Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się ze schematem, w którym przedstawiono różne koncepcje osobowości.

R8NnTTAG50OqQ
Ilustracja interaktywna przedstawia grafikę komputerową. Ukazana jest na niej przecięta na pół, pionowo maska ludzkiej twarzy. Otaczają ją faliste linie. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Hipokrates. Rycina przedstawia rzeźbę popiersia starszego mężczyzny. Ukazany jest jego lewy profil. Mężczyzna jest łysiejący, ma wysokie czoło i gęstą brodę i wąsy. Licencja: Wellcome Collection gallery, CC BY 4.0. Wyróżnił cztery „soki” (płyny w organizmie człowieka), do których przyporządkował określone typy temperamentu: sangwinik – przewaga krwi; choleryk – przewaga żółci; flegmatyk – przewaga śluzu; melancholik – przewaga czarnej żółci. 2. Zygmunt Freud. Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę. Jego twarz jest owalna, nos duży, oczy małe, osadzone blisko siebie. Mężczyzna ma półdługie, proste włosy zaczesane na prawą stronę. Ubrany jest w garnitur, wzorzystą kamizelkę, koszulę i krawatkę. W prawej dłoni trzyma palące się cygaro. Licencja: domena publiczna. U niego punktem wyjścia do koncepcji osobowości jest dzieciństwo człowieka. Według Freuda przeżycia z dzieciństwa mogą być przyczyną zaburzeń i problemów w dorosłym życiu. Do dziś obowiązująca jest teoria Freuda o istnieniu id, ego i superego: id jest częścią psychiki stworzoną z wrodzonych, naturalnych popędów i instynktów, ego dotyczy postrzegania siebie samego i jest świadome, superego to ideały i normy moralne, którymi kieruje się dana osoba. 3. Alfred Adler. Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę. Jego twarz jest owalna, z zaznaczonym drugim podbródkiem, oczy małe, osadzone blisko siebie. Mężczyzna ma krótkie, proste, rzadkie włosy zaczesane na prawą stronę. Ubrany jest w garnitur, koszulę i muchę. Ma na nosie binokle. Licencja: Isidoricaaa7, CC BY-SA 4.0. Twórca psychologii indywidualnej, uznawał poczucie mniejszej wartości (niższości) za zasadniczy czynnik kształtujący osobowość człowieka. U podstaw tej teorii leży przekonanie, że aby zrozumieć zachowanie i charakter człowieka, należy sięgnąć do jego dzieciństwa. Dziecko jest bowiem bezbronne i poddane wpływom środowiska. Stąd ma poczucie niższości, ale chce to przezwyciężyć, albo wykorzystując własną słabość, albo dążąc do przewagi nad innymi, aby osiągnąć własne cele. Stąd jeszcze w dzieciństwie człowiek układa indywidualny plan życiowy, w którym wyznacza ideały i kierunki działania, ale też dzięki któremu kształtuje osobowość. 4. Carl Gustav Jung. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę. Jego twarz jest okrągła, nos szeroki, oczy małe, osadzone blisko siebie. Mężczyzna ma krótkie, proste włosy. Ubrany jest w garnitur, koszulę i krawat. Nosi okulary. Licencja: domena publiczna. Według Junga procesami psychicznymi człowieka kierują procesy spostrzegania i oceniania. Spostrzeganie opiera się na zmysłach oraz wyobraźni, natomiast ocenianie na myśleniu lub odczuwaniu. Człowiek może w swoim życiu każdy z procesów realizować na dwa sposoby, jednak zwykle wybiera tylko jeden spośród nich. Dodatkowo procesy te zachodzą albo w wewnętrznym świecie jednostki (introwertyk), albo na zewnątrz (ekstrawertyk). W związku z tym Jung stworzył osiem typów osobowości ludzkich: ekstrawersyjny typ myślowy; introwersyjny typ myślowy; ekstrawersyjny typ uczuciowy; introwersyjny typ uczuciowy; ekstrawersyjny typ intuicyjny; introwersyjny typ intuicyjny; ekstrawersyjny typ percepcyjny; introwersyjny typ percepcyjny. 5. Hans Eysenck. Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę. Jego twarz jest owalna, widoczne są na niej liczne zmarszczki. Mężczyzna ma założone okulary, jego włosy są szpakowate. Mężczyzna ubrany jest w garnitur, koszulę i krawat. sup> Licencja: Sirswindon, CC BY-SA 3.0. Według Eysencka osobowość to względnie trwała konstrukcja, która powstała i rozwija się dzięki odpowiedniemu współdziałaniu czterech sfer: woluntarnej (charakter); afektywnej (temperament); poznawczej (inteligencja); somatycznej (konstrukcja ciała). Natomiast struktura osobowości ludzkiej składa się z trzech wymiarów, które nazwał: psychotyczność; ekstrawersja; neurotyczność. Każdy z tych wymiarów ma swój przeciwny biegun: ekstrawersja – introwersję, neurotyczność – równowagę emocjonalną, natomiast psychotyczność (rozumiana jako zdrowie psychiczne) na jednym krańcu jest patologią psychiczną (psychopatia, schizofrenia), natomiast na drugim – uspołecznieniem (altruizm, empatia). Hans Eysenck odniósł swoje rozważania do teorii Hipokratesa–Galena. I tak: choleryk charakteryzuje się wysokim poziomem neurotyzmu i ekstrawersji; melancholik – wysokim poziomem neurotyzmu i niskim ekstrawersji; sangwinik – niskim poziomem neurotyzmu i wysokim ekstrawersji; flegmatyk – niskim poziomem neurotyzmu i niskim ekstrawersji.
Źródło grafiki: domena publiczna.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 2

Uzupełnij mapę myśli przykładami cech, które można przypisać konkretnym typom temperamentów wedle teorii Hansa Eysencka.

R4Yg9uQGmrpXS1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: typy temperamentuElementy należące do kategorii typy temperamentuNazwa kategorii: melancholikElementy należące do kategorii melancholikNazwa kategorii: pesymizmNazwa kategorii: refleksyjnośćNazwa kategorii: Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii melancholikNazwa kategorii: sangwinikElementy należące do kategorii sangwinikNazwa kategorii: drażliwośćNazwa kategorii: impulsywnośćNazwa kategorii: Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii sangwinikNazwa kategorii: flegmatykElementy należące do kategorii flegmatykNazwa kategorii: biernośćNazwa kategorii: łagodnośćNazwa kategorii: Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii flegmatykNazwa kategorii: cholerykElementy należące do kategorii cholerykNazwa kategorii: otwartośćNazwa kategorii: żywiołowośćNazwa kategorii: Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii cholerykKoniec elementów należących do kategorii typy temperamentu
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RDDuWvSLLF8Zq
(Uzupełnij).
Polecenie 3
Zapoznaj się ze schematem interaktywnym i sprawdź, czy twoje propozycje zawarte w wypunktowaniu były poprawne.
Zapoznaj się ze schematem interaktywnym i sprawdź, czy twoje propozycje zawarte w wypunktowaniu były poprawne.
R1Y5hdZ0GhgHN
Schemat kołowy przedstawiający cztery typy osobowości. Koło podzielone jest na cztery części: melancholika, choleryka, sangwinika, flegmatyka. Pomiędzy tymi typami osobowości zapisane są na kole cechy osobowości. Melancholika cechuje introwersja i neurotyczność. Choleryka cechuje neurotyczność i ekstrawersja. Sangwinika cechuje ekstrawersja i równowaga emocjonalna. Flegmatyka cechuje równowaga emocjonalna i introwersja. Opis punktów znajdujących się na schemacie: 1. Melancholik. Cechy charakterystyczne: – apatia,
– lęk,
– sztywność,
– refleksyjność,
– pesymizm,
– powściągliwość,
– nietowarzyskość,
– spokój. 2. Flegmatyk. Cechy charakterystyczne: – bierność,
– ostrożność,
– powaga,
– pojednawczość,
– wysoka kontrola,
– solidność,
– zrównoważenie,
– łagodność. 3. Sangwinik. Cechy charakterystyczne: – towarzyskość,
– otwartość,
– gadatliwość,
– wrażliwość,
– niefrasobliwość,
– żywość,
– beztroska,
– przywódczość. 4. Choleryk. Cechy charakterystyczne: – drażliwość,
– niepokój,
– agresja,
– wybuchowość,
– zmienność,
– impulsywność,
– optymizm,
– aktywność.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
R9OqiOjyFnUgY
Poszukaj informacji na temat słynnych przedstawicieli danych typów osobowości. Opisz, czy ich życie było jakoś zdeterminowane przez typ osobowości, jaki reprezentowali? Uzasadnij swoją odpowiedź. (Uzupełnij).