Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą, a następnie wykonaj polecenia.

R1GZxyvzAbWM01
Mapa przedstawia Niderlandy w latach 1579-1648. Prowincje, które podpisały unię w Arras w 1579 roku północna Francja, Belgia. Prowincje, które pozostały we władaniu Habsburgów hiszpańskich: północna Belgia, Luksemburg. Prowincje i miasta, które zawarły unię w Utrechcie w 1579 roku: dzisiejsza Holandia. Prowincje włączone do Republiki Zjednoczonych Prowincji po rozejmie w 1609 roku: Breda teren na granicy Belgi z Holandią. Proklamacja niepodległości Republiki jednoczonych Prowincji 1579 rok w Hadze. Posiadłości kościelne : teren między Belgią a Luksemburgiem. Miasta oblegane przez Hiszpanów : Haarlem, Lejda,, Antwerpia, Maastricht, Bruksela, Mons, Zierikzee, Ostenda, Brugia, Ypres, Gandawa. Blokada wybrzeża przez gezów morskich: zatoka Zuiderzee. Ataki gezów morskich: Franeker, Vlissingen, Bielle. Pokój w Hadze 1648 rok. Gospodarka: górnictwo węgla, metalurgia, płóciennictwo, produkcja wełniana, produkcja koronkarska, produkcja ceramiczna, porty. Prowincje, które podpisały unię w Arras w 1579 r. Unia w Arras została zawarta 6 stycznia 1579 r. przez południowe prowincje Niderlandów, które uznały panowanie króla Hiszpanii Filipa II. Prowincje, które pozostały we władaniu Habsburgów hiszpańskich. Początkowo Niderlandy Południowe tworzyły jedynie prowincje, które w 1578 r. zawarły unię w Arras - Artois, Hainaut i część Flandrii oraz Luksemburg. Dzięki sukcesom militarnym hiszpańskiego namiestnika Niderlandów, Aleksandra Farnese Niderlandy Południowe objęły większość Flandrii i znaczną część Brabancji. Władzę hiszpańską uznały zdobyte przez niego miasta: Brugia, Antwerpia i Bruksela. Prowincje i miasta, które zawarły unię w Utrechcie w 1579 r. Unia w Utrechcie. W 1579 r. w Utechcie północne prowincje Niderlandów: Holandia, Zelandia, Utrecht, Groningen, Geldria, Overijssel, Fryzja i flamandzka część Flandrii zawarły unię pod hasłami wolności religijnej i walki z Hiszpanami. Umowa przewidywała m.in. utworzenie wspólnej armii i jednolitego systemu pieniężnego. Prowincje włączone do Republiki Zjednoczonych Prowincji po rozejmie w 1609 r. 9 IV 1609 r. został zawarty dwunastoletni rozejm pomiędzy Hiszpanią a zbuntowanymi prowincjami niderlandzkimi. Posiadłości kościelne. Rejony działania gezów leśnych. Gezowie wywodzili się głównie ze szlachty protestanckiej oraz zrujnowanego chłopstwa i biedoty miejskiej. W lasach chronili się ze względu na prześladowania. Morze i rzeki. Granice Niderlandów do 1579 r. (w rękach Habsburgów hiszpańskich) Niderlandy przeszły pod rządu Habsburgów po śmierci Marii Burgundzkiej w 1482 r. – pierwszym władcą habsburskim był syn Marii – Filip Piękny, w imieniu którego, ze względu na bardzo młody wiek, władzę sprawował ojciec Maksymilian Habsburg. Filip, który objął samodzielne rządu po koronacji Maksymiliana na cesarza, ożenił się z Joanną Kastylijską. Z tego związku urodził się Karol, który jako dziecko odziedziczył Niderlandy na skutek przedwczesnej śmierci Filipa i na skutek uznania Joanny za niezdolną do sprawowania władzy na skutek obłędu. W jego imieniu rządy sprawowała siostra Filipa – Małgorzata. Karol objął samodzielne rządy w 1515 r. W 1555 Karol V abdykował, przekazując Niderlandy swemu synowi Filipowi II. Proklamacja niepodległości Republiki Zjednoczonych Prowincji. Za moment powstania Republiki Zjednoczonych prowincji uznaje się ogłoszenie w 1581 r. detronizacji Filipa II jako suwerena w Niderlandach przez siedem prowincji północnych oraz część miast we Flandrii, które w 1579 r. zawarły unię utrechcką: „Podajemy więc do wiadomości, iż my, rozważywszy dobrze wymienione sprawy i powodowani ostateczną koniecznością, jak powiedziano, za wspólną zgodą, uchwałą i zezwoleniem ogłosiliśmy i ogłaszamy niniejszym króla Hiszpanii za pozbawionego zwierzchnictwa, władzy, jurysdykcji i dziedzictwa tych krajów. W myśl tego ogłaszamy wszystkich wasalów i innych mieszkańców tych krajów jakiejkolwiek godności lub stanowiska za zwolnionych odtąd od przysięgi. A dla tychże wymienionych przyczyn, większa część Zjednoczonych Prowincji za wspólną zgodą i zezwoleniem ich członków poddała się pod zwierzchnictwo i rządy najjaśniejszego księcia Franciszka d’Alencon itd. pod pewnymi warunkami zawartymi i ułożonymi z jego wysokością. Dan w Hadze na naszym zgromadzeniu 26 lipca 1581 roku”. Miasta oblegane przez Hiszpanów. Osiem miesięcy trwało hiszpańskie oblężenie Haarlemu (1573). Po nieudanej próbie dostarczenia żywności dla 25 tys. mieszkańców, miasto zostało zmuszone do kapitulacji. Po zapłaceniu 250 tys. guldenów zapobiegli hiszpańskim grabieżom i mordom. Mimo to po kapitulacji Hiszpanie zamordowali ok. 2000 żołnierzy i zwolenników Oranje, broniących miasta. Gdy kaci ze zmęczenia nie mogli już podnieść siekiery, więźniowie byli związywani razem i topieni w rzece. Okrucieństwo i barbarzyństwo notowano po obu stronach oblężenia, jak np. obrzucanie się nawzajem - spoza murów miasta - głowami jeńców. Walka o Haarlem odbywała się także na wodzie wokół miasta (wówczas duża część była jeziorem na którym leży dzisiaj m.in. Schiphol). Blokada wybrzeża przez gezów morskich. Gezowie morscy atakowali okręty hiszpańskie i wybrzeża kraju okupowanego przez wojska ks. Alby. Jedną z największych operacji z udziałem gezów morskich była bitwa morska w zatoce Zuiderzee, w której zadali oni klęskę próbującej przedostać się ku Amsterdamowi flocie hiszpańskiej, a następnie zajęli miasto Middelburg. Ataki gezów morskich. Granice między Republiką Zjednoczonych Prowincji a Niderlandami Hiszpańskimi po pokoju w Hadze w 1648 r. Przeciwko warunkom pokoju zaprotestował papieski wysłannik Fabio Chigi, ponieważ Niderlandy północne uzyskały prawa do terytoriów w Brabancie i Limburgu, zamieszkałych głównie przez katolików. Pokój w Hadze. Traktat pokojowy, zawarty w 30 I 1648 r. w Hadze przez Hiszpanię i Stany Generalne Niderlandów ostatecznie zakończył wojnę między Republiką a Hiszpanią. Na jego mocy Niderlandy ostatecznie uzyskały uznanie swojej suwerenności. Ponadto Holendrzy zachowali podbite ziemie na południe od Renu, w tym Maastricht, i to bez zobowiązania do uszanowania katolicyzmu, czego wcześniej domagała się Hiszpania, oraz swoje podboje zamorskie i prawo do prowadzenia tam handlu. Gospodarka. Pomimo wojen i konfliktów społecznych XVI w. przyniósł wielki rozwój gospodarczy Niderlandów Północnych. Południe natomiast mocno podupadło, a wielu jego mieszkańców emigrowało na północ, przyczyniając się swym kapitałem do rozkwitu tej części kraju. Nastąpił w nim wysoki stopień urbanizacji, niespotykany w innych krajach. Przykładem przodująca gospodarczo prowincja Holandia, w której aż 52% mieszkańców zamieszkiwało miasta. W II połowie XVI w. bardzo mocno rozwijały się Lejda, Haarlem, Rotterdam, Delfty, a zwłaszcza Amsterdam jako centrum handlu bałtyckiego. Wiązało się to z rozwojem przemysłu i handlu, przy czym nowoczesne, kapitalistyczne formy produkcji (praca nakładcza, manufaktury) zastąpiły drobne rodzinne warsztaty wytwórcze, a handel w coraz większym stopniu opierał się na kapitalistycznych spółkach akcyjnych. Rozwijał się handel międzynarodowy, rozkwitała szczególnie wymiana handlowa z państwami nadbałtyckimi. W latach 60, aż 66% towarów tego regionu było eksportowane do Europy zachodniej na statkach holenderskich. Statki floty Republiki Zjednoczonych Prowincji konstrukcją, zwrotnością i wielkością znacznie przewyższały inne statki europejskie.
Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Na jakich terenach powstało najwięcej ośrodków gospodarczych? Z czego to wynikało?

R1FFfpySpvKk2
Polecenie 1 Twoja odpowiedź (Uzupełnij). Polecenie 2 Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 3

Określ położenie Niderlandów. Dlaczego te tereny rywalizowały ze sobą największe potęgi europejskie?

R7mYfdIPxfJFM
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).