Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R3pawsjpxzHd01
Konrad Krzyżanowski, Portret Bronisławy Ostrowskiej Źródło: Electron, Konrad Krzyżanowski, Portret Bronisławy Ostrowskiej, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Warszawie, licencja: CC 0.
Konrad Krzyżanowski, Portret Bronisławy Ostrowskiej
Electron, Konrad Krzyżanowski, Portret Bronisławy Ostrowskiej, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Warszawie, licencja: CC 0

Poetki Młodej Polski, wśród których wymienia się przede wszystkim: Marylę Wolską, Kazimierę Zawistowską, Bronisławę Ostrowską oraz Marię Komornicką, to kobiety, które w zdecydowany sposób zaznaczyły swą obecność w świecie literackim. Były wykształcone i bardzo odważne w kwestii poetyckiego wyrażania uczuć. Ich twórczość okazała się pełna kobiecej subtelności i wyjątkowej wrażliwości w postrzeganiu świata i skomplikowanych relacji międzyludzkich.

Już wiesz

1) Na podstawie do symbolikę kwiatów maku.

2) Odwołaj się do wiedzy historycznej i przypomnij, czym była emancypacja kobiet. Zgromadź informacje na temat przebiegu tego procesu aż do czasów współczesnych.

j0000000F4B2v23_0000000H
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

O maków purpurowych

Ćwiczenie 1.1

Wyjaśnij powody nielicznej obecności kobiet w kręgach artystycznych wcześniejszych epok.

Ćwiczenie 1.2

Podaj przyczyny pojawienia się kobiet tworzących i z powodzeniem publikujących swe utwory w okresie Młodej Polski.

Rj6jkScxbPcpI
Gustaw Klimt, Pole maków
Gustaw Klimt, Pole maków, olej na płótnie, The Österreichische Galerie Belvedere, licencja: CC 0
O maków purpurowych…Kazimiera Zawistowska
Kazimiera Zawistowska O maków purpurowych…

O maków purpurowych, kraśnych maków kwiecie!
O usta całowane, drogie usta twoje!
Złote życia na oścież otwarte podwoje,
Słońce! Słońce w upalnym rozgorzałym lecie!

Słońce! Słońce! I maków purpurowych kwiecie!
Pszennych łanów poszumy, pszczół grające roje!
I usta całowane, drogie usta twoje,
I na lipowych alejach kwietniane zamiecie!

Harfo wspomnień! twe struny z rdzy krwawych korali
Dłoń moja dziś otrząsa, ogrzewa, rozzłaca,
Lecz melodia ta dawna, słoneczna nie wraca,

Tylko motyw tęsknoty snuje się i żali...
A ścichłe, obumarłe jak cmentarni stróże
Więdną maki w królewskiej zszarpanej purpurze.

j0000000F4B2v23_00000_BIB_001Kazimiera Zawistowska, O maków purpurowych…, [w:] tejże, Poezje, Lwów 1903, s. 5.
Ćwiczenie 2.1

Ćwiczenie 2.2
R2Nl7FFu4zKHq1
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2.3

Określ typ liryki ze względu na temat utworu.

Ćwiczenie 2.4

Wyjaśnij, kto jest postacią mówiącą w wierszu.

Ćwiczenie 2.5

Wskaż adresata utworu. Przywołaj odpowiednie cytaty.

Ćwiczenie 2.6

Omów wrażenia wywoływane przez wizje ukazane w wierszu. Uzupełnij swą wypowiedź odpowiednimi cytatami.

Ćwiczenie 2.7

Wyjaśnij powód, dla którego w pierwszym wersie pojawił się obraz maków.

Ćwiczenie 2.8

Scharakteryzuj wizerunek świata przedstawiony w pierwszych dwóch strofach.

Ćwiczenie 2.9

Scharakteryzuj obraz rzeczywistości zawarty w strofach trzeciej i czwartej. Jakie zmiany nastąpiły w zaprezentowanym świecie?

Ćwiczenie 2.10

Określ ogólną wymowę utworu Kazimiery Zawistowskiej.

Ćwiczenie 2.11

Powiedz, czy wiersz wpisuje się w typowy dla Młodej Polski sposób obrazowania i odczuwania. Swoją wypowiedź uzasadnij.

Ćwiczenie 2.12

Obejrzyj ilustrację do Kwiatów zła Charles’a Baudelaire’a stworzoną pr

Rcxxy2WfLoyjz
Carlos Schwabe, Zniszczenie, ilustracja do Kwiatów zła Charlesa Baudelaire'a,
Carlos Schwabe, Zniszczenie, licencja: CC 0
Ćwiczenie 2.13

Powiedz, czy ten obraz mógłby stanowić ilustrację do wiersza Kazimiery Zawistowskiej O maków purpurowych.... Odpowiedź uzasadnij

j0000000F4B2v23_0000002E
JPOL_E3_E4_Konteksty

Fortepian się skarży i płacze

Bronisława Ostrowska (1881‑1928)
R3pawsjpxzHd0
Konrad Krzyżanowski, Portret Bronisławy Ostrowskiej
Electron, Konrad Krzyżanowski, Portret Bronisławy Ostrowskiej, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Warszawie, licencja: CC 0

Bronisława Ostrowska (1881-1928)

Poetka młodopolska, tłumaczka poezji francuskiej i autorka książek dla dzieci. Swoje utwory publikowała, używając czasem jednego z dwóch pseudonimów: Edma Mierz i Wojciech Chełmski.

Fortepian skarży się i płaczeBronisława Ostrowska
Bronisława Ostrowska Fortepian skarży się i płacze

Fortepian się skarży i płacze
Spod miękkich, białych rąk...
Do nóg twoich rzucam mą miłość
I złudy i łzy i rozpacze
I białej róży pąk.
Odchodzę w me drogi tułacze,
W samotnej zorzy krąg...
Do nóg twoich rzucam mą miłość –
I nigdy cię już nie zobaczę.

Fortepian się skarży i płacze
Spod miękkich, białych rąk...

j0000000F4B2v23_00000_BIB_002Bronisława Ostrowska, Fortepian skarży się i płacze, [w:] , W kręgu Salome i Astarte. Młodopolskie wiersze miłosne, oprac. Ireneusz Sikora, Wrocław 1993, s. 117.
Ćwiczenie 3.1

Określ nastrój wiersza Bronisławy Ostrowskiej.

Ćwiczenie 3.2

Nazwij typ liryki reprezentowany przez wiersz.

Ćwiczenie 3.3

Scharakteryzuj postać mówiącą.

Ćwiczenie 3.4

Powiedz, w jakiej sytuacji się ona znajduje.

Ćwiczenie 3.5

Wskaż adresata utworu.

Ćwiczenie 3.6
R1CxJ0clR0tU11
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3.7

Wyjaśnij, czemu służy zastosowanie tego zabiegu.

Ćwiczenie 3.8

Wskaż barwę, która trzykrotnie pojawia się w utworze, i ustal jej symbolikę.

Ćwiczenie 3.9

Określ ogólną wymowę wiersza.

Ćwiczenie 3.10

Powiedz, czy jest on typowy dla epoki, w której powstał. Uzasadnij swoją odpowiedź.

Ćwiczenie 3.11

Obejrzyj cztery obrazy powstałe na przełomie wieków i prezentujące kobiety siedzące przy pianinie. Wybierz ten wizerunek, który najlepiej odpowiada wierszowi Bronisławy Ostrowskiej. Wyjaśnij swój wybór.

j0000000F4B2v23_00000048
JPOL_E3_E4_Preteksty

Dziewczyna przy pianinie

Wizerunek kobiety siedzącej przy fortepianie lub pianinie pojawia się także w twórczości XX i XXI wieku. Instrument ten, funkcjonujący jako swoiste medium, przekazywał uczucia rozmarzonej lub pogrążonej w zamyśleniu bohaterki do jej nieobecnego kochanka. Fortepian, wygrywający melancholijne pieśni, pomagał porozumiewać się bez słów, wyrażać ból i tęsknotę.

R1JDuS4lJppcz
Roy Lichtenstein, Dziewczyna przy pianinie
wikiart, Roy Lichtenstein, Dziewczyna przy pianinie, druk sitowy, licencja: CC 0

Dziewczyna przy pianinie (1963) to typowe dzieło w twórczości jednego z głównych przedstawicieli pop‑artu: Roya Lichtensteina. Amerykański malarz użył w nim charakterystycznej komiksowej estetyki. W dymku nad głową bohaterki zapisane są jej myśli: Chociaż trzyma w swych rękach pędzel i paletę, wiem, że jego serce jest zawsze ze mną!

Ćwiczenie 4.1

Zastanów się i powiedz, dlaczego wizerunek kobiety sportretowanej przy fortepianie był tak popularny w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku.

Ćwiczenie 4.2

Porównaj dzieło Lichtensteina z poznanymi na lekcji wizerunkami kobiet siedzących przy pianinie lub fortepianie.

Ćwiczenie 4.3

Zinterpretuj myśl kobiety sportretowanej przez Roya Lichtensteina.

j0000000F4B2v23_0000004W
JPOL_E3_E4_Zadaniowo

Zadaniowo

Ćwiczenie 5.1

Napisz analizę porównawczą wierszy Kazimiery Zawistowskiej O maków purpurowych… oraz Bronisławy Ostrowskiej Fortepian skarży się i płacze….

Ćwiczenie 5.2

Wymyśl i opisz dzieje bohaterki obrazu Dziewczyna przy pianinie Roya Lichtensteina. Możesz wykonać komiks.

Ćwiczenie 5.3

Na podstawie materiałów zawartych w podręczniku oraz dostępnych źródeł informacji napisz esej na temat: „Subtelna poezja młodopolskich pisarek”.

RPmxuBfbfDtq21
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.