Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z linią chronologiczną i wykonaj kolejne polecenia.

RQsygn0YpvjLx1
Oś czasu prezentująca wydarzenia między 30 sierpnia 1980 roku a 15 grudnia 1981 roku. 30.8.1980 Podpisanie porozumień 30 sierpnia 1980 r. w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie. Ilustracja przedstawia mężczyzn siedzących za stołem, rozmawiających ze sobą. Mają rozłożone papiery, dokumenty. Są ubrani w garnitury, mają skupione twarze. Za nimi siedzą inni ludzie. Ustawione są mikrofony. Szczeciński MKS podpisuje porozumienie z Komisją Rządową. 31.8.1980 Mural na filarze wiaduktu w Gdańsku, odwzorowujący historyczne zdjęcie z podpisania porozumienia 31 sierpnia 1980 r. w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Lech Wałęsa w środku ze sławnym wielkim długopisem, na lewo od niego wicepremier Mieczysław Jagielski. Ilustracja przedstawia mężczyzn siedzących za stołem, rozmawiających ze sobą. Mają rozłożone papiery, dokumenty. Są ubrani w garnitury, mają skupione twarze. Za nimi siedzą inni ludzie. Ustawione są mikrofony. O godz. 16.40 w Sali BHP Stoczni Gdańskiej MKS i Komisja Rządowa podpisują porozumienie, które przeszło do historii pod nazwą porozumień gdańskich lub porozumień sierpniowych. Rząd zgodził się na utworzenie niezależnych związków zawodowych. Uzgodniono, że zostanie wprowadzona możliwość zaskarżania decyzji cenzury, w niedziele przez radio będzie transmitowana msza św., nastąpi rewizja wyroków w procesach politycznych i osoby niesłusznie zwolnione z pracy będą mogły do niej wrócić. Wicepremier Mieczysław Jagielski zadeklarował, że następnego dnia wszyscy aresztowani działacze opozycji zostaną zwolnieni.Czytaj więcej...

MKS oświadczył m.in., że związki zawodowe nie zamierzają odgrywać roli partii politycznej, uznają kierowniczą rolę PZPR, a dążyć będą do zapewnienia pracownikom możliwości kontroli, wyrażania opinii i obrony swych interesów. MKS w Gdańsku przekształcił się w Międzyzakładowy Komitet Założycielski Niezależnego Związku Zawodowego i o godz. 17.55 rozpoczął swoje pierwsze posiedzenie.

. 4.9.1980 Stanisław Kania Ilustracja przedstawia pulchnego mężczyznę, ubranego w garnitur. Ma krótkie zaczesane do tyłu włosy. Lekko się uśmiecha. I sekretarz KC PZPR Edward Gierek zostaje odwołany ze stanowiska, zajmuje je Stanisław Kania. 17.9.1980 Instalacja artystyczna na zieleńcu wokół placu Solidarności w Gdańsku (2014–2015) Ilustracja przedstawia instalację artystyczną na zieleńcu wokół Placu Solidarności w Gdańsku. Jest to napis Solidarność. Utworzenie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. 21.9.1980 Zdjęcie zrobione w biurze związku zawodowego Solidarność. Ilustracja przedstawia zdjęcie zrobione w biurze związku zawodowego Solidarność. Na zdjęciu znajdują się ludzie w góralskich strojach. Powołanie Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników „Solidarność Wiejska”. 10.1980 Strona "Monitora Dolnośląskiego" z wiadomością o wprowadzeniu stanu wojennego. Ilustracja przedstawia stronę "monitora dolnośląskiego" (gazety) z wiadomością o wprowadzeniu stanu wojennego. Rozpoczęcie przygotowań do wprowadzenia stanu wojennego. 18.10.1980 - 19.10.1980 Transparent Niezależnego Stowarzyszenia Studentów przed wyborami w 1989 r. Ilustracja przedstawia transparent niezależnego stowarzyszenia studentów przed wyborami w 1989 roku. Ma on napis "chcemy działać legalnie". Utworzenie Niezależnego Zrzeszenia Studentów. 24.10.1980 Lech Wałęsa, pierwszy przewodniczący NSZZ "Solidarność" Ilustracja przedstawia Lecha Wałęsę stojącego przed mikrofonem, unoszącego w zwycięskim geście dłoń. Zarejestrowanie NSZZ „Solidarność”, wprowadzenie przez sąd zmian w statucie bez zgody „Solidarności". 31.10.1980 Archiwalne egzemplarze „Tygodnika” z lipca 1981 roku Ilustracja przedstawia pierwszą stronę tygodnika Solidarność, wydanie z 1981 roku. Zgoda władz na wydawanie przez „Solidarność" ogólnopolskiego tygodnika. 10.11.1980 Siedziba Sądu Najwyższego w latach 1950-1999 Ilustracja przedstawia siedzibę Sądu Najwyższego w latach 1950-1999. Był to wielki gmach kilkupiętrowy, z wieloma wejściami. Uchylenie przez Sąd Najwyższy poprawek do statutu NSZZ „Solidarność”. 16.12.1980 - 18.12.1980 Pomnik Poległych Stoczniowców Ilustracja przedstawia Pomnik Poległych Stoczniowców znajdujący się w Gdańsku. Jest on wysoki na kilkadziesiąt metrów, wykonany z kamienia. Obchody rocznicy Grudnia 1970 r., odsłonięcie pomników ofiar w Gdańsku i Gdyni. 30.1.1981 Tablice z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Jednym z żądań strajkujących były soboty wolne od pracy Ilustracja przedstawia tablice z 21 postulatami międzyzakładowego Komitetu strajkowego. Jednym z żądań strajkujących były soboty wolne od pracy. Tablice te znajdowały się nad wejściem do budynku stoczni. Kompromis z rządem w sprawie wolnych sobót. 11.2.1981 Gen. Wojciech Jaruzelski i Nicolae Ceaușescu. Ilustracja przedstawia Generała Wojciecha Jaruzelskiego z drugim mężczyzną. Znajdują się oni na wielkim placu. Generał Jaruzelski ubrany jest wojskowy mundur. Gen. Wojciech Jaruzelski premierem. 8.3.1981 Jan Kułaj, pierwszy przewodniczący NSZZ Rolników Indywidualnych. Ilustracja przedstawia Jana Kułaja, pierwszego przewodniczącego NSZZ rolników indywidualnych. Przedstawiony jako młody mężczyzna o ciemnych krótkich włosach. Ubrany w szarą koszulę z guzikami. Utworzenie NSZZ Rolników Indywidualnych. 19.3.1981 Egzemplarz dziennika „Wieczór Wrocławia” z 20–22 marca 1981 z interwencjami cenzury w tekście komentującym pobicie związkowców w Bydgoszczy 19 marca Ilustracja przedstawia dwie strony z dziennika pod tytułem Wieczór Wrocławia z 1981 roku. Pobicie w gmachu Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy działaczy NSZZ „Solidarność”. 1.4.1981 Kartka na mięso z sierpnia 1989 r. Ilustracja przedstawia przykładową kartkę na mięso z sierpnia 1989 roku. Wprowadzenie kartek na mięso. 3.4.1981 Tadeusz Mazowiecki w listopadzie 1989 r. Ilustracja przedstawia Tadeusza Mazowieckiego w listopadzie 1989 roku, był on redaktorem naczelnym tygodnika Solidarność. Ukazany jako starszy mężczyzna o siwych włosach, ubrany w czarny garnitur. Ukazuje się pierwszy numer „Tygodnika Solidarność” w nakładzie 500 tys. egzemplarzy, redaktorem naczelnym Tadeusz Mazowiecki. 22.4.1981 Kartka żywnościowa z listopada 1982 r. Ilustracja przedstawia przykładową kartkę na masło tłuszcze i przetwory zbożowe. Wprowadzenie kartek na masło, tłuszcze i przetwory zbożowe. 13.5.1981 Tablica upamiętniająca zamach na Jana Pawła II Ilustracja przedstawia tablicę upamiętniającą zamach na Jana Pawła II. Znajduje się na niej herb papieski oraz data: 13 maja 1981. Zamach na Jana Pawła II. 27.5.1981 Złota Palma przyznana filmowi Ilustracja przedstawia złotą palmę. Była to główna nagroda na festiwalu w Cannes dla filmu Andrzeja Wajdy "Człowiek z żelaza". Główna nagroda na festiwalu w Cannes dla filmu Andrzeja Wajdy Człowiek z żelaza. 28.5.1981 Kaplica-mauzoleum z sarkofagiem kardynała Stefana Wyszyńskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie Ilustracja przedstawia kaplicę mauzoleum z sarkofagiem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w bazylice archikatedralnej w Warszawie. Nad grobowcem znajduje się kuta żelazna tablica. Śmierć prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego. 28.6.1981 Poznańskie Krzyże w 1981 Ilustracja przedstawia Poznańskie krzyże. Jest to pomnik czerwca 1956 roku w Poznaniu. Odsłonięcie pomnika Czerwca 1956 r. w Poznaniu. 7.7.1981 Kardynał Józef Glemp podczas pogrzebu księdza Jerzego Popiełuszki (1984) Ilustracja przedstawia Kardynała Józefa Glempa podczas pogrzebu Księdza Jerzego Popiełuszki w 1984 roku. Kardynał ubrany jest w fioletowe szaty, ma czapkę biskupią oraz laskę. Kardynał Józef Glemp prymasem Polski. 30.7.1981 Kolejka po papier toaletowy. Brak towarów był powodem wystąpienia protestów. Ilustracja przedstawia kolejkę po papier toaletowy. Ludzie stoją wzdłuż chodnika czekając na swoją kolej do odebrania produktu. Marsze głodowe kobiet. 31.7.1981 Portal ze zburzonej siedziby Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk odpowiedzialnego za cenzurę. Ilustracja przedstawia portal wejście do siedziby głównego urzędu kontroli prasy publikacji i widowisk odpowiedzialnego za cenzurę. Wejście wykonane było z białego marmuru, po dwóch jego stronach wyrzeźbione były ludzkie głowy. Nowe prawo o cenzurze – jej decyzje można zaskarżać, a ingerencje w tekście zaznaczać. 19.8.1981 - 20.8.1981 Dziennik „Trybuna Ludu" był oficjalnym organem prasowym KC PZPR. Bojkotem dotknięte zostały również inne czasopisma. Ilustracja przedstawia pierwszą stronę dziennika pod tytułem Trybuna Ludu. Na pierwszej stronie znajdowały się informacje na przykład o Wojciechu Jaruzelskim, o Wojskowej Radzie Ocalenia Narodowego. „Dni bez prasy” – niedrukowanie i niekupowanie gazet. 1.9.1981 Kartka m.in na proszek i alkohol z 1983 r. Ilustracja przedstawia kartki na mydło i proszek do prania. Wprowadzenie kartek na mydło i proszek do prania, podwyższenie cen chleba. 5.9.1981 - 10.9.1981 Relacja zamieszczona w tygodniku „Solidarność Dolnośląska". Ilustracja przedstawia stronę z tygodnika "Solidarność Dolnośląska". Pierwsza tura Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”, uchwalenie posłania do ludzi pracy Europy Wschodniej. 25.9.1981 Antoni Rajkiewicz, ówczesny minister pracy, płac i spraw socjalnych Ilustracja przedstawia Antoniego Rajkiewicza, ówczesnego ministra pracy, płac i spraw socjalnych. Ukazany został jako starszy mężczyzna o siwych włosach. Nosi okulary. Ubrany w brązową marynarkę, szarą koszulę, brązowy krawat. Ustawa o samorządzie pracowniczym. 26.9.1981 - 7.10.1981 Bronisław Geremek - twórca koncepcji Samorządnej Rzeczpospolitej. Ilustracja przedstawia Bronisława Geremka, twórcę koncepcji Samorządnej Rzeczpospolitej. Ukazany jako mężczyzna około 60 letni o rudych włosach i siwej brodzie, na nosie ma okulary. Podpiera głowę jedną ręką. Ubrany w czarną marynarkę, białą koszulę i bordowy krawat. Druga tura Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”, wybór Lecha Wałęsy na przewodniczącego „Solidarności”, Samorządna Rzeczpospolita programem NZSS „Solidarność”. 18.10.1981 Gen. Wojciech Jaruzelski przygotowujący się do ogłoszenia wprowadzenia stanu wojennego. Ilustracja przedstawia Generała Wojciecha Jaruzelskiego. Mężczyzna ubrany był w wojskowy mundur. Na nosie miał okulary. Za nim znajdowała się flaga Rzeczpospolitej. Gen. Wojciech Jaruzelski I sekretarzem KC PZPR. 4.11.1981 Od lewej: Gen. Wojciech Jaruzelski, kard. Józef Glemp i Lech Wałęsa. Ilustracja przedstawia kolejno portret Wojciecha Jaruzelskiego Kardynała Józefa Glempa oraz Lecha Wałęsę. Bezskuteczne rozmowy prymasa Józefa Glempa i Lecha Wałęsy z Wojciechem Jaruzelskim w sprawie porozumienia narodowego. 12.11.1981 Jerzy Nawrocki, ówczesny minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki Ilustracja przedstawia portret Jerzego Nawrockiego, ówczesnego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego i techniki. Ukazany został jako mężczyzna w średnim wieku. Ma on siwe krótkie włosy oraz zmarszczki wokół oczu. Lekko się uśmiecha. Ubrany w szarą marynarkę i białą koszulę. Nowa ustawa o szkolnictwie wyższym. 25.11.1981 Budynek WOSP w Warszawie. Ilustracja przedstawia budynek Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa w Warszawie. Znajduje się on przy rondzie, budynek jest wykonany z brązowego kamienia. Początek strajku okupacyjnego w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarnictwa (WOSP) w Warszawie. 2.12.1981 Po prawej tablica upamiętniająca strajk. Ilustracja przedstawia dwie tablice upamiętniające strajk. Obie są wykonane z ciemnego kamienia. Pacyfikacja strajku w WOSP z użyciem śmigłowca. 13.12.1981 Obwieszczenie Rady Państwa o wprowadzeniu stanu wojennego. Ilustracja przedstawia stronę dokumentu. Wprowadzenie stanu wojennego. 13.12.1981 - 14.12.1981 Stocznia Gdańska w lipcu 1981. Po wprowadzeniu stanu wojennego była jednym z pierwszych miejsc strajków. Ilustracja przedstawia Stocznię Gdańską w lipcu 1981 roku. Przed jej wejściem znajdują się ludzie. Strajki okupacyjne. 15.12.1981 - 23.12.1981 Pomnik poległych górników Ilustracja przedstawia pomnik poległych górników. Jest to 9 krzyży upamiętniających 9 ofiar w kopalni Wujek. Pacyfikacje strajków, w kopalni Wujek dziewięć ofiar śmiertelnych
Polecenie 2

Podaj główne przyczyny ogłoszenia stanu wojennego. Oceń, na ile miało to związek z powstaniem NSZZ „Solidarność”.

R17yFkCsrGFD2
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Okres pomiędzy 15‑16 sierpnia 1980 r. a 13 grudnia 1981 r. nazywa się „karnawałem Solidarności”. Na podstawie wydarzeń umieszczonych w linii chronologicznej podaj genezę tego określenia. Wymień wydarzenia, które mogły wpłynąć na powstanie tego określenia.

RQr9mUIHTZpn8
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Na podstawie linii chronologicznej oceń, które działania „Solidarności” miały charakter typowo związkowy.

R1bByxstEz2LM
(Uzupełnij).