Mapa Grecji przedstawiająca wojnę grecko-turecką. Obszar Królestwa Grecji wg pierwotnego projektu z konwencji londyńskiej w 1830 r. obejmuje większość terenu Obszar włączony do Królestwa Grecji na mocy ostatecznego porozumienia stron i potwierdzony przez mocarstwa w 1832 r. obejmuje tereny północne Grecji. Terytoria pozostające pod władzą imperium osmańskiego obejmują tereny wokół Grecji. Kreta, pozostająca formalnie częścią imperium osmańskiego, faktycznie pod okupacją egipską w latach 1825–1840. Wyspa Samos, która na podstawie porozumień z 1832 r. otrzymała od sułtana autonomię i miała być zarządzana przez „księcia wiary prawosławnej”. Wyspy Jońskie, które od upadku Napoleona pozostawały pod protektoratem brytyjskim, przekazane Grecji dopiero w 1864 r. Ważne miasta i twierdze powstańców: Ateny i Akropol. Choć w czasach tureckich i w dobie powstania Ateny nie miały większego znaczenia i nikt nie mógł przypuszczać, że kiedyś będą stolicą niepodległej Grecji, były ważnym punktem strategicznym, a twierdza na Akropolu stanowiła klucz do władzy nad Attyką. W czasie powstania Akropol był dwukrotnie oblegany: najpierw przez Greków, którzy zdobyli go po ponad rocznej blokadzie (kwiecień 1821 – czerwiec 1822), a następnie przez Turków, którzy po podboju Grecji Środkowej w 1826 r. zdobyli ten ostatni punkt oporu 5 czerwca 1827 r. Grecy odzyskali Ateny dopiero w marcu 1833 r., po zapłaceniu Turkom odszkodowania za odstępowane terytoria. 1 grudnia 1834 r. przeniesiono tu z Koryntu stolicę młodego państwa. Na obrazie miejska ulica, na której znajdują się ludzie. Po obu stronach ulicy są budynki. W tle znajdują się wysokie zabudowania. _{Edward Dodwell, Ateński bazar, 1821 r.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.} Missolungi. Twierdza i miasto w zachodniej Grecji, położone w Etolii. Opanowane przez Greków 20 maja 1821 r., było następnie trzykrotnie oblegane przez Turków: od października do grudnia 1822 r., od września do listopada 1823 oraz od 15 kwietnia 1825 do 10 kwietnia 1826 r. Trzecie oblężenie, prowadzone przez potężne siły turecko-egipskie (ok. 35 tys. żołnierzy), zakończyło się zdobyciem miasta oraz rzezią jego obrońców i cywilnych mieszkańców. Szacuje się, że zginęło wówczas ponad 8 tys. ludzi. Missolungi stało się symbolem zarówno heroicznej, jak i tragicznej historii wojny o niepodległość. Los mieszkańców wzbudził wzrost poparcia dla sprawy greckiej w Europie. Nauplion. Miasto na Peloponezie wraz z potężną fortecą, zbudowaną jeszcze przez Wenecjan. Jedno z centrów powstania i najważniejsza twierdza, która od zdobycia 30 listopada 1822 r. przez Greków pozostała w ich rękach do końca wojny. To tu w styczniu 1833 r. przybył do Grecji młody król Otton z Bawarii, gdyż Ateny były wówczas wciąż w rękach tureckich. Na obrazie budynek oparty na wielu kolumnach. Przed budynkiem i w środku jest tłum ludzi. _{Peter von Hess, Wkroczenie króla Ottona do Aten, 1839 r.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.} Tripoli. Stolica tureckiej prowincji Peloponezu (Ejalet Morei), której zdobycie 23 września 1821 r. było jednym z ważniejszych sukcesów wczesnej fazy powstania. Miasto stanowiło ważny punkt strategiczny, a w ręce powstańców trafiły znaczne zasoby broni. Zwycięstwo położyło się jednak cieniem na reputacji Greków, ponieważ po zdobyciu miasta dokonali oni masakry na cywilnej ludności muzułmańskiej i żydowskiej oraz dopuścili się grabieży na wielką skalę. Zginęło wówczas prawie 9 tys. ludzi, w tym kobiety i dzieci. Tripoli zostało zajęte przez wojska egipskie w 1825 r. i zrównane z ziemią w 1828 r., podczas ewakuacji wojsk egipskich z Peloponezu. Ważne bitwy: Bitwa pod Waltetsi. Stoczona 24 maja 1821 r. w centralnej części Peloponezu, nieopodal stolicy prowincji – Tripoli. Jedno z pierwszych ważnych zwycięstw nieregularnych sił powstańczych z siłami tureckimi. Turcy, chcąc pokonać rosnące w siłę oddziały powstańcze, zaatakowali położoną w górach wioskę Waltetsi. Powstańcy, wykorzystując przewagę terenową i zabudowania wioski, stawili zaciekły opór, a po przybyciu posiłków przypuścili kontratak, który zmusił wojska osmańskie do odwrotu. Bitwa pod Petą. Rozegrana 16 lipca 1822 r. w Epirze bitwa między siłami turecko-albańskimi a powstańcami wspieranymi przez batalion filhellenów z Europy Zachodniej, w tym grupę Polaków. Starcie zakończyło się klęską Greków. Zginęło m.in. 69 cudzoziemskich ochotników, wśród nich 34 Niemców, 12 Włochów i 9 Polaków. Skutkiem bitwy był upadek ruchu powstańczego w północno-zachodniej Grecji. Bitwa pod Derwenakią. Szereg starć z przełomu lipca i sierpnia 1822 r., które doprowadziły do jednego z ważniejszych zwycięstw greckich. Walki zakończyły się pogromem armii tureckiej. Swój sukces Grecy zawdzięczali zastosowaniu taktyki partyzanckiej: gdy jazda turecka przemieszczała się wzdłuż wąwozu, z góry napadli ich powstańcy pod wodzą Nikitasa Stamatelopoulosa, który po bitwie otrzymał przydomek Tourkofagos (Turkożerca). Zwycięstwo dało Grekom wiarę w możliwość pokonania silniejszego wroga pod warunkiem obrania odpowiedniej taktyki. Na obrazie grupa żołnierzy z bronią. Strzela w stronę grupy ludzi w oddali. Jeden z żołnierzy trzyma rannego. _{Odtworzenie bitwy pod Derwenakią w muzeum w Atenach.
Źródło: Benjamín Núñez González, CC BY-SA 4.0, wikipedia.org.} Bitwa pod Nauplionem. Kilka starć morskich rozegranych 8–13 września 1822 r. w Zatoce Argolidzkiej. Grecki admirał Andreas Miaoulis zastosował taktykę podobną do tej ze słynnej bitwy pod Salaminą, gdy starożytni Grecy pokonali liczniejszą flotę perską, wciągnąwszy ją do wąskiej cieśniny. Choć tym razem walki zakończyły się niewielkimi stratami po obydwu stronach, był to spory sukces Greków: silniejsza flota ottomańska musiała się wycofać. Dzięki temu siły tureckie nie zdołały przyjść z pomocą oblężonemu przez Greków Nauplionowi, który poddał się powstańcom w listopadzie tego roku. Na obrazie płonący statek na morzu nocą. Przed nim płynie łódź z grupą ludzi. _{Iwan Ajwazowski, Płonący statek turecki, 1881 r.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.} Bitwa pod Maniaki. Stoczona w zachodniej części Peloponezu 1 czerwca 1825 r. między siłami greckimi a inwazyjną armią egipską. Była to jedna z poważniejszych klęsk greckich, która uwidoczniła braki w karności ich nieregularnych oddziałów. Choć Grecy zajęli dogodną pozycję obronną, to widząc przewagę liczebną nadciągającej armii egipskiej, zaczęli dezerterować. W noc poprzedzającą bitwę ok. połowy żołnierzy greckich opuściło swoje stanowiska. Dowodzący pozostałymi siłami Papaflessas stawił mimo to zaciekły opór armii Ibrahima Paszy, syna faktycznego władcy Egiptu, Muhammada Alego. Zginęło ok. tysiąca Greków, w tym dowódca, który został uznany za bohatera narodowego. Po tej porażce większa część Peloponezu wraz ze stołecznym Tripoli wpadła w ręce egipskie. Bitwa pod Navarino. Starcie morskie pomiędzy flotą turecko-egipską a siłami mocarstw sprzymierzonych: Wielkiej Brytanii, Francji i Rosji, do którego doszło 20 października 1827 r. w niewielkiej Zatoce Navarino. Była to ostatnia wielka bitwa morska w historii pomiędzy okrętami żaglowymi. Choć obydwie strony starcia formalnie nie znajdowały się w stanie wojny, bitwa zakończyła się niemal zupełnym zniszczeniem floty muzułmańskiej, która straciła 60 okrętów i ok. 3 tys. marynarzy. Flota turecka, mimo że była trzykrotnie liczniejsza i zajęła lepszą pozycję obronną pod osłoną baterii nadbrzeżnych, okazała się technologicznie przestarzała, a marynarze gorzej wyszkoleni. To zdecydowało o całkowitej porażce ottomańskiej, a brak floty uniemożliwił dalszą ofensywę turecko-egipską na Peloponezie. Na obrazie bitwa morska. Na morzu są statki. Część z nich płonie. _{Iwan Ajwazowski, Bitwa pod Navarino, 1846 r.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.} Bitwa pod Faleronem. Jedna z największych klęsk greckich w czasie wojny o niepodległość. Miała miejsce 6 maja 1827 r. pod Faleronem w pobliżu Aten, podczas próby przełamania tureckiego oblężenia Akropolu. Siły greckie, które wylądowały pod Faleronem, miały połączyć się z większą armią z Pireusu, a atak z dwóch stron miał zmusić Turków do wycofania się z Aten. Brak koordynacji działań pomiędzy obydwiema armiami greckimi sprawił, że Turcy dokonali nagłej szarży jazdą na pozycje greckie pod Faleronem i rozbili ich oddziały, zabili przy tym od 1,5 do 2 tys. Greków. Klęska przesądziła o poddaniu się Akropolu, który wpadł w ręce osmańskie miesiąc później. Na obrazie obóz wojskowy. Żołnierze odpoczywają i rozmawiają. Na wzgórzu oficer patrzy przez lunetę. _{Theodoros Vryzakis, Obóz Georgiosa Karaiskakisa, 1855 r.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.} Bitwa pod Petrą. Ostatnie starcie wojny niepodległościowej, rozegrane 12 września 1829 r. Choć od dłuższego czasu toczyły się negocjacje w sprawie zakończenia wojny i uznania przez sułtana autonomicznej bądź niezależnej Grecji, przedmiotem sporu były przyszłe granice nowego państwa, a te zależały od pozycji zajmowanych pod koniec wojny. Dlatego Grecy, wykorzystując zaangażowanie głównych sił w wojnie z Rosją, rozpoczęli ofensywę w Grecji Środkowej. Armia dowodzona przez Demetriosa Ipsilantisa (brata Aleksandra, przywódcy powstania w Rumunii, które wybuchło osiem lat wcześniej) była pierwszą regularną armią grecką wyszkoloną na wzór europejski. Pod Petrą napotkała silniejsze, ale zdemoralizowane klęskami z Rosją oddziały tureckie. Bitwa była krótka – pod wpływem gwałtownego ataku Greków siły tureckie poszły w rozsypkę. Inne wydarzenia: Śmierć patriarchy Konstantynopola. Wybuch narodowego powstania greckiego był niebezpieczny dla władzy sułtańskiej, ponieważ Grecy stanowili znaczącą liczebnie i ekonomicznie grupę etniczną państwa i zamieszkiwali prawie wszystkie prowincje i miasta imperium. Wiedząc, że Grecy mają oparcie w Kościele prawosławnym, władze tureckie rozpoczęły w wielu miejscach represje, przede wszystkim wobec wpływowych duchownych. Najgłośniejsza była śmierć patriarchy Konstantynopola Grzegorza V. Choć nie popierał on powstania, w Niedzielę Wielkanocną 22 kwietnia 1821 r. został pojmany w katedrze św. Jerzego i natychmiast powieszony. Dało to sygnał do pogromu ludności greckiej w Stambule. Masakra Navarino. Peloponez był centrum powstania i bardzo szybko został przez Greków opanowany (z wyjątkiem kilku silniejszych twierdz, których zdobycie okazało się trudne dla nieposiadających artylerii, nieregularnych sił powstańczych). Jedną z takich twierdz było Navarino, leżące na południowo-zachodnim krańcu półwyspu. Oprócz załogi broniącej twierdzy schroniła się tam liczna społeczność muzułmańska, która uciekała przed oddziałami greckimi. Powstańcy rozpoczęli blokadę fortecy w marcu 1821 r. i trwała ona do sierpnia, gdy wycieńczeni z głodu obrońcy zgodzili się podpisać kapitulację: w zamian za możliwość bezpiecznego opuszczenia Grecji poddali fortecę. Grecy jednak nie dopełnili warunków kapitulacji i po otwarciu bram zamku dokonali rzezi załogi i cywilów. Zginęło ok. 3 tys. muzułmanów, uciec zdołało tylko 160 osób. Rzeź ludności Chios. Mieszkańcy wyspy dołączyli do rewolty, gdy w marcu 1822 r. oddział powstańców z sąsiedniej Samos wylądował na Chios i zaatakował posterunki tureckie. Kontratak nastąpił jednak szybko: znaczące siły tureckie wylądowały na wyspie, bez większych trudności zdobyły stolicę i rozpoczęły rzeź ludności. Według różnych szacunków zginęło od 25 do 50 tys. ludzi, głównie mężczyzn. Dziewczęta i młode kobiety zostały uprowadzone w niewolę, a tylko nielicznym mieszkańcom udało się uciec. Dodatkowe żniwo zebrały głód i choroby, które zabiły kolejne tysiące pojmanych w niewolę. Masakra odbiła się szerokim echem w całej Europie, co wzmogło nastroje filhelleńskie i wsparcie dla powstańców. Do dziś wyspę zamieszkuje mniej niż połowa ludności sprzed masakry. Katastrofa Psarów. Niewielka wyspa, Psara, na zachód od Chios dołączyła do powstania 10 kwietnia 1821 r., po upadku Chios schroniło się tu wielu jej mieszkańców. Psary zostały zaatakowane przez armię turecką 21 czerwca 1824 r. Podczas zaciętej walki część obrońców, nie widząc szans na powodzenie, wysadziła się w jednym z fortów i pogrzebała siebie, swoje rodziny oraz nacierających Turków. Wojska osmańskie dokonały rzezi obrońców i cywili, zginęło ok. 15 tys. Greków. Dziś wyspę zamieszkuje zaledwie kilkuset mieszkańców. Na obrazie tonąca łódź na wzburzonym morzu. Część ludzi wpadła do wody i tonie. _{Nikolaos Gyzis, obraz przedstawia ucieczkę nielicznych ocalałych Greków z Psary, 1896–1898.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.}