Sprawdź się
Do autorów dobierz odpowiadające im dzieła.
Uzupełnij tekst, wskazując odpowiednie słowa.
Wymienionych autorów przyporządkuj do państw, w których tworzyli.
Nazwij urządzenie przedstawione na ilustracji oraz oceń jego znaczenie dla rozwoju kultury.
Przeczytaj fragment listu Poggia Braccioliniego do Guarina z Werony (1417 r.) i na jego podstawie oceń znaczenie opisanych w nich działań.
Zapoznaj się z fragmentem listu Poggia Braccioliniego do Guarina z Werony (1417 r.) i na jego podstawie oceń znaczenie opisanych w nich działań.
Materiały źródłowe do historii kultury. OdrodzenieO poszukiwaniu rękopisów klasycznych (16 grudnia 1417 r.)
[…] Klasztor St. Gallen leży w pobliżu miasta [w Szwajcarii], oddalony odeń o 20 tysięcy kroków […] . Tam też udaliśmy się na przeszukiwanie ksiąg, których, jak nas powiadomiono, miała tam być wielka liczba. Istotnie, wśród masy nagromadzonych książek, które długo by tu było wyliczać, znaleźliśmy Kwintyliana [rzymski retor i pedagog w dziedzinie teorii wymowy], do dziś całego nie tkniętego, zaniedbanego wszakże i zapylonego. Księgi owe nie znajdowały się bowiem w bibliotece, lecz w ciemnym lochu, na dnie jednej z wież, gdzie nie zamknięto by nawet ludzi skazanych na śmierć […]. Znaleźliśmy tam nadto trzy pierwsze księgi i połowę czwartej Argonauticon C. Valeriusza Flakkusa [poeta rzymski z I w. n.e.] i rozważania, jak gdyby rozprawę, o ośmiu mowach Cycerona przez Asconiusa Pediana [rzymski gramatyk i autor komentarzy do dzieł literackich; działał w I w. n.e.], o których wspomina sam Kwintylian. Przepisałem je własnoręcznie, i to szybko, aby je posłać do Leonarda Aretina i Mikołaja z Florencji. Skoro bowiem dowiedzieli się ode mnie o znalezieniu tego skarbu, prosili mnie usilnie listami, abym im Kwintyliana posłał co prędzej.
Źródło: Materiały źródłowe do historii kultury. Odrodzenie, oprac. M. Demska-Trębaczowa, Warszawa 1981, s. 130.
Przeczytaj fragment opracowania naukowego i na jego podstawie rozstrzygnij, czy renesansowi humaniści wspierali rozwój dążeń narodowościowych. Uzasadnij swoją ocenę.
Zapoznaj się z fragmentem opracowania naukowego i na jego podstawie rozstrzygnij, czy renesansowi humaniści wspierali rozwój dążeń narodowościowych. Uzasadnij swoją ocenę.
Wielka historia świata. Narodziny świata nowożytnegoPerypetie muzyki renesansu wpisywały się w istotny a niedoceniony konflikt kulturowy, konflikt między rozwojem narodowych, często ludowych form kultury i renesansem form antycznych, arystokratycznych, a przynajmniej elitarnych z ducha, łacińskich z języka. Obudzenie się bowiem poczucia tożsamości narodowej miało bardzo szeroki podkład społeczny, sięgając do tradycyjnych treści ludowych w literaturze, często satyrycznej i plebejskiej. Jest to szczególnie widoczne w poezji lirycznej, gdzie emocjonalny podkład i spontaniczność wypowiedzi ułatwiały przeciwstawienie się modzie, sięgnięcie do zachowanych często w podświadomości rodzimych wzorców.
Źródło: [w:] Stanisław Grzybowski, Wielka historia świata. Narodziny świata nowożytnego, t. 6, Warszawa 2005, s. 355.
Przeanalizuj ilustrację oraz fragment tekstu źródłowego, a następnie w tabeli dopasuj do oznaczonych literami na rysunku elementów budowli (A‑H) numery fragmentów tekstu źródłowego.
Fragment dokumentu dotyczącego teatru Fortune1. „zrąb” budynku teatralnego „ma być postawiony w kwadrat”: 80 stóp z każdej strony z zewnątrz i 55 stóp z każdej strony wewnątrz.
2. mają być trzy piętra, pierwsze wysokie na 12 stóp, drugie na 11, trzecie na 9 stóp, a szerokość każdego wynosi 12 stóp 6 cali.
3. urządzonych ma być „kilka wygodnych lóż na miejsca dla dżentelmenów”, jak również miejsca po 2 pensy.
4. ma być zbudowana scena i garderoby z „zasłoną albo przykryciem nad rzeczoną sceną”; scena ma mieć 43 stopy długości i sięgać do „środka dziedzińca”.
5. scena ma być „odgrodzona ku dołowi dobrym, mocnym i dostatecznie nowym dębowym obrzeżeniem”, a dolne piętro ma być podobnie „odgrodzone”, a także wyposażone „w mocne żelazne pręty”.
6. mają być „okna i okienka oszklone” w garderobach, a dach ma być kryty dachówką.
Źródło: Fragment dokumentu dotyczącego teatru Fortune, [w:] Allardyce Nicoll, Dzieje teatru, tłum. A. Dębnicki, Warszawa 1974, s. 120–122.
Przeczytaj teksty źródłowe i porównaj poglądy autorów na temat ich oczekiwań, co do treści i formy utworów poetyckich.
Zapoznaj się z tekstami źródłowymi i porównaj poglądy autorów na temat ich oczekiwań, co do treści i formy utworów poetyckich.
O poezjiDobrzy poeci zajmują się fabułą i fikcją, nazwiska ich, odkąd pamięć sięga, były przekazywane potomności. A tylko dla niedokształconego wierszopisa sam wiersz jest celem.
Jak celem mówcy jest przekonywać, tak celem poety naśladować, snuć pomysły i przedstawiać rzeczy, jakie są lub mogą być prawdopodobne. Nie ma wątpliwości, że gdy pomysł był dobry i wzniosły, to pójdzie za nim piękny układ wierszy, bo układ idzie za pomysłem, matką wszystkich tych rzeczy; idzie tak jak cień za ciałem.
Boskość inwencji, która poetów cechuje więcej niż kogokolwiek, wielkość stylu, wspaniałość słów, powaga wygłaszanych myśli, śmiałość i różnorodność przenośni i tysiąc innych świateł poezji: krótko mówiąc, ta siła, ten jakiś duch, który jest w ich pismach, a który pisarze łacińscy nazywali geniuszem.
Źródło: Pierre de Ronsard, O poezji, [w:] Materiały źródłowe do historii kultury. Odrodzenie, oprac. M. Demska-Trębaczowa, Warszawa 1981, s. 69.
Materiały źródłowe do historii kultury. OdrodzenieNie jestem z tych, co sądzą, że od dobrego rytmu zależy, czy wiersz będzie dobry; kto chce, niech sobie wydłuża krótką sylabę, może być i tak. Jeśli uśmiechają się pomysły, jeśli nie brak dowcipu i trafnego sądu, to powiem: oto dobry poeta, choćby źle składał rymy.
Myślę, że wszystkie te maniery, niezwykłe i szczególne, pochodzą raczej z szaleństwa i przesadnej ambicji niż z prawdziwego rozumu.
Poszukiwanie nowych, zdań i słów mało znanych jest wynikiem roszczeń scholastycznych i dziecinnych.
Lubię krok poetycki, skoczny i posuwisty: jest to sztuka, jak powiada Platon, lekka, płocha, natchniona.
Źródło: Michel Eyquem de Montaigne, Materiały źródłowe do historii kultury. Odrodzenie, oprac. M. Demska-Trębaczowa, Warszawa 1981, s. 70–71.