Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą, a następnie wykonaj polecenia.

RDYAxESzgoCew1
Mapa przedstawia Pierwsze ośrodki władzy: Polska Komisja Likwidacji działa na terenie Krakowa, zaboru austriackiego. Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego obszar działania: Śląsk Cieszyński. Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej działa w Lublinie. Rada regencyjna oddział w Warszawie. Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu: obszar działania: Wielkopolska Kujawy, Pomorze, Śląsk.
Polska Komisja Likwidacyjna Obszar działania. Celem Polskiej Komisji Likwidacyjnej było przejęcie władzy nad całym zaborem austriackim, jednak nie udało się dojść do pełnego porozumienia z politykami ze Śląska Cieszyńskiego i ostatecznie PKL istniało jednocześnie z Radą Narodową Śląska Cieszyńskiego
Ugrupowania polityczne. Polskie Stronnictwo Ludowe, Narodowa Demokracja, Polska Partia Socjalistyczna. Postaci. Wincenty Witos, Ignacy Daszyński, Jędrzej Moraczewski Wspomnienie. Wincenty Witos: Niebawem odbyło się posiedzenie przedstawicieli wszystkich parlamentarnych stronnictw polskich. Na tym posiedzeniu upoważniono mnie jako przewodniczącego najliczniejszego klubu parlamentarnego do zwołania wszystkich posłów polskich z Galicji, celem powzięcia postanowień wobec wypadków, jakie zaszły i jakich należało się spodziewać. Posiedzenie to zostało zwołane na 28 października 1918 r. w Krakowie, do Sali magistratu […]. Obrady były bardzo gorące, niekiedy nawet burzliwe. Główny powód stanowiła różnica poglądów na utworzony przez Radę Regencyjną rząd Świeżyńskiego w Warszawie […]. Nie było również jednomyślności co do wyboru siedziby utworzyć się mającego ciała o charakterze tymczasowego rządu dla Galicji. Po długich sporach, już bardzo późną nocą, uchwalono rezolucję stwierdzającą, że ziemie polskie znajdujące się dotąd w obrębie monarchii austro-węgierskiej należą do państwa polskiego. Dla tych ziem postanowiono utworzyć Polską Komisję Likwidacyjną i jednego przedstawiciela Śląska Cieszyńskiego […]. Spory w łonie samych polskich stronnictw, niezdecydowanie socjalistów, zbytnie oglądanie się na Warszawę narodowych demokratów i konserwatystów ogromnie opóźniły i utrudniły pracę. Rok 1918 we wspomnieniach mężów stanu, polityków i wojskowych, wybrał i oprac. J. Borkowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987, s. 29–30.
Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu. Obszar działania. Wielkopolska, Kujawy, Pomorze, Śląsk. Ugrupowania polityczne. Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. Postaci. Wojciech Korfanty, Władysław Seyda. Wspomnienie. Marian Seyda:Nie mniej gorące i przełomowe tygodnie przeżywało społeczeństwo zaboru pruskiego. Skoro tylko wieść o rewolucji w Berlinie dotarła do Poznańskiego, stała się hasłem przewrotu. Wojskowi niemieccy chcieli go skierować na tory ruchu czysto społecznego, ale ludność polska, wiedziona silnym instynktem narodowym i poczuciem solidarności, a zarazem postępując wobec Niemców zręcznie, w chwili zaś właściwej stanowczo, opanowała szybko ferment społeczny i dokonała na ziemi piastowskiej przewrotu politycznego, biorąc władzę w swe ręce. […] Komitet Obywatelski – ażeby „iść duchowi czasu na rękę” – przybrał nazwę Rady Ludowej m. Poznania. Dążono do tego, by analogiczne organizacje powstały na prowincji. Na ich czele miała stanąć Naczelna Rada Ludowa jako tymczasowa władza polityczna dla wszystkich Polaków wyzwalających się ziem zaboru pruskiego.Rok 1918 we wspomnieniach mężów stanu, polityków i wojskowych, wybrał i oprac. J. Borkowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987.
Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego. Obszar działania. Śląsk Cieszyński. Ugrupowania polityczne. Polskie Zjednoczenie Narodowe, Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego, Związek Śląskich Katolików. Postaci. Józef Kiedroń, Józef Londzin. Wspomnienie. I poseł Londzin i poseł dr. Michejda na zgromadzeniu wspólnym polsko-czeskim, zwołanym do Polskiej Ostawy, dnia 17 lutego 1918, wypowiedzieli jasno, dobitnie i niedwuznacznie wobec posłów i czeskich mężów zaufania, że nasze drogi się rozchodzą, że ludność polska na Śląsku żąda przyłączenia do Polski. Sama zaś ludność już dnia 12 października 1918 wyłoniła Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego, która na podstawie uchwał ludowych, powziętych na wiecach, dnia 30 października 1918 proklamowała uroczyście przynależność państwową Księstwa Cieszyńskiego do Polski. Ks. Józef Londzin, Polskość Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn 1924, s. 122.
Rada Regencyjna. Członkowie Rady Regencyjnej. Obszar działania. Królestwo Polskie. Postaci. Ks. Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski, abp Aleksander Kakowski. Wspomnienie. Ks. Zdzisław Lubomirski:W rzeczywistości całe społeczeństwo polskie było wyraźnie wrogo usposobione dla państw centralnych i kierowało sympatie swe ku Francji i Entencie, Rada Regencyjna, w szczególności ja, była również przeciwna Niemcom i pragnęła zwycięstwa Aliantów. Względy oportunistyczne, obecność obcej władzy na naszej ziemi, powodzenia państw centralnych na froncie, konieczność współżycia z Niemcami dla zmniejszenia rygorów okupacyjnych (ograniczenia aprowizacyjne), zmuszały nas do polityki aktywistycznej, sprzecznej z naszymi uczuciami. Wskutek tego Rada Regencyjna nie cieszyła się bynajmniej popularnością. Władza nasza opierała się na okupantach, z którymi musieliśmy prowadzić walkę dyplomatyczną, aby uzyskać ich zezwolenia na wszelkiego rodzaju instytucje polskie w kraju. Rok 1918 we wspomnieniach mężów stanu, polityków i wojskowych, wybrał i oprac. J. Borkowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987, s. 201–202.
Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Ignacy Daszyński. Obszar działania. Lublin; pretendował do roli ogólnopolskiego. Ugrupowania polityczne. Polska Partia Socjalistyczna, Polska Partia Socjalno-Demokratyczna, Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”, Stronnictwo Niezawisłości Narodowej. Postaci. Ignacy Daszyński. Wspomnienie. Ignacy Daszyński: Ten skład gabinetu był wiernym wyrazem sił, które go tworzyły: 5 socjalistów, 5 przedstawicieli chłopskich i 4 przedstawicieli grup inteligenckich, a obok nich żołnierz bezpartyjny. […] Pismo rządu lubelskiego zapowiada dalej bardzo daleko sięgające reformy społeczne w interesie ludu pracującego na wsi i w mieście, począwszy od ośmiogodzinnego dnia pracy, aż do upaństwowienia przedsiębiorstw przemysłowych i górniczych, na wsi zaś przyrzeka wywłaszczenie wielkiej własności na rzecz małorolnych i bezrolnych wieśniaków. […] Zadanie nasze było jasne: opanować koleje, rozbroić załogi, zabrać wojskowe magazyny i dać krajowi administrację. Rok 1918 we wspomnieniach mężów stanu, polityków i wojskowych, wybrał i oprac. J. Borkowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987, s. 355–356.
Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Na podstawie powyższych fragmentów wspomnień sformułuj własną tezę na temat przyczyn konfliktów między poszczególnymi ośrodkami, a także wewnątrz nich.

Rdnu3PeOFnD3e
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 3

Podaj trzy główne powody, dla których Polacy od razu nie utworzyli jednego ośrodka władzy dla wszystkich ziem. Oceń, czy rolę centralnego ośrodka mogła sprawować Rada Regencyjna.

R1mmZfliAzBIC
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).