Polecenie 1

Zapoznaj się z mapami interaktywnymi i wykonaj kolejne polecenia.

R1GWCFKCDCJ5W1
Mapa przedstawia Polskę w czasach Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego. Polska za rządów Władysława Hermana obejmowała obszar Małopolski, Wielkopolski i Śląska z wyjątkiem części Cieszyńskiej. Za czasów Bolesława Krzywoustego do Polski przyłączono Śląsk Cieszyński, tereny na północ od Wielkopolski oraz Pomorze Gdańskie. Pomorze zachodnie było uzależnione od Bolesława Krzywoustego. Od 1097 do 1102 roku Mazowsze było dzielnicą Władysława Hermana. W 1109 roku Henryk piąty najechał na Polskę z terytorium Marchii Łużyckiej. Zaatakował Krosno, a następnie Głogów, który oblegał. Następnie ruszył na Wrocław i Ryczyn, z którego udał się na zachód w kierunku Królestwa Czech. W 1138 roku za czasów Bolesława Krzywoustego Polska kontrolowała Pomorze Zachodnie oraz Gdańskie, Mazowsze, Wielkopolskę, Małopolskę oraz cały Śląsk.
Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
R10srQugYV3DM1
Mapa przedstawia rozbicie dzielnicowe Polski. Dzielnica senioralna obejmowała Pomorze Gdańskie, ziemię Krakowską oraz pas ziemi łączące te ziemie, w którego skład wchodziły takie miasta jak Nakło, Gniezno czy Kalisz. Pomorze Zachodnie było dzielnicą zależną od Seniora. Władysław Wygnaniec otrzymał Śląsk, Mieszko trzeci Stary Wielkopolskę, a Bolesław Kędzierzawy Mazowsze. Od 1146 do 1166 roku Ziemia Sandomierska została wydzielona księciu Henrykowi. Ziemia Łęczycka była oprawą dla wdowy księżnej Salomei. W 1138 roku za czasów Bolesława Krzywoustego Polska kontrolowała Pomorze Gdańskie, Mazowsze, Wielkopolskę, Małopolskę oraz cały Śląsk. Dzielnica senioralna: W skład dzielnicy senioralnej wchodziły ziemia krakowska, sieradzka, łęczycka oraz Pomorze Gdańskie. Dokładny przebieg tej dzielnicy nie jest znany i np. wielu badaczy do dziś kwestionuje to, czy do dzielnicy senioralnej przynależała również zachodnia część Kujaw z Kruszwicą oraz wschodnia część Wielkopolski. Dzielnica ta miała być niepodzielna i niedziedziczna, a władza nad nią – według założeń ustawy sukcesyjnej Bolesława Krzywoustego – przechodzić każdorazowo na najstarszego w rodzie piastowskim. Stolicą dzielnicy senioralnej był Kraków.
  • ziemie zależne od seniora: Pod bezpośrednią władzą seniora znajdowało się także Pomorze Zachodnie, które zostało zhołdowane Polsce w latach 1121–1122.
  • dzielnica Władysława Wygnańca: Władysław Wygnaniec jako najstarszy syn został pierwszym princepsem. W skład jego dzielnicy wchodził Śląsk wraz ze stolicą we Wrocławiu oraz ziemia lubuska.
  • dzielnica Mieszka III Starego: Mieszko III Stary, który był trzecim pod względem starszeństwa synem Bolesława Krzywoustego, otrzymał Wielkopolskę ze stolicą w Poznaniu. Być może w skład wydzielonej dla niego części polskiego terytorium wchodziła także ziemia gnieźnieńska oraz kaliska pod warunkiem jednak, że ta ostatnia nie była elementem dzielnicy senioralnej.
  • dzielnica Bolesława Kędzierzawego: Bolesław Kędzierzawy otrzymał Mazowsze ze stolicą w Płocku oraz część wschodnią Kujaw.
  • dzielnica wydzielona księciu Henrykowi w latach 1146-1166: Ostatni pod względem starszeństwa syn (bowiem najmłodszy, Kazimierz Sprawiedliwy, urodził się jako pogrobowiec, w związku z czym ojciec nie wyznaczył mu działu ziemskiego) otrzymał ziemię sandomierską ze stolicą w Sandomierzu. Z powodu małoletności dzielnicą przez pierwsze osiem lat władał senior, Władysław Wygnaniec. Dopiero po jego obaleniu władzę nad Sandomierzem przejął Henryk. Jego panowanie trwało dwadzieścia lat. Zgodnie z zapisem bezdzietnego Henryka Sandomierskiego dzielnica po jego śmierci miała przejść na najmłodszego z braci – Kazimierza. Tak się jednak nie stało. Została ona podzielona między trzech pozostałych przy życiu potomków Krzywoustego: Mieszka, Bolesława i Kazimierza.
  • oprawa wdowia księżnej Salomei: Statut Bolesława Krzywoustego zawierał także majątkowe zabezpieczenie dla żony zmarłego, Salomei. W jego skład wchodziła ziemia łęczycko-sieradzka. Po śmierci Salomei ziemia ta miała zostać przekazana na rzecz najmłodszego z synów, który nie otrzymał żadnego działu – Kazimierza. Granice państwa Bolesława Krzywoustego w 1138 roku: W skład Polski w chwili wydania ustawy sukcesyjnej wchodziły Pomorze Gdańskie, Kujawy, ziemia sieradzka, łęczycka, sandomierska, krakowska, Mazowsze, Śląsk, ziemia lubuska oraz Wielkopolska, zaś Pomorze Zachodnie pozostawało w stosunku lennym.
  • Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
    Polecenie 2

    Opisz, jak zmienił się podział na dzielnice kraju po śmierci Krzywoustego w porównaniu ze stanem wcześniejszym. Podaj, który z synów Bolesława Krzywoustego otrzymał dzielnicę należącą wcześniej do brata Krzywoustego.

    R3cpt30FMjs5O
    Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
    Polecenie 3

    Wyjaśnij, jakie znaczenie dla adminstrowania państwem miał określony przez Krzywoustego obszar tzw. dzielnicy senioralnej.

    RIDtkB2FSlCkb
    Twoja odpowiedź (Uzupełnij).