Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

Co to są kwasy karboksylowe i jakie mają właściwości? Czy znasz budowę kwasu metanowego? Zapoznaj się z poniższą grafiką interaktywną na temat kwasów karboksylowych, następnie na jej podstawie stwórz własną mapę pojęć dotyczącą ich i przejdź do rozwiązania ćwiczeń sprawdzających.

Co to są kwasy karboksylowe i jakie mają właściwości? Czy znasz budowę kwasu metanowego? Zapoznaj się z poniższą grafiką interaktywną na temat kwasów karboksylowych, następnie na jej podstawie stwórz listę haseł dotyczących kwasów karboksylowych i przejdź do rozwiązania ćwiczeń sprawdzających.

R1coHkrN6a5Dc1
Ilustracja interaktywna przedstawia podsumowanie na temat kwasów karboksylowych. Opisano: 1. Kwasy karboksylowe to związki organiczne, pochodne węglowodorów, w cząsteczce których znajduje się jedna lub więcej grup karboksylowych., 2. Grupa karboksylowa to grupa funkcyjna. Na ilustracji znajduje się ogólny wzór kwasu karboksylowego. Grupa karboksylowa to grupa funkcyjna: COOH, w której do atomu węgla przyłączony jest atom tlenu wiązaniem podwójnym oraz grupa hydroksylowa poprzez wiązanie pojedyncze. Dodatkowo do atomu węgla przyłączony jest R, czyli dowolna grupa alkilowa lub arylowa., 3. Kwasy alifatyczne (nasycone i nienasycone) posiadają grupę alkilową połączoną z grupą karboksylową, np. kwas etanowy (octowy) o wzorze: CH3COOH., 4. Wzór półstrukturalny kwasu etanowego domena publiczna. Na ilustracji znajduje się wzór grupy karboksylowej COOH. Do atomu węgla przyłączona przez wiązanie pojedyncze grupa hydroksylowa oraz poprzez wiązanie podwójne atom tlenu., 5. Kwas etanowy ma postać bezbarwnej, łzawiącej, łatwo krzepnącej cieczy, stężony kwas octowy jest nazywany także lodowatym kwasem octowym. Na zdjęciu w zlewce znajduje się substancja przypominającą lód., 6. Kwasy aromatyczne posiadają grupę arylową połączoną z grupą karboksylową, np. kwas benzenokarboksylowy (benzoesowy) o wzorze C6H5 COOH., 7. Wzór półstrukturalny kwasu benzenokarboksylowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu benzenokarboksylowego: sześcioczłonowy pierścień z trzema wiązaniami podwójnymi łączy się na górze z grupą COOH., 8. Kwas benzenokarboksylowy ma postać kryształów w kształcie płatków lub igieł, bądź sypkiego proszku o kwaśnym smaku. Na ilustracji znajduje się stała, krystaliczna substancja w formie płatków i igieł., 9. Kwasy monokarboksylowe zawierają jedną grupę -COOH , np. kwas metanowy (mrówkowy) o wzorze: HCOOH., 10. Wzór półstrukturalny kwasu metanowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową OH i atomem wodoru., 11. Kwas metanowy HCOOH ma postać bezbarwnej cieczy o ostrym zapachu. Na zdjęciu w zakręconej butelce znajduje się bezbarwna ciecz., 12. Kwasy dikarboksylowe zawierają dwie grupy -COOH, np. kwas etanodiowy (szczawiowy) o wzorze C2H2O4., 13. Wzór półstrukturalny kwasu etanodiowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu etanodiowego: dwa atomy węgla połączone są symetrycznie po lewej i prawej stronie z atomem tlenu i grupą OH., 14. Kwas etanodiowy ma postać białych kryształów. Na zdjęciu na szkiełku zegarkowym jest pewna ilość białego proszku o drobnych kryształach., 15. Kwasy trikarboksylowe zawierają trzy grupy -COOH, np. kwas akonitowy C3H3(COOH)3., 16. Wzór półstrukturalny kwasu akonitowego. Na ilustracji znajduje się wzór kwasu akonitowego. Zbudowany jest między innymi z trzech grup COOH., 17. Kwas akonitowy ma postać bezbarwnych kryształów., 18. Właściwość 1. wraz ze wzrostem wielkości cząsteczki wzrastają ich temperatury topnienia i wrzenia., 19. Właściwość 2. wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczkach kwasu maleje jego lotność., 20. Właściwość 3. wszystkie kwasy karboksylowe łatwo się krystalizują., 21. Właściwość 4.kwasy karboksylowe są aktywnymi chemicznie związkami, których właściwości chemiczne wynikają m.in. z obecności grupy karboksylowej., 22. Właściwość 5. kwasy karboksylowe o niewielkiej liczbie atomów węgla w cząsteczkach są cieczami o ostrym zapachu., 23. Właściwość 6. kwasy o średniej długości łańcucha węglowego są oleistymi cieczami o przykrej woni., 24. Właściwość 7. kwasy zbudowane z długich łańcuchów węglowych są ciałami stałymi lub cieczami w zależności od stopnia nienasycenia., 25. Właściwość 8. aktywność chemiczna kwasów maleje ze wzrostem długości łańcucha węglowego., 26. Właściwość 9. reagują z zasadami, tlenkami metali i metalami tworząc sole., 27. Kwas etanowy (octowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową i grupą metylową. 2. Właściwości: CH3 COOH, bezbarwna, żrąca ciecz, posiada charakterystyczny zapach octu, dobrze rozpuszczalna w wodzie, etanolu i eterze. Na zdjęciu w zlewce znajduje się substancja przypominającą lód., 28. Kwas metanowy (mrówkowy). 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową O H i atomem wodoru. 2. Właściwości: HCOOH, bezbarwna ciecz, posiada charakterystyczny zapach, miesza się z wodą, etanolem i eterem w każdym stosunku. Na zdjęciu w zakręconej butelce znajduje się bezbarwna ciecz., 29. Kwas butanowy (masłowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór kwasu butanowego - to krótki łańcuch w kształcie zygzaka. Po prawej stronie jest grupa COOH. Właściwości: C3H7 COOH, bezbarwna oleista ciecz, posiada gorzki smak i zapach zepsutego masła, rozpuszczalna w wodzie, eterze i etanolu., 30. Kwas pentanowy (walerianowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór kwasu pentanowego. To krótki łańcuch w kształcie zygzaka. Po prawej stronie jest grupa karboksylowa. Właściwości: C4H9COOH , ciecz, posiada nieprzyjemny zapach.
Grafika interaktywna pt. Kwasy karboksylowe - podsumowanie.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Stwórz własną mapę pojęć

RpEYrIX8TPNis1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Kwasy karboksylowe
    • Elementy należące do kategorii Kwasy karboksylowe
    • Nazwa kategorii:
      • Elementy należące do kategorii
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Koniec elementów należących do kategorii
    • Nazwa kategorii:
      • Elementy należące do kategorii
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Koniec elementów należących do kategorii
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
      • Elementy należące do kategorii
      • Nazwa kategorii:
      • Koniec elementów należących do kategorii
    • Nazwa kategorii:
    • Koniec elementów należących do kategorii Kwasy karboksylowe
RI0W8Qgo7WHsl
(Uzupełnij).
R1aQZo7qknHEM
Ćwiczenie 1
Dopasuj wzór kwasu do jego nazwy systematycznej. 1. Kwas butanowy. 2. kwas etanowy. 3. kwas pentanowy. Możliwe odpowiedzi: 1. ce trzy ha siedem ce o o ha, 2. ce cztery ha dziewięć ce o o ha, 3. ce ha trzy ce o o ha.
R10zDOkHJudCc
Ćwiczenie 2
Dopasuj opisy do odpowiedniej grupy kwasów. Kwasy: 1. alifatyczne, 2. aromatyczne, 3. monokarboksylowe, 4. dikarboksylowe. Opisy: 1. posiadają grupę alkilową połączoną z grupą karboksylową, 2. posiadają grupę arylową połączoną z grupą karboksylową, 3. zawierają dwie grupy ce o o ha, 4. zawierają jedną grupę ce o o ha.
RgCPF692MZjQB
Ćwiczenie 3
Scharakteryzuj następujące kwasy: octowy, mrówkowy, szczawiowy i benzoesowy.
Źródło: dostępny w internecie: Źródło: www.wikipedia.org; Licencja: domena publiczna, Żródło: www.commons.wikimedia.org, W. Oelen; Licencja: CC BY-SA 3.0, Źródło: www.wikipedia.org, Leiem; Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: www. commons.wikimedia.org, W. Oelen; Licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 3

Omów budowę grupy karboksylowej.

RD7uBB1jUS40g
(Uzupełnij).