkołę ateńską. W przestronnym, starożytnym budynku, pełnym rzeźb i płaskorzeźb znajduje się liczna grupa mężczyzn. Mężczyźni chodzą, siedzą, rozmawiają ze sobą, gestykulują. Akademia Platońska Wybitny filozof Platon w 386 roku p.n.e. założył Akademię Platońską. Jej nazwa pochodziła od gaju Akademosa, w którym się mieściła. Kształciła ona w dziedzinie polityki, matematyki, astronomii i nauk przyrodniczych. 335 p.n.e. Arystoteles, rzeźba Lizypa, Luwr Zdjęcie przedstawia rzeźbę. To głowa dojrzałego mężczyzny. Rzeźba jest wykonana z białego marmuru. Na czole mężczyzny widoczne są poziome zmarszczki. Mężczyzna ma wydatny nos i wysokie czoło. Włosy mężczyzny są krótkie, przylegają do głowy, są lekko falujące, zaczesane na twarz. Mężczyzna ma gęstą brodę i wąsy. Lykeion Arystotelesa Szkoła filozoficzna założona przez Arystotelesa około 335 roku p.n.e. – w ogrodach zwanych Lykejonem od imienia patronującego świątyni boga. Zajmowała się ona naukami humanistycznymi i przyrodniczymi. Od łacińskiej formy słowa licaeum pochodzi współczesne liceum. 300 p.n.e. - 201 p.n.e. Nauka rzymskich dzieci Zdjęcie przedstawia kamienną płaskorzeźbę. Ukazany jest na niej siedzący mężczyzna i trzech chłopców, którzy uważnie go słuchają. Starożytny Rzym Edukacja w Rzymie rozpoczynała się w wieku 7 lat, dla mniej zamożnych obywateli były przygotowane szkoły publiczne o charakterze elementarnym, prowadzone przez wyzwoleńców, którymi często byli Grecy. Pierwszą szkołę publiczną w Rzymie założył Spuriusz Karwiliusz w III wieku p.n.e., a pierwsze szkoły opłacane przez państwo powołano do życia za cesarza Wespazjana. 301 p.n.e. - 1492 Siedem sztuk wyzwolonych i odpowiadające im planety (Tübinger Hausbuch, XV w.) Rycina przedstawia średniowieczny rysunek. Jest na nim umieszczonych siedem postaci ukazujących różne typy sztuk wyzwolonych, pod postaciami widoczne są odpowiadające im planety. Narodziny i rozwój sztuk wyzwolonych Siedem sztuk wyzwolonych wykształciło się w IV wieku p.n.e. w starożytnej Grecji i Rzymie jako forma edukacji humanistycznej i matematycznej. Na przełomie V/VI wieku został dokonany podział na triviumquadrivium. System ten stał się podstawą kształcenia w średniowiecznej Europie, dzięki czemu doprowadził do połączenia antycznej nauki i edukacji z chrześcijaństwem. 1088 Logo Uniwersytetu Bolońskiego Ilustracja przedstawia logo Uniwersytetu Bolońskiego. Jest ono okrągłe. W jego środku, w dużym, piętrowym budynku z wieżą znajdują się postacie świętych. Na brzegu logo widnieje łaciński napis Alma Mater Studiorum Anno Domini 1088. Uniwersytet Boloński Najstarszy uniwersytet, który został założony w 1088 roku, stał się wzorem dla późniejszych uniwersytetów średniowiecznej Europy. Na nim wzorował się Kazimierz Wielki, powołując do życia w 1364 Akademię Krakowską. Był to uniwersytet rozwijający szczególnie nauki prawne z prawa cywilnego i kanonicznego. Jego absolwentem był Mikołaj Kopernik. 1301 - 1500 Leonardo da Vinci – Człowiek wirtuwiański, XV w. Rysunek przedstawia obraz człowieka idealnego. Jest to szkic nagiego mężczyzny, wpisanego jednocześnie w okrąg i kwadrat. Ma rozpostarte ręce, ukazane w dwóch pozycjach. Podobnie nogi - raz postawione obok siebie, a także ukazane w lekkim rozkroku. Humanizm W nauce humanistycznej ważną rolę odgrywało kształcenie umysłowe, które należało zrealizować poprzez własną aktywność i samodzielność. Do treści edukacyjnych weszła literatura, historia, geografia i mechanika. Zwracano też uwagę na rozwój aktywności i twórczości ucznia, któremu należało zapewnić właściwe warunki do rozwoju jego osobowości. Odrzucono kary cielesne. W tym czasie powstały liczne szkoły miejskie, które kształciły osoby świeckie. 1364 Założenie Szkoły Głównej przeniesieniem do Krakowa ugruntowane, obraz Jana Matejki z XIX w. Obraz przedstawia królową i króla. U ich stóp widać biskupa oraz mężczyznę piszącego coś w księdze, a także małego chłopca, trzymającego w rękach model budynku uniwersytetu. Akademia Krakowska Kazimierz Wielki, w celu rozwoju państwa, w 1364 roku doprowadził do utworzenia Akademii Krakowskiej, która była wzorowana na Uniwersytecie Bolońskim. Składała się ona z 11 katedr, w tym trzech prawa kanonicznego, dwóch medycyny i jednej sztuk wyzwolonych. Po okresie upadku, w 1400 roku, została odnowiona staraniem i testamentem królowej Jadwigi Andegaweńskiej. 1565 Dawne kolegium jezuickie w Braniewie Zdjęcie przedstawia duży, dwupiętrowy budynek, na parterze którego widoczne są krużganki. Pierwsze kolegium jezuickie Kolegia jezuickie w Polsce zaczęły powstawać po sprowadzeniu jezuitów do Rzeczypospolitej. Pierwsze kolegium powstało w Braniewie w 1565 roku. W 1773 roku, gdy papież dokonał kasaty zakonu jezuitów, posiadali oni 51 kolegiów i 66 szkół na terenie Polski. 1717 Zarządzenie wprowadzające przymus szkolny w Prusach, 1717 r. Zdjęcie przedstawia tekst zarządzenia w języku łacińskim. Tekst zapisany jest w dwóch kolumnach. Obowiązek szkolny w Prusach W 1717 roku król Prus Fryderyk Wilhelm I wprowadził obowiązek szkolny dla wszystkich dzieci na poziomie szkoły podstawowej. 14.10.1773 Biskup wileński Ignacy Jakub Massalski, pierwszy prezes KEN Obraz przedstawia mężczyznę w średnim wieku. Jest on w stroju biskupim, na jego szyi i piersiach wisi duży krzyż. Mężczyzna ma owalną twarz, włosy uczesane w loki, szeroko rozstawione oczy. Mężczyzna siedzi na fotelu, dłonie wspiera na stole. W prawej dłoni trzyma gęsie pióro. Powstanie Komisji Edukacji Narodowej Na mocy ustawy sejmowej z 14 października 1773 roku została utworzona Komisja Edukacji Narodowej, która przejęła dotychczasowe szkoły prowadzone w Rzeczypospolitej przez jezuitów i stała się pierwszym ministerstwem edukacji finansowanym z pieniędzy publicznych. Kontrolę nad jej działalnością sprawował sejm. Na funkcjonowanie oświaty miało iść prawie 12% budżetu państwa. 1805 - 1831 Budynek dawnego Liceum w Krzemieńcu Zdjęcie przedstawia kompleks dużych budynków, pośrodku których widać fronton kościoła z dwoma wieżami. Liceum Krzemienieckie Liceum Krzemienieckie, zwane też Liceum Wołyńskim, było jedną z najważniejszych szkół na obszarze Wołynia. Było nazywane Atenami Wołyńskimi. Jego założycielem był Tadeusz Czacki, który wykorzystał dawne zabudowania pojezuickie. Zostało zlikwidowane w 1831 roku, jego odnowienia w 1920 dokonano z polecenia marszałka Józefa Piłsudskiego. 1862 - 1869 Budynek Szkoły Głównej, obecnie w kampusie centralnym Uniwersytetu Warszawskiego Rycina przedstawia neoklasycystyczny, piętrowy budynek. Szkoła Główna w Warszawie Szkołę Główną w Warszawie powołał do życia Aleksander Wielopolski, dyrektor Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Powstała w 1862 roku i istniała do 1869 roku. Została zlikwidowana w ramach represji po powstaniu styczniowym. Posiadała następujące wydziały:
– prawa i administracji;
– filologiczno-historyczny;
– matematyczno-fizyczny;
– lekarski. 1901 Uczniowie szkoły powszechnej w Czerwonym Krzyżu przed budynkiem szkolnym, 1933 r. Stare zdjęcie przedstawiające grupę dzieci w wieku szkolnym, które stoją przed drewnianym budynkiem ze swoją nauczycielką. Nauczanie koedukacyjne W XX wieku koedukacja, czyli wspólne uczenie dzieci obu płci, stała się faktem. 1939 - 1945 Lekcje języka polskiego na tajnych kompletach, Łopiennik 1941 r. Stare zdjęcie przedstawiające wnętrze pokoju. Przy stole siedzi kobieta i dwóch chłopców, za ich plecami stoi kolejnych dwóch chłopców i dziewczynka. Tajne nauczanie w czasie okupacji W czasie okupacji hitlerowskiej podczas II wojny światowej powrócono do idei tajnych kompletów z czasów zaborów, czyli tajnego nauczania, które było organizowane poza szkołą. Za udział w takim nauczaniu groziły represje z karą śmierci włącznie. 2020 Zdjęcie przedstawia stos zeszytów, na których stoi półprzymknięty laptop. Nauczanie zdalne Konsekwencją pandemii koronawirusa COVID-19 było zawieszenie tradycyjnych lekcji i wprowadzenie nauczania zdalnego w polskich szkołach i uczelniach
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
RgQsfIkdUdTVB
Podaj, jakie było znaczenie Akademii Krakowskiej dla rozwoju edukacji w Rzeczypospolitej. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
R1YW6fDunxskX
Omów rolę tajnego nauczania w podtrzymywaniu polskości. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
R1CUHNTEsD6Ol
Wylicz osiągnięcia Komisji Edukacji Narodowej. (Uzupełnij).