Mapa interaktywna
Polecenie 1
Zapoznaj się z mapą interaktywną i wykonaj kolejne polecenia.
Hiszpania jako zjednoczone królestwo powstała z połączenia Kastylii i Aragonii w wyniku zawarcia małżeństwa między Ferdynandem a Izabelą w 1469 r. W 1516 r. tron Hiszpanii przejął wnuk pary – Karol I (syn ich najstarszej córki Joanny z małżeństwa z arcyksięciem habsburskim Filipem I Pięknym). Trzy lata później został on wybrany na cesarza niemieckiego, co skutkowało skupieniem w jednym ręku władzy nad ogromną częścią Europy i wyniesieniem rodu Habsburgów do rangi najpotężniejszego w Europie. W 1555 r. Karol abdykował, a swoje imperium podzielił między brata Ferdynanda oraz syna Filipa. Temu ostatniemu przypadła m.in. Hiszpania.
Niderlandy od 1477 r. w wyniku małżeństwa następczyni tronu Marii z cesarzem niemieckim Maksymilianem znalazły się pod rządami Habsburgów. Po podziale władztwa habsburskiego przez Karola V weszły w skład posiadłości władców hiszpańskich. Królowie Hiszpanii sprawowali władzę na terenie Niderlandów za pośrednictwem namiestników. W 1572 r. doszło do rewolty antyhiszpańskiej w prowincjach północnych. W jej wyniku w 1581 r. powstało niezależne państwo o charakterze protestanckim, określane jako Zjednoczone Prowincje Północne. Część południowa Niderlandów pozostała pod panowaniem hiszpańskim.
Franche-Comté stanowiło część Księstwa Burgundzkiego, które wraz z zawarciem małżeństwa dziedziczki tronu Marii z Maksymilianem przeszło pod władanie Habsburgów. Od tej pory obszar ten stanowił przedmiot rywalizacji francusko-habsburskiej. Od połowy XVI w. Franche-Comté znalazło się pod rządami linii hiszpańskiej.
Mediolan na przełomie XV i XVI w. stał się jednym z głównych miejsc rywalizacji habsbursko-francuskiej podczas wojen włoskich. W 1535 r. opanowali go Hiszpanie i pod ich władaniem pozostał do 1714 r., kiedy to stał się posiadłością Austrii (austriackiej linii Habsburgów).
Sardynia od początku XIV w. znajdowała się pod panowaniem Aragonii, następnie jako jej część weszła w skład Hiszpanii i została włączona do posiadłości Habsburgów hiszpańskich. W XVIII w. po wymarciu dynastii na tronie hiszpańskim Sardynia została przekazana Austrii, a ta w zamian za Sycylię oddała ją rządzącej Piemontem dynastii sabaudzkiej.
Neapol w połowie XV w. został podbity przez króla Aragonii Alfonsa V. W kolejnym stuleciu stał się przedmiotem rywalizacji między Habsburgami a Francją. W rezultacie na mocy postanowień kończących wojny włoskie (1555 r.) znalazł się pod panowaniem Hiszpanii.
Czechy znalazły się pod panowaniem Habsburgów hiszpańskich w 1526 r. W tym roku miała miejsce bitwa z Turkami pod Mohaczem. W jej wyniku zginął ostatni przedstawiciel dynastii Jagiellonów na tronie czeskim, Ludwik. Na mocy układu zawartego w Wiedniu w 1515 r. tron czeski przeszedł w ręce Habsburgów, z których wywodziła się żona zabitego. Czechy były połączone z resztą posiadłości Habsburgów unią personalną. Do ściślejszego zespolenia Czechów z monarchią habsburską doszło po klęsce pod Białą Górą w 1620 r.
Na skutek klęski pod Mohaczem w 1526 r. i śmierci Ludwika Jagiellończyka również Węgry miały przejść pod panowanie Habsburgów. Tutaj jednak plan ten budził większy opór, niż miało to miejsce w sąsiednich Czechach. W związku z tym rozgorzał długoletni konflikt. W jego wyniku Węgry w 1541 r. zostały podzielone na trzy części: zachodnia znalazła się pod władzą Habsburgów, środkowa stała się prowincją turecką, wschodnia zaś była autonomiczna.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2
Na podstawie mapy określ, jakie były słabe i mocne strony władztwa Habsburgów hiszpańskich i austriackich. Rozstrzygnij, czy na tej podstawie można wnioskować o tym, która z linii miała większe szanse na odniesienie sukcesu.
Polecenie 3
Wyjaśnij, w jaki sposób Habsburgowie budowali swoją potęgę. Jakie znasz jeszcze inne sposoby tworzenia potęgi rodu? Wymień dwa.