Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1
Zapoznaj się z opisem mapy interaktywnej i wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z opisem mapy interaktywnej i wykonaj polecenia.
R19xApfgVy3du1
Mapa polityczna świata, Wpływ współczesnych supermocarstw i mocarstw na sytuację polityczną na świecie, na której zaznaczone są: USA to obecnie największe supermocarstwo na świecie. Jego potęga była budowana przez ostatnie dwa wieki, by osiągnąć taką pozycję w konsekwencji wygranej II wojny światowej oraz zimnej wojny. USA jako stabilizator ładu światowego posiada sieć sojuszy z różnymi państwami. Są to członkowie Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), Paktu Bezpieczeństwa Pacyfiku (ANZUS). To również uczestnicy wielu umów bilateralnych oraz Sojuszu Pięciorga Oczu: sojuszu służb wywiadowczych USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Kanady i Nowej Zelandii. Istotną rolę USA odgrywa w utrzymywaniu pokoju na świecie, przez udział w misjach pokojowych i rozwijanie dyplomacji. USA wpłaca prawie 28,5% całkowitego budżetu ONZ. Federacja Rosyjska jako następca ZSRS po zakończeniu zimnej wojny straciła pozycję supermocarstwa, ale szybko zaczęła nadrabiać straconą pozycję. Widać to po działaniach na terenie byłych republik ZSRS, np. w Osetii Południowej, Gruzji czy na Ukrainie. Spowodowało to nałożenie sankcji na Rosję. Celem Rosji było uniemożliwienie Ukrainie wejścia do Unii Europejskiej i NATO. Jako państwo o ustroju prezydenckim Rosja niebezpiecznie zbliża się do autorytaryzmu. Chińska Republika Ludowa, w przeciwieństwie do USA, ma niewielu sojuszników militarnych na terenie Azji, nie mówiąc o reszcie świata, nadrabia to jednak pod względem gospodarczym. Siła nabywcza gospodarki Chin jest obecnie większa od gospodarki USA i ma większe możliwości rozwoju. W celu rozwoju gospodarczego Chiny postawiły na Nowy Jedwabny Szlak, który przewiduje rozbudowę infrastruktury portowej oraz drogowej w państwach sąsiednich. Duży wzrost pozycji Chin nastąpił w XXI wieku. Chiny utrzymują duży kontyngent wojsk pokojowych oraz wpłacają prawie 10% całkowitego budżetu ONZ. Chiny rozwijają także dyplomację jako narzędzie rozwoju ich pozycji na świecie. Inną dziedziną ekspansji Chin jest kultura. Powstają specjalne ośrodki Konfucjusza, promujące kulturę chińską. CHRL dąży do wyprzedzenia USA w dziedzinie technologii. Unia Europejska po zakończeniu zimnej wojny wyrosła na czołową siłę w Europie w XXI wieku, która stara się współpracować z innymi mocarstwami, ale też podejmuje z nimi rywalizację. Po upadku ZSRS obecnie pewien kryzys przeżywa USA, co postanowiły wykorzystać pomniejsze mocarstwa z UE na czele. Konsekwencją tego było osłabienie relacji między UE a USA, co odbiło się na relacjach gospodarczych. Indie przeżywają od kilku lat okres szybkiego wzrostu gospodarczego wskutek czego stały się 5–6 gospodarką świata, której PKB rośnie w tempie 7% w skali roku. O politycznej pozycji Indii świadczy posiadanie głowic jądrowych, co jest niepokojące w kontekście sporu o Kaszmir z Pakistanem. Indie starają się wpływać na sytuację międzynarodową, tworząc bazy wojskowe poza Półwyspem Dekan. Obecnie kryzys gospodarczy wywołany pandemią wirusa SARS-CoV-2 zagroził pozycji Indii. Z drugiej strony Indie starają się wykorzystać pandemię do wzmocnienia swojego międzynarodowego wizerunku, jako państwa odpowiedzialnego i źródła stabilności w regionie. Władze kraju przedstawiają kryzys jako impuls do budowy nowego modelu gospodarczego, opartego na rodzimej produkcji, innowacyjności, dbałości o środowisko naturalne i wspierania najbiedniejszych. Japonia od lat posiada niezachwianą pozycję wśród najbogatszych państw świata. To zasługa przede wszystkim wysoko rozwiniętego przemysłu, głównie elektromaszynowego. Ale na świecie Kraj Kwitnącej Wiśni znany jest głównie z produkcji i eksportu samochodów osobowych. Honda, Mitsubishi, Mazda, Nissan, Suzuki czy Toyota to marki, których nie trzeba nikomu przedstawiać. Coraz większe znaczenie ma także przemysł elektroniczny związany z nowymi technologiami. Brazylia to największa gospodarka w Ameryce Południowej, która jest uważana za jedną z najbardziej postępowych na świecie, mogącą poważnie zagrozić pozycji innych krajów. Wszystko dzięki potencjałowi, jaki stwarzają bogate złoża pożądanych surowców, w tym ropy naftowej, gazu ziemnego, rudy żelaza czy szmaragdów. Jednocześnie Brazylia inwestuje sporo w odnawialne źródła energii (OZE) – ponad 85% energii pozyskuje z własnych elektrowni wodnych. Trzeci filar gospodarki państwa to rolnictwo, którego bazą jest uprawa kawy, trzciny cukrowej i soi oraz hodowla bydła.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
R1GRj0Cgbk9xN
Wyjaśnij, jakie są konsekwencje pandemii dla pozycji mocarstw na świecie. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
RUHDzxe2ncWZf
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak , nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
RYLU5GZNU0lfU
Zastanów się, jaka jest pozycja gospodarcza Polski na świecie. (Uzupełnij).