Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą, a następnie wykonaj polecenia.

RKVsJkxMLJ4q41
Na mapie przedstawiono wybrane fundacje cesarza Karola IV. Archikatedra św. Wita, Wacława, Wojciecha - Hradczany to siedziba władców czeskich w Pradze. Obok zamku został zbudowany kościół: początkowo przedromańska rotunda, potem romańska bazylika. Kiedy Praga uzyskała rangę arcybiskupstwa za panowania ojca Karola, Jana Luksemburskiego, syn i ówczesny cesarz Niemiec i król czeski w 1344 roku położył kamień węgielny pod budowę gotyckiej katedry. Za życia Karola IV zbudowano część wschodnią i południową, a budowę całości zakończono dopiero dwudziestoleciu międzywojennym (brakowało środków i zaangażowania). Wejście do katedry zbudowane od południowej strony, zwane jest Złotą Bramą od koloru mozaiki przedstawiającej Sąd Ostateczny, stylem wyraźnie nawiązującej do sztuki bizantyńskiej. Można na niej zobaczyć adorującego, klęczącego Karola IV z żoną, Elżbietą Pomorską. Rozmach z jakim zrealizowano założenie gotyckiej katedry podkreśla wielkość majestatu cesarza Karola IV. W skarbcu katedralnym, który do dzisiaj zamykany jest na siedem kluczy, przechowywana są insygnia koronacyjne, w tym korona św. Wacława z 1347 roku. To właśnie w tej katedrze pochowany jest cesarz niemiecki i król czeski Karol IV. Most Karola - To Karol IV położył kamień węgielny pod budowę nowego mostu nad Wełtawą, w miejsce zniszczonego przez powódź. Specjalnie zaplanowano uroczystość na 9 lipca 1357 o godzinie 5.31 rano, ponieważ data tworzy układ liczb nieparzystych 1 3 5 7 9 7 5 3 1, o jednakowej kolejności od lewej do prawej i od prawej do lewej strony. Skomplikowaną technicznie budowlę zaprojektował Piotr Parler. Mimo że w momencie śmierci cesarza prace budowlane jeszcze trwały kondukt żałobny z jego trumną przeszedł po nieukończonym moście. Most był nazywany kamiennym lub praskim, w XIX wieku zaczęto nazywać go Mostem Karola. Do XVIII wieku był jedynym mostem na Wełtawie w Pradze. Karolinum - W 1348 roku Karol IV założył w Pradze uniwersytet, wzorowany na uczelni paryskiej. Był to pierwszy uniwersytet w Europie Środkowej. Początkowo miał on 4 wydziały: prawo, teologia, medycyna i 7 sztuk wyzwolonych. Stopniowo dobudowywano kolegia (czyli budynki szkół z bursami), jedno z nich dla studentów z Polski i Litwy ufundowała królowa Jadwiga Adegaweńska. Rektorem i wykładowcą na tym uniwersytecie był między innym Jan Hus. Do dziś uniwersytet nosi imię Karola, a jeden z najstarszych budynków kolegiackich nazywany jest Karolinum. Nowe Miasto - Praga miała zostać, według zamierzeń Karola, miastem o randze cesarskich stolic, stąd pomysł fundacji Nowego Miasta na prawym brzegu Wełtawy. Szerokie ulice, wielkie place, fundacja kościołów, nowy ratusz oraz specyficzny układ ich rozmieszczenia świadczyły o rozmachu planów Karola IV. Praga miała stanąć w jednym szeregu obok Jerozolimy, Rzymu czy Konstantynopola. Po śmierci Karola IV Nowe Miasto podupadło i w XV wieku tutaj zaczynały się pierwsze ruchy społecznego i religijnego sprzeciwu. To tutaj doszło do pierwszej defenestracji praskiej czyli do wyrzucenia z okien ratusza nowomiejskiego 7 rajców katolickich, rozpoczęła ona wojny husyckie. Kościół Matki Bożej Śnieżnej - Kościół ten jest kolejnym dowodem na rozmach planów Karola IV. To jedyny kościół wśród licznych ufundowanych przez cesarza, przeznaczony na miejsce przyszłych koronacji królewskich, może nawet cesarskich. Świadczą o tym planowane ogromne rozmiary trójnawowej bazyliki – nawa główna miała mieć 40 m wysokości, a cała budowla 100 m długości. Samo wezwanie świątyni nawiązuje do kościoła w Rzymie Santa Maria Maggiore. Niestety za życia Karola udało się wznieść tylko prezbiterium. Budowa została przerwana przez wojny husyckie i dokończona, już bez cesarskiego rozmachu, w XVII wieku. Plac Karola - Jednym z największych placów miejskich na świecie jest do dziś plac Nowego Miasta w Pradze. W założeniu miało to być centrum gospodarcze, handlowe, ale też życia społecznego, ufundowanego równocześnie Nowego Miasta. Nazywany „rynkiem bydlęcym”, dopiero w XIX wieku zyskał imię Karola i został wtedy w części przeznaczony na park miejski. Mur głodowy - Na zlecenie cesarza Karola IV wybudowano w ramach rozbudowy Małej Strany mur obronny, zwany głodowym. Legenda głosi, że Karol IV zatrudnił przy jego budowę biedaków w czasie głodu w Królestwie Czeskim (1360-1362), aby mieli za co kupić jedzenie.
Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Wyjaśnij, dlaczego Karol IV nazywany jest do dzisiaj ojcem narodu czeskiego. W swoim uzasadnieniu odwołaj się do konkretnych działań Karola IV.

RU2Iv7aNGmlk1
Polecenie 1 - Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 3

Którego władcę polskiego można byłoby twoim zdaniem określić podobnie – ojcem narodu – i dlaczego?

R15ljmzpWkQ5f
Polecenie 2 - Twoja odpowiedź (Uzupełnij).