Mapa interaktywna

Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą, a następnie wykonaj polecenia.

R1JPteJRjPFTw1

Mapa świata przedstawia Stany Zjednoczone na przełomie wieków dziewiętnastego i dwudziestego. Na mapie zaznaczono teren stanów Zjednoczonych. Teren wyspy Kuby. Teren Filipin. Teren Kolumbii. Teren wyspy Portoryko. Stany Zjednoczone na przełomie wieków XIX i XX.

Stany Zjednoczone: Fragment pamiętników prezydenta USA Theodore’a Roosevelta z początków XX w.:
Oprócz Filipin, Kuby, Porto Rico zaznaczyliśmy również swoje prawa do całej półkuli [zachodniej] pod hasłem teorii Monroego.
Teoria ta głosi, że cała zachodnia część globu nie może być polem osiedlania się ani wpływów dla państw Starego Świata. Nie jest to prawo międzynarodowe, ale zasadnicza podstawa naszej polityki zagranicznej. W naszych czasach utrzymanie tej zasady nie przedstawia żadnej trudności, chyba wtedy, gdyby państwo amerykańskie, zagrożone w swych interesach, okazało w stosunkach z innymi państwami słabość lub nie dopełniło swych zobowiązań. Rozległe państwa Południowej Ameryki — Argentyna, Brazylia, Chile — rozwinęły się tak świetnie, że nie potrzebują opieki Stanów Zjednoczonych. Zajmują względem nas stanowisko takie samo jak Kanada: są naszymi przyjaciółmi, na stopie zupełnej równości. Względem nich nie potrzeba powoływać się na teorię Monroego. Same potrafią odwołać się do niej w razie potrzeby.
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 375–376.}
Kuba: Fragment pamiętników prezydenta USA Theodore’a Roosevelta z początków XX w.:
Co do Kuby, przyrzekliśmy wyraźnie, że z niej ustąpimy, i że Kuba będzie niepodległa. Przypuszczam, że żaden panujący, żaden dyplomata europejski nie wierzył, byśmy dotrzymali obietnicy. O ile wiem, Stany Zjednoczone są pierwszym mocarstwem, które, dawszy taką obietnicę, dotrzymało jej. Anglia była o tyle nieostrożna, że zajmując Egipt obiecała mu toż samo. Spełnienie tej obietnicy byłoby wielkim nieszczęściem. Anglia od lat trzydziestu dzierży Egipt i bez żadnej wątpliwości zatrzyma go na zawsze; lecz, choć okazało się to koniecznością, jest niemniej złamaniem danego słowa (…).
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 375–376.}
Filipiny: Fragment pamiętników prezydenta USA Theodore’a Roosevelta z początków XX w.:
Wojna z Hiszpanią pozostawiła nam, jako dziedzictwo, dziwnego rodzaju stosunki z Wyspami Filipińskimi (…). W parę miesięcy po objęciu przeze mnie [tj. Teodora Roosevelta] rządów [ok. 1901 r.] zdusiliśmy ostatni wybuch zbrojnego oporu na Filipinach, a gdy zapanował spokój, zabraliśmy się energicznie do zagospodarowywania wysp, ku jak największej korzyści mieszkańców. Pozakładaliśmy szkoły i pobudowaliśmy drogi, zaprowadziliśmy bezstronny wymiar sprawiedliwości, popieraliśmy usilnie rozwój rolnictwa i przemysłu i wdrażaliśmy bezustannie krajowców do sprawowania rządów. (…)
Nie zdaje mi się, ażeby Ameryka miała zamiar zatrzymać dla siebie Filipiny. Jedyną korzyścią, jaką przyniosła nam praca nad nimi, był ten dodatni wpływ, jaki zawsze wywiera na charakter ludzki praca, wykonywana dla dobra innych.
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 375–376.}
Kolumbia: Traktat pomiędzy USA a Panamą w sprawie Kanału Panamskiego z 1903 r.:
Art. 1. Stany Zjednoczone gwarantują i zamierzają utrzymać niepodległość Republiki Panamskiej.
Art. 2. Republika Panamska oddaje Stanom Zjednoczonym na wieczne czasy w celu zbudowania, utrzymania, eksploatacji, zapewnienia zdrowotności i ochrony rzeczonego kanału, użytkowanie, prawo okupowania i kontrolę nad pasem ziemi i dnem morskim mającym 10 mil szerokości i rozciągającym się na odległość 5 mil po każdej stronie osi kanału, który ma być budowany; ten pas zaczyna się w Morzu Antylskim [tj. Karaibskim], o 3 mile morskie od średniej linii wód przy najniższym stanie odpływu i ciągnie się w poprzek Przesmyku Panamskiego aż po Ocean Spokojny na odległość 3 mil morskich od średniej linii wód przy najniższym stanie odpływu, z tym zastrzeżeniem, że miasta Panama i Colon oraz przylegające do nich porty znajdujące się w obrębie opisanego wyżej pasa będę objęte tą koncesją. (…)
Art. 23. Gdyby kiedykolwiek okazało się niezbędne użycie siły zbrojnej dla bezpieczeństwa i ochrony kanału, korzystających zeń okrętów, kolei i urządzeń, Stany Zjednoczone będą miały prawo w każdym czasie i według swego uznania użyć swej policji oraz sił zbrojnych lądowych i morskich i wznieść fortyfikacje.
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 304–305.<}

Stany Zjednoczone: Fragment pamiętników prezydenta USA Theodore’a Roosevelta z początków XX w.:
Oprócz Filipin, Kuby, Porto Rico zaznaczyliśmy również swoje prawa do całej półkuli [zachodniej] pod hasłem teorii Monroego.
Teoria ta głosi, że cała zachodnia część globu nie może być polem osiedlania się ani wpływów dla państw Starego Świata. Nie jest to prawo międzynarodowe, ale zasadnicza podstawa naszej polityki zagranicznej. W naszych czasach utrzymanie tej zasady nie przedstawia żadnej trudności, chyba wtedy, gdyby państwo amerykańskie, zagrożone w swych interesach, okazało w stosunkach z innymi państwami słabość lub nie dopełniło swych zobowiązań. Rozległe państwa Południowej Ameryki — Argentyna, Brazylia, Chile — rozwinęły się tak świetnie, że nie potrzebują opieki Stanów Zjednoczonych. Zajmują względem nas stanowisko takie samo jak Kanada: są naszymi przyjaciółmi, na stopie zupełnej równości. Względem nich nie potrzeba powoływać się na teorię Monroego. Same potrafią odwołać się do niej w razie potrzeby.
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 375–376.}
Kuba: Fragment pamiętników prezydenta USA Theodore’a Roosevelta z początków XX w.:
Co do Kuby, przyrzekliśmy wyraźnie, że z niej ustąpimy, i że Kuba będzie niepodległa. Przypuszczam, że żaden panujący, żaden dyplomata europejski nie wierzył, byśmy dotrzymali obietnicy. O ile wiem, Stany Zjednoczone są pierwszym mocarstwem, które, dawszy taką obietnicę, dotrzymało jej. Anglia była o tyle nieostrożna, że zajmując Egipt obiecała mu toż samo. Spełnienie tej obietnicy byłoby wielkim nieszczęściem. Anglia od lat trzydziestu dzierży Egipt i bez żadnej wątpliwości zatrzyma go na zawsze; lecz, choć okazało się to koniecznością, jest niemniej złamaniem danego słowa (…).
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 375–376.}
Filipiny: Fragment pamiętników prezydenta USA Theodore’a Roosevelta z początków XX w.:
Wojna z Hiszpanią pozostawiła nam, jako dziedzictwo, dziwnego rodzaju stosunki z Wyspami Filipińskimi (…). W parę miesięcy po objęciu przeze mnie [tj. Teodora Roosevelta] rządów [ok. 1901 r.] zdusiliśmy ostatni wybuch zbrojnego oporu na Filipinach, a gdy zapanował spokój, zabraliśmy się energicznie do zagospodarowywania wysp, ku jak największej korzyści mieszkańców. Pozakładaliśmy szkoły i pobudowaliśmy drogi, zaprowadziliśmy bezstronny wymiar sprawiedliwości, popieraliśmy usilnie rozwój rolnictwa i przemysłu i wdrażaliśmy bezustannie krajowców do sprawowania rządów. (…)
Nie zdaje mi się, ażeby Ameryka miała zamiar zatrzymać dla siebie Filipiny. Jedyną korzyścią, jaką przyniosła nam praca nad nimi, był ten dodatni wpływ, jaki zawsze wywiera na charakter ludzki praca, wykonywana dla dobra innych.
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 375–376.}
Kolumbia: Traktat pomiędzy USA a Panamą w sprawie Kanału Panamskiego z 1903 r.:
Art. 1. Stany Zjednoczone gwarantują i zamierzają utrzymać niepodległość Republiki Panamskiej.
Art. 2. Republika Panamska oddaje Stanom Zjednoczonym na wieczne czasy w celu zbudowania, utrzymania, eksploatacji, zapewnienia zdrowotności i ochrony rzeczonego kanału, użytkowanie, prawo okupowania i kontrolę nad pasem ziemi i dnem morskim mającym 10 mil szerokości i rozciągającym się na odległość 5 mil po każdej stronie osi kanału, który ma być budowany; ten pas zaczyna się w Morzu Antylskim [tj. Karaibskim], o 3 mile morskie od średniej linii wód przy najniższym stanie odpływu i ciągnie się w poprzek Przesmyku Panamskiego aż po Ocean Spokojny na odległość 3 mil morskich od średniej linii wód przy najniższym stanie odpływu, z tym zastrzeżeniem, że miasta Panama i Colon oraz przylegające do nich porty znajdujące się w obrębie opisanego wyżej pasa będę objęte tą koncesją. (…)
Art. 23. Gdyby kiedykolwiek okazało się niezbędne użycie siły zbrojnej dla bezpieczeństwa i ochrony kanału, korzystających zeń okrętów, kolei i urządzeń, Stany Zjednoczone będą miały prawo w każdym czasie i według swego uznania użyć swej policji oraz sił zbrojnych lądowych i morskich i wznieść fortyfikacje.
_{Indeks dolny Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, B. Lenard, Warszawa 1998, s. 304–305.<}

Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Polecenie 2

Na podstawie lektury tekstów źródłowych zamieszczonych w multimedium edukacyjnym oceń, czy używanie terminu „imperium kolonialne” w stosunku do Stanów Zjednoczonych przełomu wieków XIX i XX jest uprawnione. Odpowiedź uzasadnij.

Rk8eeHNJGSYIc

Polecenie 3

Odnosząc się do analizy tekstów źródłowych oraz mapy kontynentów amerykańskich i okolic, wyjaśnij, dlaczego tereny Panamy miały dla Stanów tak wielkie znaczenie.

R1eTBpjZQ37Ri

Polecenie 4

Odpowiedz na pytania. Czym, zdaniem Roosevelta, różniła się amerykańska polityka międzynarodowa od polityki prowadzonej przez mocarstwa europejskie? Czy zgadasz się z jego przekonaniami?

R1LWFxNLCOgsM

Przeczytaj

Audiobook + sprawdź się