Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Polecenie 1

1

Co to jest kwas? Jakie znasz teorie opisujące pojęcie kwasu? Rozszerz mapę pojęć o własne przykłady kwasów, a następnie przejdź do ćwiczeń sprawdzających.

Co to jest kwas? Jakie znasz teorie opisujące pojęcie kwasu? Zapoznaj się z mapą pojęć. Stwórz listę wypunktowanych haseł, zawierającą własne przykładów kwasów.

RCm7GMKDUCUCI1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Kwas
    • Elementy należące do kategorii Kwas
    • Nazwa kategorii: Teoria Brønsteda - kwas to donor (dawca) protonu H+
      • Elementy należące do kategorii Teoria Brønsteda - kwas to donor (dawca) protonu H+
      • Nazwa kategorii: kwas solny[br] HCl
      • Nazwa kategorii: kwas siarkowy(VI)[br] H[subscript]2[/]SO[subscript]4[/]
      • Nazwa kategorii: jon[br] hydroniowy[br] H[subscript]3[/]O[superscript]+[/]
      • Nazwa kategorii: jon[br] wodorosiarczanowy(VI)[br] HSO[subscript]4[/][superscript]-[/]
      • Nazwa kategorii: kwas węglowy[br] H[subscript]2[/]CO[subscript]3[/]
      • Nazwa kategorii: jon[br] wodorowęglanowy[br] HCO[subscript]3[/][superscript]-[/]
      • Nazwa kategorii: jon amonowy[br] NH[subscript]4[/][superscript]+[/]
      • Nazwa kategorii: woda[br] H[subscript]2[/]O
      • Koniec elementów należących do kategorii Teoria Brønsteda - kwas to donor (dawca) protonu H+
    • Nazwa kategorii: Teoria Arrheniusa[br]- kwas to związek,[br] który odszczepia[br] jon wodorowy H[superscript]+[/]
      • Elementy należące do kategorii Teoria Arrheniusa[br]- kwas to związek,[br] który odszczepia[br] jon wodorowy H[superscript]+[/]
      • Nazwa kategorii: kwas solny[br] HCl
      • Nazwa kategorii: kwas azotowy(V)[br] HNO[subscript]3[/]
      • Nazwa kategorii: kwas siarkowy(VI)[br] H[subscript]2[/]SO[subscript]4[/]
      • Nazwa kategorii: kwas fosforowy(V)[br] H[subscript]3[/]PO[subscript]4[/]
      • Nazwa kategorii: kwas azotowy(III)[br] HNO[subscript]2[/]
      • Nazwa kategorii: kwas węglowy[br] H[subscript]2[/]CO[subscript]3[/]
      • Koniec elementów należących do kategorii Teoria Arrheniusa[br]- kwas to związek,[br] który odszczepia[br] jon wodorowy H[superscript]+[/]
    • Nazwa kategorii: Teoria Lewisa[br]- kwas to akceptor[br] pary elektronowej
      • Elementy należące do kategorii Teoria Lewisa[br]- kwas to akceptor[br] pary elektronowej
      • Nazwa kategorii: Et[subscript]3[/]Al[subscript]2[/]Cl[subscript]3[/]
      • Nazwa kategorii: CH[subscript]3[/]AlCl[subscript]2[/]
      • Nazwa kategorii: (C[subscript]2[/]H[subscript]5[/])[subscript]2[/]AlCl
      • Nazwa kategorii: chlorek glinu[br] AlCl[subscript]3[/]
      • Nazwa kategorii: bromek cynku[br] ZnBr[subscript]2[/]
      • Koniec elementów należących do kategorii Teoria Lewisa[br]- kwas to akceptor[br] pary elektronowej
      Koniec elementów należących do kategorii Kwas
Mapa pojęć pt. ,,Pojęcie kwas"
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RfY5VvJomEj33
Teoria Brønsteda Kwas jest donorem protonu, a w wyniku dysocjacji protonu zamienia się w zasadę. Kwas i powstająca zasada to PARA SPRZĘŻONA. Schemat reakcji. Bromowodór czyli kwas, dodać, woda czyli zasada strzałka w prawo, jon hydroniowy czyli kwas dodać jon bromkowy czyli zasada. H B r dodać H 2 O strzałka w prawo H 3 O plus dodać B r minus. Aby kwas był zdolny odczepić proton w jego otoczeniu, musi być obecna zasada wchodząca w skład drugiej pary sprzężonej. Teoria obejmuje wszystkie kwasy z teorii Arrheniusa. Kwas w wyniku odszczepienia protonu staje się zasadą i odwrotnie tzn. zasada zamienia się w kwas. To czy substancja jest kwasem czy zasadą zależy od środowiska reakcji, czyli od właściwości drugiej obecnej w układzie pary sprzężonej – wygrywa silniejszy! Niektóre substancje mogą spełniać rolę zarówno kwasu jak i zasady np. H2O. Teoria Lewisa KWAS to związek chemiczny, który jest akceptorem pary elektronowej od zasady Lewisa będącej donorem pary elektronowej, w wyniku reakcji powstaje addukt kwasowo-zasadowy lub kompleks. Na schemacie zapis reakcji: kwas dodać zasada, strzałka w prawo addukt kwasowo - zasadowy. Graficzny zapis reakcji uwzględnia pary elektronowe umieszczone wokół atomów związków biorących udział w reakcji. Kwas B F 3. Atom Boru oznaczono kolorem czerwonym. Przyłączone do niego 3 atomy fluoru posiadają po 3 pary elektronów. Zapisano je kropkami nad atomami fluoru. Dalej w rekacji zapisano znak dodać. Dalej zasadę N H 3. Atom azotu oznaczono kolorem zielonym. Przyłączone są do niego 3 atomy wodoru. Parę elektronową zapisano kropkami nad atomem azotu. Dalej w reakcji zapisano strzałkę w prawo. Dalej w rekacji zapisano addukt kwasowo-zasadowy w kwadratowym nawiasie. W nawiasie umieszczono kwas B F 3 oraz N H 3. Od atomu azotu w kierunku atomu boru narysowano strzałkę skierowaną do atomu boru. Poza nawiasem kwadratowym, w górnym indeksie wpisano znak minus. Definicja Lewisa nie obejmuje klasycznych kwasów (kwasów protonowych np. HBr), które są kwasami zgodnie z teorią Brønsteda-Lowry'ego. Według teorii Lewisa kwasami są związki chemiczne mające silny deficyt elektronów, mimo że w ogóle nie mają w swojej strukturze atomu wodoru, bądź też związki metaloorganiczne. Teoria Arheniusa KWAS to związek, który odszczepia jon wodorowy H+ i barwi papierek lakmusowy na czerwono. Odłączenie jonu H+ od cząsteczki może ulec wyłącznie atom wodoru połączony z silnie elektroujemnym atomem. Schemat reakcji: Bromowodór, dalej strzałka w prawo, nad strzałką zapiano wodę dalej w wyniku reakcji powstają jon wodorowy i jon bromkowy, które tworzą kwas bromowodorowy. Zapis reakcji: H B,r obok atomu bromu w nawiasie g, dalej strzałka w prawo, nad strzałką zapisano H 2 O dalej w wyniku reakcji powstają H plus, obok atomu wodoru zapisano w nawiasie a q, dodać B r minus, obok atomu bromu zapisano w nawiasie a q. Nie wszystkie atomy wodoru podlegają odszczepieniu (dysocjacji). Na schemacie zapisano strukturalny wzór kwasu octowego C H 3 C O O H. Naniesiono strzałkę wskazującą pierwszy atom wodory z grupy C H 3 i podpisano: nie ulegają dysocjacji. Naniesiono drugą strzałkę wskazującą ostatni atom wodoru we wzorze, atom wodoru z grupy C O O H i podpisano, że nie ulega dysocjacji. W reakcji między kwasem i zasadą powstaje sól i woda. Słabą stroną tej teorii jest fakt, że w reakcji kwasu i zasady powstają sole, które zgodnie z założeniami zawsze powinny wykazywać odczyn obojętny. Jednak są sole, których roztwory barwią papierki lakmusowe na czerwono lub niebiesko.
Teorie kwasów
Źródło: GroMar Sp. z o.o., Bielański, A. Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2013., licencja: CC BY-SA 3.0.
RTwhChKSxWL4Z1
Ćwiczenie 1
Dopasuj odpowiednie sformuowania do podanych teorii. Według teorii Brønsteda kwas jest Możliwe odpowiedzi: 1. akceptorem pary elektronowej., 2. donorem protonu., 3. substancją chemiczną zawierającą wodór i uwalniającą w wodzie jony wodorowe. Według teorii Arheniusa kwas jest Możliwe odpowiedzi: 1. akceptorem pary elektronowej., 2. donorem protonu., 3. substancją chemiczną zawierającą wodór i uwalniającą w wodzie jony wodorowe. Kwas według teorii Lewisa jest Możliwe odpowiedzi: 1. akceptorem pary elektronowej., 2. donorem protonu., 3. substancją chemiczną zawierającą wodór i uwalniającą w wodzie jony wodorowe.
R17A05kE30cVl1
Ćwiczenie 2
Spośród podanych substancji wskaż substancje, które są kwasami wg teorii Arheniusa. Możliwe odpowiedzi: 1. NH3, HCl, HCOOH, 2. NaOH, HNO3, PH3, 3. HCl, HCOOH, H2S
R1Y1Q7R2YkI631
Ćwiczenie 3
Według teorii Brønsteda woda jest: Możliwe odpowiedzi: 1. zawsze kwasem, 2. zawsze zasadą, 3. może być kwasem lub zasadą
RLsBziynTSp9L1
Ćwiczenie 4
Reakcja kwasu i wody jest reakcją egzotermiczną. Dokończ przysłowie: Pamiętaj chemiku młody, zawsze wlewaj: Możliwe odpowiedzi: 1. kwas do wody, 2. wodę do kwasu, 3. kwas do kwasu