Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą interaktywną i wykonaj kolejne polecenia.

RDoA5qz6FzxDe1
Mapa przedstawia Europę w czasach panowania Filipa drugiego. Ziemie pod panowanie Filipa drugiego obejmowały cały półwysep Iberysjki Niderlandy, Belgię, Sardynię, Sycylię, Baleary, południowy Półwysep Apeniński, Mediolan, Luksemburg, France Comte i fragmenty wybrzeża Maroka, Algierii i Tunezji. Pod panowanie Habsburgów austriackich znalazły się Węgry, Tyrol, Karyntia, Styria, Czechy, Morawy, Austria, Śląsk, Korsyka, południowe fragmenty Niemiec oraz Genua i tereny wybrzeża wokół niej. Do Cesarstwa należało Pomorze Zachodnie, Śląsk, Czechy, Morawy, Austria, Karyntia, Tyrol, północno-zachodnie Włochy, Niderlandy i wszystkie państwa Rzeszy. Od 1581 roku Niderlandy Północne obejmowały tylko północną część Niderlandów. Trasa zaopatrzenia wojsk Filipa drugiego w Niderlandach biegła od Wiednia przez Tyrol, Mediolan, Franche Comte, Luksemburg, aż do Brukseli. W 1588 roku z Irlandii oraz Lizbony wyruszyła wyprawa Niezwyciężonej Armady. Obie armie spotkały się w hiszpańskiej Galicji, a flota wypływająca z Irlandii dotarła jeszcze do zachodniej Baskonii. Z Galicji wojska wypłynęły na kanał La Manche, na którym stoczyły cztery bitwy i popłynęły do Amsterdamu i Szkocji. W1571 roku w Lepanto w Grecji stoczono bitwę. Ziemie pod panowaniem Filipa II: Portugalia w okresie średniowiecza brała czynny udział w rekonkwiście. Po wyparciu muzułmanów weszła na drogę ekspansji kolonialnej i utworzyła imperium kolonialne w Ameryce Południowej oraz w Afryce. W 1580 r. po wygaśnięciu rodzimej dynastii król Hiszpanii Filip II przyłączył Portugalię do swojego państwa, czym zapoczątkował trwający przeszło 60 lat okres unii personalnej. Dla Portugalii był to czas wielkiego kryzysu i utraty zamorskich posiadłości (przypadły one Anglii i Holandii).

Hiszpania jako zjednoczone królestwo powstała z połączenia Kastylii i Aragonii w wyniku zawarcia małżeństwa między Ferdynandem a Izabelą w 1469 r. W 1516 r. tron Hiszpanii przejął wnuk pary – Karol I (syn ich najstarszej córki Joanny z małżeństwa z arcyksięciem habsburskim Filipem I Pięknym). Trzy lata później został on wybrany na cesarza niemieckiego, co skutkowało skupieniem w jednym ręku władzy nad ogromną częścią Europy i wyniesieniem rodu Habsburgów do rangi najpotężniejszego w Europie. W 1555 r. Karol abdykował, a swoje imperium podzielił między brata Ferdynanda oraz syna Filipa. Temu ostatniemu przypadła m.in. Hiszpania.

Niderlandy od 1477 r. w wyniku małżeństwa następczyni tronu Marii z cesarzem niemieckim Maksymilianem znalazły się pod rządami Habsburgów. Po podziale władztwa habsburskiego przez Karola V weszły w skład posiadłości władców hiszpańskich. Królowie Hiszpanii sprawowali władzę na terenie Niderlandów za pośrednictwem namiestników. W 1572 r. doszło do rewolty antyhiszpańskiej w prowincjach północnych. W jej wyniku w 1581 r. powstało niezależne państwo o charakterze protestanckim, określane jako Zjednoczone Prowincje Północne. Część południowa Niderlandów pozostała pod panowaniem hiszpańskim.

Franche-Comté stanowiło część Księstwa Burgundzkiego, które wraz z zawarciem małżeństwa dziedziczki tronu Marii z Maksymilianem przeszło pod władanie Habsburgów. Od tej pory obszar ten stanowił przedmiot rywalizacji francusko-habsburskiej. Od połowy XVI w. Franche-Comté znalazło się pod rządami linii hiszpańskiej.

Mediolan na przełomie XV i XVI w. stał się jednym z głównych miejsc rywalizacji habsbursko-francuskiej podczas wojen włoskich. W 1535 r. opanowali go Hiszpanie i pod ich władaniem pozostał do 1714 r., kiedy to stał się posiadłością Austrii (austriackiej linii Habsburgów).

Sardynia od początku XIV w. znajdowała się pod panowaniem Aragonii, następnie jako jej część weszła w skład Hiszpanii i została włączona do posiadłości Habsburgów hiszpańskich. W XVIII w. po wymarciu dynastii na tronie hiszpańskim Sardynia została przekazana Austrii, a ta w zamian za Sycylię oddała ją rządzącej Piemontem dynastii sabaudzkiej.

Neapol w połowie XV w. został podbity przez króla Aragonii Alfonsa V. W kolejnym stuleciu stał się przedmiotem rywalizacji między Habsburgami a Francją. W rezultacie na mocy postanowień kończących wojny włoskie (1555 r.) znalazł się pod panowaniem Hiszpanii.
  • kraje pod panowaniem Habsburgów austriackich: Austria, Styria, Karyntia, Tyrol – ziemie dziedziczne Habsburgów, znajdujące się w ich posiadaniu od XIII w. do końca I wojny światowej.

    Czechy znalazły się pod panowaniem Habsburgów hiszpańskich w 1526 r. W tym roku miała miejsce bitwa z Turkami pod Mohaczem. W jej wyniku zginął ostatni przedstawiciel dynastii Jagiellonów na tronie czeskim, Ludwik. Na mocy układu zawartego w Wiedniu w 1515 r. tron czeski przeszedł w ręce Habsburgów, z których wywodziła się żona zabitego. Czechy były połączone z resztą posiadłości Habsburgów unią personalną. Do ściślejszego zespolenia Czechów z monarchią habsburską doszło po klęsce pod Białą Górą w 1620 r.

    Na skutek klęski pod Mohaczem w 1526 r. i śmierci Ludwika Jagiellończyka również Węgry miały przejść pod panowanie Habsburgów. Tutaj jednak plan ten budził większy opór, niż miało to miejsce w sąsiednich Czechach. W związku z tym rozgorzał długoletni konflikt. W jego wyniku Węgry w 1541 r. zostały podzielone na trzy części: zachodnia znalazła się pod władzą Habsburgów, środkowa stała się prowincją turecką, wschodnia zaś była autonomiczna.
  • Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
    Polecenie 2

    Na podstawie mapy określ, jakie były słabe i mocne strony władztwa Habsburgów hiszpańskich i austriackich. Rozstrzygnij, czy na tej podstawie można wnioskować o tym, która z linii miała większe szanse na odniesienie sukcesu.

    RLRDQRbaKlWbi
    (Uzupełnij).
    Polecenie 3

    Wyjaśnij, w jaki sposób Habsburgowie budowali swoją potęgę. Jakie znasz jeszcze inne sposoby tworzenia potęgi rodu? Wymień dwa.

    R12ARTYYfZRXP
    (Uzupełnij).