Mapa przedstawia Europę od 1812 roku. Układ w Chaumont podpisany we wschodniej Francji. Kongres Wiedeński podpisano w Austrii. Cesarstwo Austriackie: dzisiejsze Węgry Czechy, Słowacja. Cesarstwo Rosyjskie: Ukraina, Białoruś, Litwa, Łotwa, Rosja. Wielka Brytania: jak dziś, Królestwa Pruskie: pomorze, zachodnia, południowo- zachodnia Polska. Królestwo Francji (do 1814 roku Cesarstwo Francuskie): Francja, Belgia, Holandia, centralne Włochy, Słowenia, Chorwacja. Cesarstwo Austriackie. Cesarz Franciszek I był jednym z monarchów najdłużej walczących z Francją. Począwszy od 1794 roku przez kolejne lata ponosił ciężkie straty, łącznie ze spektakularną utratą panowania nad Rzeszą w 1806 roku. Jeszcze przed kongresem wiedeńskim zrzekł się Belgii – w czerwcu 1814 roku protokołem londyńskim uznano ją za część Królestwa Zjednoczonych Niderlandów. Na pocieszenie odzyskał dawny stan posiadania w Tyrolu i Ilirii. Liczył, że w ramach ustaleń wiedeńskich zapewni sobie co najmniej kilka ważnych kwestii: Po pierwsze odzyska oddane Księstwu Warszawskiemu w 1809 ziemie polskie. Po drugie – ugruntuje swoje wpływy polityczne i militarne we Włoszech. Po trzecie – unicestwi królestwo znienawidzonego Joachima Murata, czyli Neapol. I wreszcie po czwarte – nie dopuści Prus do usadowienia się w Dreźnie i Lipsku – wciąż należących do Królestwa Saksonii. Cele te wydawały się w zasięgu ręki, gdyż cesarz austriacki miał prawdziwego asa w rękawie – głównego organizatora kongresu wiedeńskiego, wybitnego polityka i sprawnego dyplomatę kanclerza Klemensa von Matternicha, który był wielkim zwolennikiem przywrócenia dawnego porządku. Klemens Wenzel Lothar von Metternich. Cesarstwo Rosyjskie. Car Aleksander I zdecydowanie był najważniejszą postacią kongresu wiedeńskiego. Budził wielki entuzjazm w kręgach liberałów zarówno w Londynie, jak i w Paryżu. Do Wiednia przybył w glorii najważniejszego poskromiciela Napoleona. I wciąż mówił o swoim wielkim marzeniu: odbudowaniu państwa polskiego. Wczesną jesienią, w przededniu obrad kongresu, rosyjski stan posiadania – jeśli chodzi o ziemie polskie – był największy w całym XIX wieku. Teraz chodziło jedynie o to, aby go utrwalić i zyskać akceptację innych mocarstw. O swoich zamiarach tak miał mówić księciu Adamowi Czartoryskiemu: „Przysięgam, że w tym kraju będzie tylko jeden Rosjanin, to ja nim będę”. Wielka Brytania. Wielka Brytania jeszcze przed 1814 rokiem osiągnęła swoje strategiczne cele. Wyeliminowała floty konkurentów – zapewniając sobie na morzach i oceanach całkowitą przewagę nad Francuzami, Holendrami, Hiszpanami i Duńczykami. Zagarnęła francuskie kolonie zamorskie oraz strategiczne punkty na Morzu Północnym i Śródziemnym. W jej posiadaniu znalazły się także Kraj Przylądkowy w południowej Afryce oraz wyspy Cejlon, Tobago i Trynidad. Wreszcie zawarcie pokoju ze Stanami Zjednoczonymi w grudniu 1814 roku pozwoliło Brytyjczykom na skoncentrowanie się na sprawach europejskich. W tym na podstawowym dla nich zadaniu – zagwarantowaniu Europie tak lansowanej przez ministra Castlereagha należytej równowagi sił między mocarstwami. Dlatego liczył on na powrót Prus do koncertu wielkich mocarstw i chciał ułatwić Austrii ugruntowanie jej wpływów w Italii. W jego oczach równowaga sił oznaczała rekonstrukcję Europy środkowej, zniszczonej przez Francję i – co gorsza – zagrożonej na nowo przez Rosję. Królestwo Pruskie. Monarchia Hohenzollernów okazała się najbardziej zdradzieckim sojusznikiem Francuzów. W 1813 roku, już po klęsce moskiewskiej Napoleona Prusy zręcznie przeszły do obozu 6. koalicji antynapoleońskiej. Podpisały wówczas traktat z Rosją, w którym zobowiązała się ona, że nie złoży broni, dopóki państwo pruskie nie zostanie odbudowane w odpowiednich proporcjach. W Wiedniu wyszło na jaw, że Prusom wcale nie marzy się powrót do kształtu z 1806 roku, sprzed klęski pod Jeną. Ich apetyty był znacznie większe. Zarówno król Fryderyk Wilhelm, jak i pruska generalicja liczyli na uszczuplenie na swoją korzyść nie tylko obszaru Francji i Księstwa Warszawskiego, ale nawet Szwajcarii i Luksemburga. Żądali też obszaru całej Saksonii. Królestwo Francji (do 1814 r. Cesarstwo Francuskie). Wytyczne Ludwika XVIII dla ministra Talleyranda były jasne. Po pierwsze ratować Saksonię, nawet kosztem Księstwa Warszawskiego, gdyż wzmocnienie Prus nie leżało w interesie Francji. Po drugie hamować zapędy Austrii do podporządkowania sobie Italii i sprzeciwiać się postępowi Rosji na zachód. Przede wszystkim jednak najważniejszym dla burbońskiej Francji celem było wyjście z izolacji politycznej, w jakiej znalazła się po klęsce Napoleona. Układ w Chaumont. Gdy wiosną 1814 roku ważyły się losy imperium napoleońskiego, 1 marca w Chaumont cztery mocarstwa: Austria, Wielka Brytania, Prusy i Rosja zawiązały sojusz. Strony porozumienia obiecały „sobie i Europie ogólny pokój, na mocy którego prawa wolności wszystkich narodów zostaną ustanowione i zapewnione”. W rzeczywistości obietnicę tę rozumiano dość przyziemnie, już wówczas planując podział łupów między zwycięzców. Los Francji zdawał się przesądzony. Wkrótce - pomimo oporu wojsk Napoleona - sprzymierzeni dotarli do Paryża. 31 marca stolica upadła, a marszałkowie zmusili Cesarza Francuzów do abdykacji. Senat pospiesznie ogłosił królem Ludwika XVIII Burbona. Jeden z artykułów zawartego w maju 1814 roku pokoju paryskiego głosił, że „w terminie dwóch miesięcy wszystkie mocarstwa zaangażowane po tej lub drugiej stronie wyślą swoich przedstawicieli do Wiednia, aby na ogólnym kongresie uzgodnili postanowienia, co powinno uzupełnić obecny traktat”. Cesarz rosyjski Aleksander I, cesarz austriacki Franciszek I i król pruski Fryderyk Wilhelm III w propagandzie zwycięzców traktowani byli jako „oswobodziciele Europy”. Na licznych rycinach i pamiątkowych medalach przedstawiano ich jako pogromców „imperium zła”. Kongres wiedeński. Dlaczego Kongres miał się zebrać akurat w Wiedniu? Był to wyraz uznania dla dyplomacji i oręża austriackiego, które jeszcze w 1813 roku przeważyły szalę na rzecz koalicji, odmawiając wsparcia Napoleonowi. Poza tym – co istotne – Austria była głównym filarem wojny ideologicznej z Francją napoleońską. Właśnie w Wiedniu wokół Friedricha von Gentza, przyszłego sekretarza kongresu, zebrała się czołówka europejskich intelektualistów, którzy podjęli się przygotowania podstaw ideowych dla przywrócenia porządku sprzed 1789 roku. Dla sygnatariuszy pokoju paryskiego oczywistym było, że to dopiero początek. Koniecznością stało się bowiem ukształtowanie na nowo mapy Europy i zbudowanie podstaw powojennego ładu oraz oczywiście możliwie najkorzystniejszy podział łupów. Co zatem obiecywały sobie po nadchodzącym kongresie poszczególne mocarstwa? Jakie były ich strategiczne cele?