Mapa myśli
Polecenie 1
Zapoznaj się z mapą myśli oraz z wierszem Rzeka Adama Ważyka. Określ te cechy socrealizmu, które realizuje utwór. Opisz nastrój, który w wierszu dominuje oraz jego znaczenie dla okoliczności politycznych. Wynotuj odpowiednie cytaty z wiersza poety.
RzekaMądrość Stalina,
rzeka szeroka,
w ciężkich turbinach
przetacza wody,
płynąc wysiewa
pszenicę w tundrach,
zalesia stepy,
stawia ogrody.W gmachu imperium
strop się ugina:
pękła kolumna.
Wstępuje z głębin
mądrość Stalina,
rzeka podskórna.
Góry wysokie
w kraju poety
Mao Tse‑Tunga -
zgryzła opokę,
panów zwaliła
i nawodniła
biedniackie grunta.Ludzie zbudzeni
na ziemi swojej,
łamią się chlebem,
dzielą pokojem.
Ty ich opływasz,
rzeko rozumna,
ty wiejesz zdrowiem,
wiatrem urody;
przebijasz góry
rzeko podskórna,
łączysz narody.Źródło: Adam Ważyk, Rzeka, „Nasz Dziennik” 2002, nr 169, s. 7.
Polecenie 2
Zapoznaj się z mapą myśli ilustrującą sposoby portretowania Józefa Stalina w literaturze socrealistycznej. Wynotuj środki opisu i formy wypowiedzi charakterystyczne dla tekstów religijnych, a następnie określ i uzasadnij ich występowanie w utworze Ważyka. Zastanów się, w jakim celu twórcy socrealistyczni sięgali po wzorce charakterystyczne dla tekstów religijnych. Wynotuj swoje wnioski.
Polecenie 3
Na podstawie mapy myśli nazwij środki artystyczne zastosowane w określeniach Józefa Stalina, których używano w propagandzie komunistycznej i literaturze socrealistycznej.