Sprawdź się
Symbolika logo Solidarności nawiązuje do… Możliwe odpowiedzi: 1. napisu „Stocznia Gdańska” umieszczonego na bramie nr 2., 2. ludzi stojących w kolejce., 3. maszerujących ludzi, wspierających się nawzajem.
Korzystając z internetu, np. z Encyklopedii Solidarności (www.encysol.pl), ustal, kto był sygnatariuszem porozumień sierpniowych w Gdańsku ze strony strajkujących i rządu, a następnie ustaw elementy we właściwych kategoriach na tablicy interaktywnej.
Zapoznaj się z fragmentem programu NSZZ „Solidarność” pt. Samorządna Rzeczpospolita uchwalonym 7 października 1980 r. przez I Krajowy Zjazd Delegatów. Spośród poniższych postulatów zaznacz te, o których jest mowa w tekście.
Uważamy ludowładztwo za zasadę, od której nie wolno odstępować. Ludowładztwo nie może być władzą stawiających się ponad społeczeństwem grup, które przypisują sobie prawo orzekania o potrzebach oraz reprezentowania interesów społeczeństwa. Społeczeństwo musi mieć możność przemawiania pełnym głosem, wyrażania różnorodności poglądów społecznych i politycznych; musi mieć możność organizowania się w taki sposób, który zapewnia wszystkim sprawiedliwy udział w materialnych i duchowych dobrach narodu oraz wyzwolenie wszystkich jego możliwości i sił twórczych. Chcemy rzeczywistego uspołecznienia systemu zarządzania i gospodarowania. Dlatego dążymy do Polski samorządnej.
Cytat za: Program NSZZ „Solidarność” uchwalony przez I Krajowy Zjazd Delegatów, tekst dostępny online: oko.press, [16.11.2021].
Na podstawie fragmentu opracowania historycznego oceń, czy niżej podane stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.
„Polskie miesiące”, czyli kryzys(y) w PRLPolskie słowo „solidarność” jako określenie ruchu społecznego weszło do wielu języków obcych w swojej oryginalnej postaci obok angielskiego solidarity, francuskiego solidarité, niemieckiego Solidarität itd. „Solidarność” była pierwszą w państwach realnego socjalizmu masową legalną i działającą jawnie organizacją niezależną od władz partyjno‑państwowych. Żadne też ugrupowanie w dziejach Polski nie mogło poszczycić się tym, że jego członkami było równocześnie blisko 10 mln osób. W tym samym czasie (jesienią 1981 r.) do PZPR należały niespełna 3 mln osób, z czego ponad 30 proc. było zresztą zarazem członkami „Solidarności”.
Źródło: Jerzy Eisler, „Polskie miesiące”, czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008, s. 99.
Obejrzyj reprodukcję plakatu z 1981 r., który informował o I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność”. Odwołując się do elementów graficznych plakatu, zinterpretuj jego przesłanie.
Zapoznaj się z opisem reprodukcji plakatu z 1981 r., który informował o Pierwszym Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność”. Zinterpretuj jego przesłanie.
Zapoznaj się z 21 postulatami MKS i podaj te, które zostały zrealizowane do momentu wprowadzenie stanu wojennego. Wyjaśnij, dlaczego większość postulatów nie została zrealizowana.
21 postulatów
Akceptacja niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych wynikających z ratyfikowanych przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczących wolności związków zawodowych.
Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczeństwa strajkującym i osobom wspomagającym.
Przestrzegać zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku, publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań.
Przywrócić do poprzednich praw:
a) ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 r., studentów wydalonych z uczelni za przekonania,
b) zwolnić wszystkich więźniów politycznych (w tym Edmunda Zadrożyńskiego, Jana Kozłowskiego, Marka Kozłowskiego),
c) znieść represje za przekonania.
Podać w środkach masowego przekazu informację o utworzeniu Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz publikować jego żądania.
Podjąć realne działania mające na celu wyprowadzenie kraju z sytuacji kryzysowej poprzez:
a) podanie do publicznej wiadomości pełnej informacji o sytuacji społeczno‑gospodarczej,
b) umożliwienie wszystkim środowiskom i warstwom społecznym uczestniczenie w dyskusji nad programem reform.
Wypłacić wszystkim pracownikom biorącym udział w strajku wynagrodzenie za okres strajku – jak za urlop wypoczynkowy z funduszu CRZZ.
Podnieść zasadnicze uposażenie każdego pracownika o 2000 zł na miesiąc jako rekompensatę dotychczasowego wzrostu cen.
Zagwarantować automatyczny wzrost płac równolegle do wzrostu cen i spadku wartości pieniądza.
Realizować pełne zaopatrzenie rynku wewnętrznego w artykuły żywnościowe, a eksportować tylko nadwyżki.
Znieść ceny komercyjne oraz sprzedaż za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym.
Wprowadzić zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej oraz znieść przywileje MO, SB i aparatu partyjnego poprzez:
– zrównanie zasiłków rodzinnych,
– zlikwidowanie specjalnych sprzedaży, itp.
Wprowadzić na mięso i jego przetwory kartki – bony żywnościowe (do czasu opanowania sytuacji na rynku).
Obniżyć wiek emerytalny dla kobiet do 55 lat, a dla mężczyzn do lat 60 lub przepracowanie w PRL 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn bez względu na wiek.
Zrównać renty i emerytury starego portfela do poziomu aktualnie wypłacanych.
Poprawić warunki pracy służby zdrowia, co zapewni pełną opiekę medyczną osobom pracującym.
Zapewnić odpowiednią ilość miejsc w żłobkach i przedszkolach dla dzieci kobiet pracujących.
Wprowadzić urlop macierzyński płatny przez okres trzech lat na wychowanie dziecka.
Skrócić czas oczekiwania na mieszkanie.
Podnieść diety z 40 zł na 100 złotych i dodatek za rozłąkę.
Wprowadzić wszystkie soboty wolne od pracy. Pracownikom w ruchu ciągłym i systemie czterobrygadowym brak wolnych sobót zrekompensować zwiększonym wymiarem urlopu wypoczynkowego lub innymi płatnymi dniami wolnymi od pracy.
Na podstawie wypowiedzi historyków wykonaj polecenia.
Opisz znaczenie „Solidarności” dla innych krajów.