Sprawdź się
Wyobraź sobie, że jesteś scenarzystą i pracujesz nad scenariuszem filmu dokumentalnego o wydarzeniach 17 czerwca 1953 r. w Niemczech Wschodnich. Aby jak najlepiej przygotować się do pracy, przeprowadzasz „research” – gromadzisz potrzebne materiały.
Na początek uporządkuj swoją wiedzę o faktach dotyczących początków Niemieckiej Republiki Demokratycznej oraz początków zimnej wojny. Dopasuj wydarzenia do dat.
Powstanie RFN, Kapitulacja Niemiec, Powstanie NATO, Powstanie NRD, Przemówienie <span lang="’en’">Churchilla</span> w Fulton, Koniec konferencji w Poczdamie, Początek blokady Berlina, Powstanie Bizonii, Początek wojny w Korei, Śmierć Stalina, Referendum ludowe w Polsce
| 8.05.1945 | |
| 2.08.1945 | |
| 5.03.1946 | |
| 30.06.1946 | |
| 1.01.1947 | |
| 24.06.1948 | |
| 16.06.1949 | |
| 24.08.1949 | |
| 7.09.1949 | |
| 25.06.1950 | |
| 5.03.1953 |
Odbudowa idzie tak sprawnie, że nie nadąża za nią żadne kłamstwo. Napisy na kotarze:
Kłamstwoi
Nagonka.
Udało ci się dotrzeć do świadków historii, uczestników wydarzeń z 1953 r. Opracuj listę trzech pytań do:
a) mężczyzny z Lipska w białym stroju – spogląda w stronę fotografa w lewym dolnym rogu (fotografia A), obok przejeżdża sowiecki czołg; zdjęcie z 17 czerwca 1953 r.;
Fotografia A
b) mężczyzny, który w młodości został uwieczniony na fotografii (fotografia B) na czele pochodu socjalistycznej młodzieży; chodzi o młodzieńca w długich spodniach, który wspólnie z dwójką towarzyszy niesie propagandowe hasło: „Nasza odpowiedź na prowokację: mocne zaufanie dla rządu!”; demonstracja odbyła się w Berlinie Wschodnim 26 czerwca 1953 r.;
Fotografia B
c) żołnierza radzieckiego, który odbiera kwiaty po udanej interwencji.
Fotografia C
Telewizja i platformy cyfrowe mają do zaoferowania mnóstwo interesujących seriali. Aby przyciągnąć widzów do nowego serialu, należy zadbać o atrakcyjne tytuły serii oraz poszczególnych odcinków.
Zaproponuj przykuwający uwagę tytuł swojego serialu oraz tytuły pięciu odcinków.
Postaw się w roli berlińskiego robotnika. Czy decydujesz się przystąpić się do protestu 17 czerwca 1953 r.? Rozważ „za” i „przeciw” takiej decyzji. Przedstaw po trzy argumenty.
Postaw się w roli Waltera Ulbrichta. Jest 16 czerwca 1953 r. W kraju rozpoczynają się masowe protesty antyrządowe. Rozważ podane niżej możliwe rozwiązania kryzysowej sytuacji, a następnie przedstaw po dwa argumenty przemawiające za ich zastosowaniem oraz przeciw zastosowaniu.
Przeczytałeś/przeczytałaś artykuł prasowy, który wzbogacił twoją wiedzę o atmosferze powstania 1953 r. Napisał go niemiecki dziennikarz Joachim Trenkner, który jako licealista wziął udział w buncie 17 czerwca 1953 r. w swym rodzinnym miasteczku w Turyngii. Uważasz, że warto wykorzystać fragmenty tego tekstu w twoim filmie dokumentalnym. Niestety ręcznie przepisane na różnych kartkach fragmenty się pomieszały i teraz trzeba je ułożyć we właściwej kolejności. Ułóż fragmenty wywiadu tak, aby stanowiły spójną całość.
Indeks dolny Cytat za: artykuł Chodźcie z nami, J. Trenkner, tygodnikpowszechny.pl. Indeks dolny koniec Cytat za: artykuł Chodźcie z nami, J. Trenkner, tygodnikpowszechny.pl.
Zapoznaj się z fragmentami wywiadu, którego udzielił prof. Krzysztof Ruchniewicz, polski historyk specjalizujący się w najnowszej historii Niemiec oraz badacz stosunków polsko‑niemieckich w XX w. Na podstawie wywiadu stwórz notatkę (pięć zdań) dotyczącą stosunku Polaków do powstania berlińskiego w 1953 r.
Róża Romaniec: Określa Pan powstanie ludowe w NRD w 1953 roku „powstaniem wypartym”. Dlaczego?
Krzysztof Ruchniewicz: Tak je nazywam, bo wśród Polaków to powstanie w ogóle nie funkcjonuje. Przykładamy dużą wagę do tradycji powstań i walki o niepodległość – posłużę się wręcz sloganem „za waszą i naszą wolność” – ale powstanie w NRD w żaden sposób nie utkwiło w polskiej pamięci zbiorowej. Dlatego jest ono dla mnie wyparte.
R.R.: Dlaczego właściwie nie utkwiło w pamięci?
K.R.: To jest rzeczywiście ciekawe, zwłaszcza gdy uwzględnimy reakcje Polaków zaraz po powstaniu. Społeczeństwo polskie reagowało bowiem na nie bardzo przyjaźnie. Były to naturalnie reakcje zróżnicowane, ale biorąc pod uwagę, że minęło dopiero osiem lat od zakończenia II wojny światowej i można by się spodziewać wielu negatywnych wypowiedzi, działo się inaczej. Materiały źródłowe pokazują, że żywo się na ten temat dyskutowało, a społeczeństwo było dość dobrze poinformowane o przyczynach powstania.
R.R.: Skąd wtedy to dobre poinformowanie?
K.R.: W 1953 Polacy mieli dostęp do stacji radiowych, np. Wolnej Europy, a poza tym żyło wtedy jeszcze w Polsce wielu Niemców, którzy otrzymywali informacje od swoich rodzin. Polacy czytali też między wierszami w komunistycznej prasie, a ta sporo drukowała. Na tej podstawie wyciągano wnioski.
**R.R.: Pan dotarł niedługo po 1989 do szeregu oryginalnych raportów z owego czasu. Opisują one przychylne reakcje społeczeństwa polskiego wobec powstania 1953 w NRD, ale też reakcje władz PRL. Jakie były te reakcje? ** K.R.: Władze PRL szybko zareagowały i zleciły swoim służbom intensywne obserwowanie społeczeństwa. Obawiano się, że także w Polsce może dojść do podobnych sytuacji. Tym bardziej że wcześniej też zapowiedziano podwyższenia norm, i to nawet wiele większe niż w NRD. Stąd obawa przed powtórzeniem wydarzeń. Oprócz obserwacji zalecano, by nie dopuszczać do spotkań i dyskusji w zakładach pracy. Kiedy okazało się, że powstanie ludowe w NRD trwało zaledwie kilka dni, władze PRL odetchnęły.
R.R.: Dlaczego […] Polacy nie poszli wtedy na barykady jak w NRD?
K.R.: W Polsce sytuacja była bardzo złożona i większy terror. W NRD po powstaniu terror nieco złagodniał, natomiast w Polsce po śmierci Stalina się wręcz wzmocnił (nie tylko procesy biskupów, ale też uwięzienie kardynała Wyszyńskiego). Nie było wtedy raczej gotowości i takiego wrzenia w społeczeństwie, aby wywołać powstanie. Dochodzi do tego dopiero trzy lata później. Trzeba więc podkreślić, że obywatele NRD byli pierwszymi, którzy wystąpili przeciwko władzom komunistycznym.Cytat za: artykuł Powstanie ludowe w NRD 17.06.1953. Pierwszy zryw wolności w obozie komunistycznym, K. Ruchniewicz, red. R. Romaniec, dw.com.