Mapa interaktywna

Polecenie 1

Zapoznaj się z opisem mapy, a następnie wykonaj polecenia.

Ryx01Mh50nUlm1

Mapa ukazuje kontur NRD. Są na nim wskazane liczne ośrodki miejskie objęte powstaniem ludowym w NRD 17 czerwca 1953 roku. Między innymi: Berlin Wschodni, Jena, Halle, Merseburg, Lipsk, Bitterfeld. Lista elementów:

tło
Lipsk: Lipsk
Potężna manifestacja w centrum miasta. Do jej rozbicia sowieci użyli czołgów. Grafika: Zdjęcie przedstawia duży plac. Stoi przy nim bardzo duży budynek. Po ulicy jadą tramwaje. _{Centrum Lipska w początkach lat 50., sprzed powstania. Komunistyczny napis propagandowy głosi, że ludzie powinni mówić, a nie się bronić. CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
tytuł
siatka
miasta
Miejsca uwolnienia więźniów
Kierunki interwencji wojsk sowieckich
Bitterfeld: Bitterfeld
Miasto było jedną z nielicznych miejscowości w NRD, gdzie doszło do koordynacji działań między strajkującymi zakładami. Wiec, który zaczął się w centrum Bitterfeld rankiem 17 czerwca 1953 r. przyciągnął od 30 000 do 50 000 ludzi. Grafika: Zdjęcie przedstawia panoramę miasta. Widać liczne dachy budynków, kościoły, drzewa. _{Bitterfeld, widok współczesny. CC BY 3.0, Joeb07}
Magdeburg: Magdeburg
Podczas powstania w Magdeburgu wciąż jeszcze bardzo widoczne były zniszczenia wojenne. Pomimo tego, że ludność miasta niezwykle ucierpiała na skutek walk, również tutaj doszło do rozruchów. Między innymi wzburzony tłum szturmował posterunek lokalnej policji. Grafika: Zdjęcie przedstawia fragment miasta. Widać liczne ulice i stojące przy nich kamienice. Część z nich jest zniszczona od bomb i pożarów. _{CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
Hamburg
Merseburg: Merseburg
W mieście protesty przybrały bardziej zaciekły przebieg niż nawet w Berlinie Wschodnim. Mieszkańcy miasta szturmem zdobywali urzędy i budynki komitetów partyjnych, więzienia, komisariaty oraz budynki STASI. Setki robotników zebrały się przed więzieniem przy Poststrasse, aby uwolnić więźniów. Grafika: Zdjęcie przedstawia ulicę, przy której stoi duży, dwupiętrowy budynek. To komisariat. Przed budynkiem widać stojące trzy trabanty. _{Komisariat policji w Merseburgu. CC BY-SA 4.0 de, Dietmar Rabich}
Halle: Halle
Manifestanci zadrwili sobie z wyglądu Waltera Ulbrichta. Na rynku, przy pomniku słynnego barokowego kompozytora, Georga Friedricha Händla wystawili tabliczkę z napisem “Bródka, brzuch i okulary nie są zgodne z wolą ludu". Grafika: Zdjęcie przedstawia postument, na którym stoi postać mężczyzny w surducie sięgającym do kolan. Na postumencie widnieje napis Haendel. _{Pomnik urodzonego w Halle Georga Friedricha Händla (lata 50.). CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
Jena: Jena
W mieście doszło do absurdalnej sytuacji: lokalny urząd STASI otrzymał rozporządzenie, że „nie może użyć broni, jednak urząd ma być utrzymany”. W Jenie rozjuszony tłum dokonał linczu funkcjonariuszy STASI.
Berlin Wschodni: Berlin Wschodni
Podczas manifestacji 17 czerwca tłum odśpiewał trzecią zwrotkę hymnu narodowego, zakazaną w NRD, która zaczyna się od słów „Einigkeit und Recht und Freiheit für das deutsche Vaterland” (“Jedność i prawo, i wolność dla niemieckiej ojczyzny”). Wyrazem nienawiści do systemu było także palenie i niszczenie flag, emblematów partyjnych i państwowych. Wielu członków partii pozbywało się swoich legitymacji i odznaczeń. Grafika: Zdjęcie z Berlina przedstawia ulicę, na której stoi radziecki czołg. Na ulicy znajdują się ludzie z rowerami. Przyglądają się czołgowi. _{Pierwsze strzały w kierunku manifestantów w Berlinie Wschodnim padły przed południem na Potsdamer Platz. Przerażeni ludzie rozbiegli się we wszystkie strony. CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
Ośrodki objęte powstaniem ludowym w NRD 17 czerwca 1953 roku.
Berlin
Szczecin
skala

tło
Lipsk: Lipsk
Potężna manifestacja w centrum miasta. Do jej rozbicia sowieci użyli czołgów. Grafika: Zdjęcie przedstawia duży plac. Stoi przy nim bardzo duży budynek. Po ulicy jadą tramwaje. _{Centrum Lipska w początkach lat 50., sprzed powstania. Komunistyczny napis propagandowy głosi, że ludzie powinni mówić, a nie się bronić. CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
tytuł
siatka
miasta
Miejsca uwolnienia więźniów
Kierunki interwencji wojsk sowieckich
Bitterfeld: Bitterfeld
Miasto było jedną z nielicznych miejscowości w NRD, gdzie doszło do koordynacji działań między strajkującymi zakładami. Wiec, który zaczął się w centrum Bitterfeld rankiem 17 czerwca 1953 r. przyciągnął od 30 000 do 50 000 ludzi. Grafika: Zdjęcie przedstawia panoramę miasta. Widać liczne dachy budynków, kościoły, drzewa. _{Bitterfeld, widok współczesny. CC BY 3.0, Joeb07}
Magdeburg: Magdeburg
Podczas powstania w Magdeburgu wciąż jeszcze bardzo widoczne były zniszczenia wojenne. Pomimo tego, że ludność miasta niezwykle ucierpiała na skutek walk, również tutaj doszło do rozruchów. Między innymi wzburzony tłum szturmował posterunek lokalnej policji. Grafika: Zdjęcie przedstawia fragment miasta. Widać liczne ulice i stojące przy nich kamienice. Część z nich jest zniszczona od bomb i pożarów. _{CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
Hamburg
Merseburg: Merseburg
W mieście protesty przybrały bardziej zaciekły przebieg niż nawet w Berlinie Wschodnim. Mieszkańcy miasta szturmem zdobywali urzędy i budynki komitetów partyjnych, więzienia, komisariaty oraz budynki STASI. Setki robotników zebrały się przed więzieniem przy Poststrasse, aby uwolnić więźniów. Grafika: Zdjęcie przedstawia ulicę, przy której stoi duży, dwupiętrowy budynek. To komisariat. Przed budynkiem widać stojące trzy trabanty. _{Komisariat policji w Merseburgu. CC BY-SA 4.0 de, Dietmar Rabich}
Halle: Halle
Manifestanci zadrwili sobie z wyglądu Waltera Ulbrichta. Na rynku, przy pomniku słynnego barokowego kompozytora, Georga Friedricha Händla wystawili tabliczkę z napisem “Bródka, brzuch i okulary nie są zgodne z wolą ludu". Grafika: Zdjęcie przedstawia postument, na którym stoi postać mężczyzny w surducie sięgającym do kolan. Na postumencie widnieje napis Haendel. _{Pomnik urodzonego w Halle Georga Friedricha Händla (lata 50.). CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
Jena: Jena
W mieście doszło do absurdalnej sytuacji: lokalny urząd STASI otrzymał rozporządzenie, że „nie może użyć broni, jednak urząd ma być utrzymany”. W Jenie rozjuszony tłum dokonał linczu funkcjonariuszy STASI.
Berlin Wschodni: Berlin Wschodni
Podczas manifestacji 17 czerwca tłum odśpiewał trzecią zwrotkę hymnu narodowego, zakazaną w NRD, która zaczyna się od słów „Einigkeit und Recht und Freiheit für das deutsche Vaterland” (“Jedność i prawo, i wolność dla niemieckiej ojczyzny”). Wyrazem nienawiści do systemu było także palenie i niszczenie flag, emblematów partyjnych i państwowych. Wielu członków partii pozbywało się swoich legitymacji i odznaczeń. Grafika: Zdjęcie z Berlina przedstawia ulicę, na której stoi radziecki czołg. Na ulicy znajdują się ludzie z rowerami. Przyglądają się czołgowi. _{Pierwsze strzały w kierunku manifestantów w Berlinie Wschodnim padły przed południem na Potsdamer Platz. Przerażeni ludzie rozbiegli się we wszystkie strony. CC BY-SA 3.0 de, Bundesarchiv}
Ośrodki objęte powstaniem ludowym w NRD 17 czerwca 1953 roku.
Berlin
Szczecin
skala

Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie plakatu „Powstanie ludowe 17 czerwca 1953", Federalne Centrum Służby Krajowej; Fundacja Dom Historii; EB no. 1993/10/1667; dostepny na hdg.de, licencja: CC BY-SA 3.0.

Polecenie 2

Wykorzystując informacje z mapy, podaj pięć przymiotników, które opisywałyby charakter powstania 1953 r.

R12OcqkkXho5N

Polecenie 3

Rozstrzygnij, czy bunt w NRD w 1953 r. miał charakter antysystemowy. Uzasadnij odpowiedź.

R16mrw5uPplaM

Polecenie 4

O wydarzeniach Niemcy dowiadywali się z radia. Wyobraź sobie, że jesteś dziennikarzem radiowym. Przygotuj raport z wydarzeń 17 czerwca 1953 roku.

R12yLxsW8Yl3r

Przeczytaj

Sprawdź się