Ilustracja interaktywna przedstawia podsumowanie na temat kwasów karboksylowych. Opisano: 1. Kwasy karboksylowe to związki organiczne, pochodne węglowodorów, w cząsteczce których znajduje się jedna lub więcej grup karboksylowych., 2. Grupa karboksylowa to grupa funkcyjna. Na ilustracji znajduje się ogólny wzór kwasu karboksylowego. Grupa karboksylowa to grupa funkcyjna: COOH, w której do atomu węgla przyłączony jest atom tlenu wiązaniem podwójnym oraz grupa hydroksylowa poprzez wiązanie pojedyncze. Dodatkowo do atomu węgla przyłączony jest R, czyli dowolna grupa alkilowa lub arylowa., 3. Kwasy alifatyczne (nasycone i nienasycone) posiadają grupę alkilową połączoną z grupą karboksylową, np. kwas etanowy (octowy) o wzorze: CH 3 COOH ., 4. Wzór półstrukturalny kwasu etanowego domena publiczna. Na ilustracji znajduje się wzór grupy karboksylowej COOH. Do atomu węgla przyłączona przez wiązanie pojedyncze grupa hydroksylowa oraz poprzez wiązanie podwójne atom tlenu., 5. Kwas etanowy ma postać bezbarwnej, łzawiącej, łatwo krzepnącej cieczy, stężony kwas octowy jest nazywany także lodowatym kwasem octowym. Na zdjęciu w zlewce znajduje się substancja przypominającą lód., 6. Kwasy aromatyczne posiadają grupę arylową połączoną z grupą karboksylową, np. kwas benzenokarboksylowy (benzoesowy) o wzorze C 6 H 5 COOH ., 7. Wzór półstrukturalny kwasu benzenokarboksylowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu benzenokarboksylowego: sześcioczłonowy pierścień z trzema wiązaniami podwójnymi łączy się na górze z grupą COOH., 8. Kwas benzenokarboksylowy ma postać kryształów w kształcie płatków lub igieł, bądź sypkiego proszku o kwaśnym smaku. Na ilustracji znajduje się stała, krystaliczna substancja w formie płatków i igieł., 9. Kwasy monokarboksylowe zawierają jedną grupę - COOH , np. kwas metanowy (mrówkowy) o wzorze: HCOOH ., 10. Wzór półstrukturalny kwasu metanowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową OH i atomem wodoru., 11. Kwas metanowy HCOOH ma postać bezbarwnej cieczy o ostrym zapachu. Na zdjęciu w zakręconej butelce znajduje się bezbarwna ciecz., 12. Kwasy dikarboksylowe zawierają dwie grupy - COOH , np. kwas etanodiowy (szczawiowy) o wzorze C 2 H 2 O 4 ., 13. Wzór półstrukturalny kwasu etanodiowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu etanodiowego: dwa atomy węgla połączone są symetrycznie po lewej i prawej stronie z atomem tlenu i grupą OH., 14. Kwas etanodiowy ma postać białych kryształów. Na zdjęciu na szkiełku zegarkowym jest pewna ilość białego proszku o drobnych kryształach., 15. Kwasy trikarboksylowe zawierają trzy grupy - COOH , np. kwas akonitowy C 3 H 3 ( COOH ) 3 ., 16. Wzór półstrukturalny kwasu akonitowego. Na ilustracji znajduje się wzór kwasu akonitowego. Zbudowany jest między innymi z trzech grup COOH., 17. Kwas akonitowy ma postać bezbarwnych kryształów., 18. Właściwość 1. wraz ze wzrostem wielkości cząsteczki wzrastają ich temperatury topnienia i wrzenia., 19. Właściwość 2. wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczkach kwasu maleje jego lotność., 20. Właściwość 3. wszystkie kwasy karboksylowe łatwo się krystalizują., 21. Właściwość 4.kwasy karboksylowe są aktywnymi chemicznie związkami, których właściwości chemiczne wynikają m.in. z obecności grupy karboksylowej., 22. Właściwość 5. kwasy karboksylowe o niewielkiej liczbie atomów węgla w cząsteczkach są cieczami o ostrym zapachu., 23. Właściwość 6. kwasy o średniej długości łańcucha węglowego są oleistymi cieczami o przykrej woni., 24. Właściwość 7. kwasy zbudowane z długich łańcuchów węglowych są ciałami stałymi lub cieczami w zależności od stopnia nienasycenia., 25. Właściwość 8. aktywność chemiczna kwasów maleje ze wzrostem długości łańcucha węglowego., 26. Właściwość 9. reagują z zasadami, tlenkami metali i metalami tworząc sole., 27. Kwas etanowy (octowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową i grupą metylową. 2. Właściwości: CH 3 COOH , bezbarwna, żrąca ciecz, posiada charakterystyczny zapach octu, dobrze rozpuszczalna w wodzie, etanolu i eterze. Na zdjęciu w zlewce znajduje się substancja przypominającą lód., 28. Kwas metanowy (mrówkowy). 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową O H i atomem wodoru. 2. Właściwości: HCOOH , bezbarwna ciecz, posiada charakterystyczny zapach, miesza się z wodą, etanolem i eterem w każdym stosunku. Na zdjęciu w zakręconej butelce znajduje się bezbarwna ciecz., 29. Kwas butanowy (masłowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór kwasu butanowego - to krótki łańcuch w kształcie zygzaka. Po prawej stronie jest grupa COOH. Właściwości: C 3 H 7 COOH , bezbarwna oleista ciecz, posiada gorzki smak i zapach zepsutego masła, rozpuszczalna w wodzie, eterze i etanolu., 30. Kwas pentanowy (walerianowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór kwasu pentanowego. To krótki łańcuch w kształcie zygzaka. Po prawej stronie jest grupa karboksylowa. Właściwości: C 4 H 9 COOH , ciecz, posiada nieprzyjemny zapach.
Ilustracja interaktywna przedstawia podsumowanie na temat kwasów karboksylowych. Opisano: 1. Kwasy karboksylowe to związki organiczne, pochodne węglowodorów, w cząsteczce których znajduje się jedna lub więcej grup karboksylowych., 2. Grupa karboksylowa to grupa funkcyjna. Na ilustracji znajduje się ogólny wzór kwasu karboksylowego. Grupa karboksylowa to grupa funkcyjna: COOH, w której do atomu węgla przyłączony jest atom tlenu wiązaniem podwójnym oraz grupa hydroksylowa poprzez wiązanie pojedyncze. Dodatkowo do atomu węgla przyłączony jest R, czyli dowolna grupa alkilowa lub arylowa., 3. Kwasy alifatyczne (nasycone i nienasycone) posiadają grupę alkilową połączoną z grupą karboksylową, np. kwas etanowy (octowy) o wzorze: CH 3 COOH ., 4. Wzór półstrukturalny kwasu etanowego domena publiczna. Na ilustracji znajduje się wzór grupy karboksylowej COOH. Do atomu węgla przyłączona przez wiązanie pojedyncze grupa hydroksylowa oraz poprzez wiązanie podwójne atom tlenu., 5. Kwas etanowy ma postać bezbarwnej, łzawiącej, łatwo krzepnącej cieczy, stężony kwas octowy jest nazywany także lodowatym kwasem octowym. Na zdjęciu w zlewce znajduje się substancja przypominającą lód., 6. Kwasy aromatyczne posiadają grupę arylową połączoną z grupą karboksylową, np. kwas benzenokarboksylowy (benzoesowy) o wzorze C 6 H 5 COOH ., 7. Wzór półstrukturalny kwasu benzenokarboksylowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu benzenokarboksylowego: sześcioczłonowy pierścień z trzema wiązaniami podwójnymi łączy się na górze z grupą COOH., 8. Kwas benzenokarboksylowy ma postać kryształów w kształcie płatków lub igieł, bądź sypkiego proszku o kwaśnym smaku. Na ilustracji znajduje się stała, krystaliczna substancja w formie płatków i igieł., 9. Kwasy monokarboksylowe zawierają jedną grupę - COOH , np. kwas metanowy (mrówkowy) o wzorze: HCOOH ., 10. Wzór półstrukturalny kwasu metanowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową OH i atomem wodoru., 11. Kwas metanowy HCOOH ma postać bezbarwnej cieczy o ostrym zapachu. Na zdjęciu w zakręconej butelce znajduje się bezbarwna ciecz., 12. Kwasy dikarboksylowe zawierają dwie grupy - COOH , np. kwas etanodiowy (szczawiowy) o wzorze C 2 H 2 O 4 ., 13. Wzór półstrukturalny kwasu etanodiowego. Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu etanodiowego: dwa atomy węgla połączone są symetrycznie po lewej i prawej stronie z atomem tlenu i grupą OH., 14. Kwas etanodiowy ma postać białych kryształów. Na zdjęciu na szkiełku zegarkowym jest pewna ilość białego proszku o drobnych kryształach., 15. Kwasy trikarboksylowe zawierają trzy grupy - COOH , np. kwas akonitowy C 3 H 3 ( COOH ) 3 ., 16. Wzór półstrukturalny kwasu akonitowego. Na ilustracji znajduje się wzór kwasu akonitowego. Zbudowany jest między innymi z trzech grup COOH., 17. Kwas akonitowy ma postać bezbarwnych kryształów., 18. Właściwość 1. wraz ze wzrostem wielkości cząsteczki wzrastają ich temperatury topnienia i wrzenia., 19. Właściwość 2. wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczkach kwasu maleje jego lotność., 20. Właściwość 3. wszystkie kwasy karboksylowe łatwo się krystalizują., 21. Właściwość 4.kwasy karboksylowe są aktywnymi chemicznie związkami, których właściwości chemiczne wynikają m.in. z obecności grupy karboksylowej., 22. Właściwość 5. kwasy karboksylowe o niewielkiej liczbie atomów węgla w cząsteczkach są cieczami o ostrym zapachu., 23. Właściwość 6. kwasy o średniej długości łańcucha węglowego są oleistymi cieczami o przykrej woni., 24. Właściwość 7. kwasy zbudowane z długich łańcuchów węglowych są ciałami stałymi lub cieczami w zależności od stopnia nienasycenia., 25. Właściwość 8. aktywność chemiczna kwasów maleje ze wzrostem długości łańcucha węglowego., 26. Właściwość 9. reagują z zasadami, tlenkami metali i metalami tworząc sole., 27. Kwas etanowy (octowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową i grupą metylową. 2. Właściwości: CH 3 COOH , bezbarwna, żrąca ciecz, posiada charakterystyczny zapach octu, dobrze rozpuszczalna w wodzie, etanolu i eterze. Na zdjęciu w zlewce znajduje się substancja przypominającą lód., 28. Kwas metanowy (mrówkowy). 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór półstrukturalny kwasu metanowego: atom węgla łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu i wiązaniami pojedynczymi z grupą hydroksylową O H i atomem wodoru. 2. Właściwości: HCOOH , bezbarwna ciecz, posiada charakterystyczny zapach, miesza się z wodą, etanolem i eterem w każdym stosunku. Na zdjęciu w zakręconej butelce znajduje się bezbarwna ciecz., 29. Kwas butanowy (masłowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór kwasu butanowego - to krótki łańcuch w kształcie zygzaka. Po prawej stronie jest grupa COOH. Właściwości: C 3 H 7 COOH , bezbarwna oleista ciecz, posiada gorzki smak i zapach zepsutego masła, rozpuszczalna w wodzie, eterze i etanolu., 30. Kwas pentanowy (walerianowy) 1. Budowa: Na ilustracji znajduje się wzór kwasu pentanowego. To krótki łańcuch w kształcie zygzaka. Po prawej stronie jest grupa karboksylowa. Właściwości: C 4 H 9 COOH , ciecz, posiada nieprzyjemny zapach.
Grafika interaktywna pt. Kwasy karboksylowe - podsumowanie .
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.