Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

Jakiego typu hydrolizie ulegają amidy? Zapoznaj się z mapą pojęć dotyczącą hydrolizy etanoamidu (acetamidu), następnie wykonaj ćwiczenia umieszczone pod nią.

R171KMxi7cTn21
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Hydroliza etanoamidu
    • Elementy należące do kategorii Hydroliza etanoamidu
    • Nazwa kategorii: Hydroliza kwasowa
      • Elementy należące do kategorii Hydroliza kwasowa
      • Nazwa kategorii: Wyczuwalny wyraźny zapach octu
      • Nazwa kategorii: Kwasowy odczyn roztworu po reakcji
      • Nazwa kategorii: Powstają kationy amonu (NH[subscript]4[/][superscript]+[/])
      • Nazwa kategorii: Zachodzi w obecności H[subscript]3[/]O[superscript]+[/]
      • Nazwa kategorii: Powstaje kwas etanowy (CH[subscript]3[/]COOH)
      • Koniec elementów należących do kategorii Hydroliza kwasowa
    • Nazwa kategorii: Hydroliza zasadowa
      • Elementy należące do kategorii Hydroliza zasadowa
      • Nazwa kategorii: Zwilżony papierek uniwersalny zbliżony do wylotu probówki zabarwia się na niebiesko
      • Nazwa kategorii: Wydzielanie gazu o charakterystycznym zapachu
      • Nazwa kategorii: Powstaje jon etanianowy
      • Nazwa kategorii: Zasadowy odczyn roztworu po reakcji
      • Nazwa kategorii: Substratem są jony wodorotlenkowe (OH[superscript]-[/])
      • Koniec elementów należących do kategorii Hydroliza zasadowa
      Koniec elementów należących do kategorii Hydroliza etanoamidu
Mapa pojęć pt. Hydroliza etanoamidu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., Opracowano na podstawie J. McMurry, Chemia organiczna, t. 3, Warszawa 2005, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 1

Zapisz równania reakcji hydrolizy kwasowej i zasadowej propanoamidu w formie cząsteczkowej.

Rcn0TDzDXMSyF
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
RiuCSt8chn3rB
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R1MqNBCRFTb9v1
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj poprawne spostrzeżenia do odpowiedniego typu hydrolizy metanoamidu. Hydroliza kwasowa Możliwe odpowiedzi: 1. Zachodzi w obecności H3O+, 2. Kwasowy odczyn roztworu po reakcji, 3. Substratem są jony wodorotlenkowe, 4. Wyczuwalny ostry, drażniący zapach, 5. Powstają: jony metanianowe i amoniak, 6. Zasadowy odczyn roztworu po reakcji, 7. Powstają: kwas metanowy oraz kationy amonu, 8. Wyczuwalny charakterystyczny zapach Hydroliza zasadowa Możliwe odpowiedzi: 1. Zachodzi w obecności H3O+, 2. Kwasowy odczyn roztworu po reakcji, 3. Substratem są jony wodorotlenkowe, 4. Wyczuwalny ostry, drażniący zapach, 5. Powstają: jony metanianowe i amoniak, 6. Zasadowy odczyn roztworu po reakcji, 7. Powstają: kwas metanowy oraz kationy amonu, 8. Wyczuwalny charakterystyczny zapach
Polecenie 2

Czy stopień podstawienia amidu wpływa na rodzaj produktów hydrolizy kwasowej oraz zasadowej tego amidu? Zapoznaj się z mapą pojęć, która przedstawia amidy o różnym stopniu podstawienia, porównaj produkty odpowiednich reakcji chemicznych, a następnie wykonaj poniższe ćwiczenia. Mapę możesz rozbudować o własne przykłady amidów.

RwWHevI7qicn31
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Amidy
    • Elementy należące do kategorii Amidy
    • Nazwa kategorii: Monopodstawione
      • Elementy należące do kategorii Monopodstawione
      • Nazwa kategorii: etanoamid
        • Elementy należące do kategorii etanoamid
        • Nazwa kategorii: hydroliza kwasowa
          • Elementy należące do kategorii hydroliza kwasowa
          • Nazwa kategorii: kwas etanowy (CH[subscript]3[/]COOH)
          • Nazwa kategorii: sól amonowa (NH[subscript]4[/][superscript]+[/])
          • Koniec elementów należących do kategorii hydroliza kwasowa
        • Nazwa kategorii: hydroliza zasadowa
          • Elementy należące do kategorii hydroliza zasadowa
          • Nazwa kategorii: etanian metalu (CH[subscript]3[/]COOM)
          • Nazwa kategorii: amoniak (NH[subscript]3[/])
          • Koniec elementów należących do kategorii hydroliza zasadowa
          Koniec elementów należących do kategorii etanoamid
        Koniec elementów należących do kategorii Monopodstawione
    • Nazwa kategorii: Dipodstawione
      • Elementy należące do kategorii Dipodstawione
      • Nazwa kategorii: [italic]N[/]-metyloetanoamid
        • Elementy należące do kategorii [italic]N[/]-metyloetanoamid
        • Nazwa kategorii: hydroliza kwasowa
          • Elementy należące do kategorii hydroliza kwasowa
          • Nazwa kategorii: kwas etanowy (CH[subscript]3[/]COOH)
          • Nazwa kategorii: sól metyloaminy (CH[subscript]3[/]NH[subscript]3[/][superscript]+[/])
          • Koniec elementów należących do kategorii hydroliza kwasowa
        • Nazwa kategorii: hydroliza zasadowa
          • Elementy należące do kategorii hydroliza zasadowa
          • Nazwa kategorii: etanian metalu (CH[subscript]3[/]COOM)
          • Nazwa kategorii: metyloamina (CH[subscript]3[/]NH[subscript]2[/])
          • Koniec elementów należących do kategorii hydroliza zasadowa
          Koniec elementów należących do kategorii [italic]N[/]-metyloetanoamid
        Koniec elementów należących do kategorii Dipodstawione
    • Nazwa kategorii: Tripodstawione
      • Elementy należące do kategorii Tripodstawione
      • Nazwa kategorii: [italic]N,N[/]-dimetyloetanoamid
        • Elementy należące do kategorii [italic]N,N[/]-dimetyloetanoamid
        • Nazwa kategorii: hydroliza kwasowa
          • Elementy należące do kategorii hydroliza kwasowa
          • Nazwa kategorii: kwas etanowy (CH[subscript]3[/]COOH)
          • Nazwa kategorii: sól dimetyloaminy ((CH[subscript]3[/])[subscript]2[/]NH[subscript]3[/][superscript]+[/])
          • Koniec elementów należących do kategorii hydroliza kwasowa
        • Nazwa kategorii: hydroliza zasadowa
          • Elementy należące do kategorii hydroliza zasadowa
          • Nazwa kategorii: etanian metalu (CH[subscript]3[/]COOM)
          • Nazwa kategorii: dimetyloamina ((CH[subscript]3[/])[subscript]2[/]NH[subscript]3[/])
          • Koniec elementów należących do kategorii hydroliza zasadowa
          Koniec elementów należących do kategorii [italic]N,N[/]-dimetyloetanoamid
        Koniec elementów należących do kategorii Tripodstawione
      Koniec elementów należących do kategorii Amidy
Mapa pojęć pt. Hydroliza amidów o różnych rzędowościach
Źródło: GroMar Sp. z o.o., Opracowano na podstawie J. McMurry, Chemia organiczna, t. 3, Warszawa 2005, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1euKFrTq00kb
Ćwiczenie 3
Opisane poniżej amidy poddano hydrolizie. Przyporządkuj produkty hydrolizy, które zawierają atom azotu, do właściwego amidu. Etanoamid (monopodstawiony, hydroliza kwasowa): Możliwe odpowiedzi: 1. jon dimetyloamoniowy CH32NH3+, 2. jon metyloamoniowy CH3NH3+, 3. jon amoniowy NH4+, 4. dimetyloamina CH32NH3, 5. metyloamina CH3NH2, 6. amoniak NH3 Etanoamid (monopodstawiony, hydroliza zasadowa): Możliwe odpowiedzi: 1. jon dimetyloamoniowy CH32NH3+, 2. jon metyloamoniowy CH3NH3+, 3. jon amoniowy NH4+, 4. dimetyloamina CH32NH3, 5. metyloamina CH3NH2, 6. amoniak NH3 N-metyloetanoamid (dipodstawiony, hydroliza kwasowa): Możliwe odpowiedzi: 1. jon dimetyloamoniowy CH32NH3+, 2. jon metyloamoniowy CH3NH3+, 3. jon amoniowy NH4+, 4. dimetyloamina CH32NH3, 5. metyloamina CH3NH2, 6. amoniak NH3 N-metyloetanoamid (dipodstawiony, hydroliza zasadowa): Możliwe odpowiedzi: 1. jon dimetyloamoniowy CH32NH3+, 2. jon metyloamoniowy CH3NH3+, 3. jon amoniowy NH4+, 4. dimetyloamina CH32NH3, 5. metyloamina CH3NH2, 6. amoniak NH3 N,N-dimetyloetanoamid (tripodstawiony, hydroliza kwasowa): Możliwe odpowiedzi: 1. jon dimetyloamoniowy CH32NH3+, 2. jon metyloamoniowy CH3NH3+, 3. jon amoniowy NH4+, 4. dimetyloamina CH32NH3, 5. metyloamina CH3NH2, 6. amoniak NH3 N,N-dimetyloetanoamid (tripodstawiony, hydroliza zasadowa): Możliwe odpowiedzi: 1. jon dimetyloamoniowy CH32NH3+, 2. jon metyloamoniowy CH3NH3+, 3. jon amoniowy NH4+, 4. dimetyloamina CH32NH3, 5. metyloamina CH3NH2, 6. amoniak NH3