Polecenie 1

Zapoznaj się z materiałem, a następnie porównaj teatr elżbietański z greckim. Wskaż podobieństwa i różnice. Weź pod uwagę m.in. to, jak został skonstruowany budynek, kto grał w sztukach, jak wyglądała scenografia.

Zapoznaj się z materiałem, a następnie porównaj teatr elżbietański z greckim. Wskaż podobieństwa i różnice. Weź pod uwagę m.in. to, jak został skonstruowany budynek, kto grał w sztukach, jak wyglądała scenografia.

RYY4K7yKPZcdH
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).

Początki teatru elżbietańskiego

Wstąpienie na tron Elżbiety I Tudor w 1533 r. zapoczątkowało w Anglii okres rozwoju teatru renesansowego, który trwał nieprzerwanie do czasów wybuchu rewolucji angielskiej w 1642 roku. Zaczęły powstawać publiczne teatry, w których możliwe było wystawianie sztuk Williama Szekspira, Christophera Marlowe’a czy Bena Jonsona. W ciągu ostatnich trzech dekad wieku XVI założono co najmniej sześć teatrów. Odgrywały one ważną rolę w życiu Anglików i stały się istotnym elementem rozwoju kulturowego epoki elżbietańskiej. Jednym z najsłynniejszych teatrów powstałych w tych czasach był Globe Theatre. Jego sława wzięła się stąd, że to w nim najczęściej grywano sztuki Williama Szekspira, a i sam wielki dramatopisarz nieraz występował na jego deskach.

1
R58BpK0rnI8fT

Zapoznaj się z opisem Globe Theatre.

Założenie i architektura

Globe Theatre powstał na bagnistych terenach w Southwark, naprzeciwko centrum Londynu na południowym brzegu Tamizy. Obszar ten z powodu bliskości rzeki był narażony na częste powodzie, w związku z czym wzniesiono nabrzeże z drewnianych umocnień. Budowa nowego teatru zakończyła się w 1599 r., a 12 września odbył się w nim pierwszy spektakl o Juliuszu Cezarze. W czerwcu 1613 r. budynek spłonął i choć odbudowano go już w następnym roku, to działał stosunkowo krótko. Zaledwie trzydzieści lat później został zamknięty przez purytan – podobnie jak wszystkie inne angielskie teatry. Krótko po tym rozebrano go, aby – jak podaje oficjalny dokument – zrobić miejsce na budowę kamienic. Pod koniec lat 90. XX w. teatr został zrekonstruowany w swoim pierwotnym kształcie i do dzisiaj wystawiane są w nim sztuki - głównie Szekspira. Architektura Globe Theatre miał kształt okręgu o średnicy 30 metrów. Od przodu do budynku przylegały dwa moduły, nakryte dwuspadowym dachem, w których znajdowały się wejścia. Budynek liczył trzy piętra w układzie amfiteatru i częściowo nad galerią nakryty był dachem. W centrum znajdował się otwarty dziedziniec wraz z częściowo zadaszoną sceną. Teatr powstał z drewna dębowego pozyskanego z rozbiórki wcześniejszego teatru, ściany były otynkowane, z zaznaczonymi drewnianymi elementami konstrukcyjnymi.

Motto

Nad wejściem do teatru znajdowało się łacińskie motto: Totus mundus agit histrionem, oznaczającego, że cały świat jest sceną. Cytat ten odnosi się do historii o Herkulesie, jednym z bohaterów greckiej tragedii. Równocześnie stanowi parafrazę jednego z najsłynniejszych wersów Szekspira: Cała scena świata. Do tego cytatu nawiązuje także nazwa teatru – Globe, czyli kula ziemska.

Scena

Scena miała kształt prostokąta o bokach liczących ok. 13 i 8 metrów i była nieznacznie podwyższona (na wysokość ok. 1,5 m). Swoim kształtem przypominała ona język lub fartuch, wysunięty w stronę widowni. Z trzech stron była otoczona przez widzów i dawała możliwość oglądania przedstawienia przestrzennie, z wielu różnych punktów widzenia. Dzięki takiemu ukształtowaniu oraz brakowi architektonicznego podziału między sceną a widownią tworzyła się jedność między aktorami a widzami, dając tym ostatnim wrażenie uczestniczenia w przedstawieniu.

W tylnej ścianie sceny znajdowały się trzy pary drzwi otoczone podwójnymi kolumnami, które prowadziły do pokojów za kulisami, gdzie aktorzy przebierali się i czekali na wyjście na scenę.

Nad nimi znajdował się niewielki ganek, galeryjka, służący do odgrywania scen balkonowych, takich jak np. dialog między kochankami w przedstawieniu Romeo i Julia. Ewentualnie było to miejsce, gdzie zasiadali muzycy.

Scena częściowo była nakryta dachem ze strzechy. Na nim znajdował się ogromny posąg Herkulesa dźwigającego na swoich barkach kulę ziemską.

Dach wsparty był na dwóch kolumnach, między którymi czasem rozwieszano kotarę, tworząc coś w rodzaju wewnętrznej sceny. Dach został od strony wewnętrznej pomalowany na kolor niebieski, imitujący niebo. Znajdująca się w nim klapa umożliwiała aktorom zsuwanie się na dół za pomocą liny w scenach tego wymagających.

Widownia

Widownia otaczała scenę z trzech stron. Tuż przy scenie znajdowało się miejsce zwane jamą lub podwórko. Na pokrytym sitowiem, a później warstwą łupin z orzecha klepisku stali ludzie chcący obejrzeć przedstawienie. Miejsca te były najtańsze i często gromadzili się tu przedstawiciele najbiedniejszych warstw.

Więcej kosztowały miejsca siedzące, w trzech rzędach otaczające z trzech stron scenę na kształt amfiteatru. Rzędy te były zadaszone. Publiczność żywo brała udział w przedstawieniu, czemu sprzyjał też kształt sceny, nie oddzielonej pod względem architektonicznym od widowni. Widzowie często bywali hałaśliwi, żywo reagując na zwroty akcji, klaskali, tupali, a gdy spektakl nie przypadł im do gustu, gwizdali lub rzucali w grających kamyczkami.

Aktorzy

Wszyscy aktorzy występujący w teatrze byli mężczyznami. Kobiety nie mogły w ogóle pojawiać się na scenie, co oznacza, że we wszystkich scenach występowali aktorzy płci męskiej, nawet w takich, które według współczesnych standardów nie mogłyby się obyć bez kobiet, jak np. scena miłosna między Kleopatrą i Antoniuszem. Wszyscy aktorzy byli ucharakteryzowani, w perukach, mocnym makijażu i kostiumach. Ich gra była najważniejszym elementem spektaklu, gdyż na scenie nie znajdowały się żadne dekoracje, wszystko opierało się na stworzeniu doskonałej iluzji przez aktorów. Jeśli aktor zapomniał swojej kwestii, musiał improwizować lub opierać się na podpowiedziach umieszczonego w pobliżu sceny suflera. Aktorzy byli zawodowcami, swoją grą, wymową, gestami musieli stworzyć przedstawienie i dać widzom poczucie, że uczestniczą w wydarzeniu rzeczywistym. Dobrzy aktorzy zyskiwali sławę, stawali się często bogatymi ludźmi i cieszyli się uznaniem i szacunkiem. W Globe Theater występowało wielu wybitnych aktorów, m.in. John Heminges, Robert Armin, Alexander Cooke, Henry Condell.

Polecenie 2

Wyobraź sobie, że jesteś młodym szlachcicem z Rzeczypospolitej, który aktualnie odbywa swoją turę kawalerską po Europie. Uczestniczysz w pierwszym przedstawieniu w Globe Theatre - wystawiana jest akurat sztuka Juliusz Cezar. W liście do rodziny opisz swoje wrażenia że spektaklu.

R1QumswE9X5Ba
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).