Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z treścią mapy.

R19bj08pTg6dV1
Mapa Ameryki Północnej, Środkowej i Południowej. Prezentuje dekolonizację Ameryki Łacińskiej Zaznaczone są: Wicekrólestwo Nowej Hiszpanii, Wicekrólestwo Nowej Granady, Wicekrólestwo Peru, Wicekrólestwo La Platy, Wielka Kolumbia, Meksyk, Kolumbia, Wenezuela, Chile, Peru, Boliwia, Brazylia, Ekwador. Wicekrólestwo Nowej Hiszpanii. Kolonie hiszpańskie podzielone były na cztery wicekrólestwa. Pierwsze zrywy niepodległościowe toczyły się równolegle w trzech wicekrólestwach, następnie objęły całą hiszpańską Amerykę. Wicekrólestwo Nowej Granady. Kolonia hiszpańska wydzielona w 1717 r., wcześniej część Wicekrólestwa Peru, obejmowała dzisiejsze Wenezuelę, Gujanę, Kolumbię, Panamę, Ekwador oraz Trynidad i Tobago. W lutym 1819 r. na północne i zachodnie tereny Wicekrólestwa Nowej Granady wkroczyli z niepodległej Republiki Wenezueli (proklamowanej w 1817 r.) powstańcy generała Simona Bolivara. Do końca sierpnia jego odziały wyzwoliły kolejno: Kolumbię, Ekwador i Peru. Wkrótce proklamowano utworzenie Wielkiej Kolumbii – federacji zrzeszającej Wenezuelę, Kolumbię, Ekwador i Panamę. Głównymi przywódcami walk niepodległościowych stali się Simón Bolívar i José de San Martín. Na obrazie mężczyzna. Ma długą, prostokątną twarz oraz krótkie włosy. Ubrany jest w mundur biało-granatowy mundur ze złotymi dekoracjami. Prawą rękę ma opartą o stół. W lewej trzyma kartkę. Domena publiczna, Wikimedia Commons Wicekrólestwo Peru.Kolonia hiszpańska założona w 1544 r., ze stolicą w Limie, obejmowała wszystkie hiszpańskie zdobycze w Ameryce Południowej, z wyjątkiem wybrzeży dzisiejszej Wenezueli. Największym bogactwem kolonii było srebro, wydobywane prze Indian. W 1717 r. z północnej części Wicekrólestwa Peru wyodrębniono Wicekrólestwo Nowej Granady, a w 1776 r. wydzielono Wicekrólestwo La Platy. Wicekrólestwo La Platy. Kolonia hiszpańska wydzielona w 1776 r., wcześniej część Wicekrólestwa Peru. Wicekrólestwo La Platy obejmowało dzisiejsze Argentynę, Urugwaj, Paragwaj i Boliwię. W maju 1810 r. z południowej części wicekrólestwa utworzono niepodległe Zjednoczone Prowincje Rio de La Plata, co oznaczało to formalny koniec tej kolonii. Północny rejon wciąż był pod kontrolą Hiszpanów i nosił nieoficjalną nazwę Republika Guarani, ale rok później w jej wschodniej części ogłoszono powstanie niepodległego państwa - Paragwaju. José de San Martín (1778 - 1850) – bohater narodowy Argentyny, Chile i Peru, przywódca powstania południowych narodów Ameryki Południowej przeciw Hiszpanom. Urodził się w Wicekrólestwie La Platy, ale karierę wojskową rozpoczął w Hiszpanii. Walczył z Portugalczykami w Afryce i brał udział w powstaniu przeciwko Napoleonowi I. W 1812 r. rozpoczął walkę o niepodległość Argentyny, w 1817 r. dokonał inwazji na Boliwię, w 1818 r. wkroczył do Santiago, a w 1821 r. do Limy. W 1822 r. przekazał dowództwo Simonowi Bolivarowi. José de San Martín. Na obrazie mężczyzna. Ma krótkie włosy oraz bokobrody. Ubrany jest w mundur. Domena publiczna, Wikimedia Commons Wielka Kolumbia. W roku 1821 utworzona została została federacja Wielka Kolumbia, w skład której wchodziły Wenezuela i Kolumbia, a w 1822 roku dołączył Ekwador. Wielka Kolumbia w roku 1830 rozpadła się na trzy państwa: Wenezuela, Kolumbia, Ekwador. Meksyk. Meksyk rozpoczął walkę o niepodległość w roku 1810, zakończył w roku 1821 stając się suwerennym państwem. Walki o niepodległość Meksyku wybuchły w 1810 r. W sierpniu 1821 r. wojska hiszpańskie zostały pokonane przez oddziały Agustína de Iturbide’a. Konflikt zakończył się podpisaniem w Cordobie traktatu pokojowego. Wicekról Juan Ruiz de Apodaca abdykował, a Meksyk ustanowiony został republiką. Kolumbia. W 1810 roku niepodległość ogłosiła Kolumbia. Walki trwały do roku 1819. Najważniejsza bitwa między wojskami Simona Bolivara a Hiszpanami rozegrała się 7 sierpnia 1819 r. w Boyacá. Zwycięstwo powstańców zadecydowało o tym, że Kolumbia proklamowała niepodległość, stając się wkrótce częścią Wielkiej Kolumbii. Wenezuela. W roku 1810 obalony został gubernator hiszpańskiej Wenezueli. W 1811 r. junta wojskowa po raz pierwszy ogłosiła niepodległość Wenezueli. Tzw. I Republika przetrwała zaledwie rok. W latach 1813-1814 oraz w 1817 r. jeszcze dwukrotnie proklamowano jej niepodległość, tym razem tym razem pod przewodnictwem Simona Bolivara. W 1819 r. Wenezuela weszła w skład Wielkiej Kolumbii. Chile. W roku 1818 niepodległość ogłosiło Chile. Powstanie antyhiszpańskie wybuchło w 1810 r. i trwało 8 lat. W lutym 1818 r. Chile ogłosiło się niezależną republiką. Jej niepodległość przypieczętowała bitwa pod Maipú – starcie zbrojne pomiędzy Hiszpanami a wojskami San Martína, które rozegrało się 5 kwietnia 1818 r. Peru. W roku 1821 powstaje niepodległe Peru. W 1821 r. Jose de San Martín zdobył Limę, doprowadzając do proklamacji Republiki Peru. Jej niepodległość przypieczętowało zwycięstwo podkomendnego Simóna Bolívara, gen. Antonia de Sucre’a, który w 1824 r. w bitwie pod Ayacucho pokonał wojska Hiszpanów. Boliwia. Powstała w sierpniu 1825 r. poprzez oderwanie się Górnego Peru jako Republika Bolivara. Generał Simon Bolivar został pierwszym prezydentem republiki oraz autorem jej konstytucji, która miała być wzorem dla innych państw południowoamerykańskich. Brazylia. Utworzona została z terytoriów kolonii portugalskiej w 1822 r. 12 października Dom Pedro, syn Jana VI króla Portugalii ogłoszony został przez brazylijskie zgromadzenie konstytucyjnym Cesarzem Brazylii. Walki z siłami portugalskimi trwały do końca 1823 r., w końcu rząd Portugalii zgodził się uznać niepodległość Brazylii w zamian za kwotę 2 milionów funtów. Ekwador. W 1822 r, wojska Simona Bolivara wyzwoliły Ekwador, włączając go do Wielkiej Kolumbii jako prowincję o nazwie Quito. Dwa lata później otrzymała ona nazwę Ekwador. Po rozpadzie Wielkiej Kolumbii w maju 1830 r., prowincja Ekwador ogłosiła się niepodległym państwem.
Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Dowiedz się, jakie języki urzędowe obowiązują współcześnie w państwach powstałych z byłych kolonii hiszpańskich i portugalskich. Dlaczego akurat te?

RFKAdQ4lDlc6a
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 3

Dlaczego państwom Ameryki Południowej udało się wywalczyć niepodległość w latach 1810‑1826? Co miało na to wpływ? Wymień przyczyny tej sytuacji.

RFKAdQ4lDlc6a
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).