Moje miasto
Miasto przyciąga, gdyż lansuje mody. Wabi ofertą kin, teatrów, galerii. Można je uznać za przestrzeń rozpoznawaną, ale jednocześnie anonimową. Wiedzie bowiem przechodniów wysprzątanymi traktami reprezentacyjnych ulic i niepokoi wyglądem ciemnych zakamarków. Kusi pięknem parków i egzotyką ogrodów zoologicznych, ale też przeraża truchtem szczurzych łap w pobliżu śmietników. A jakie jest miasto, które uważasz za interesujące? Co cię zachwyca w miejskiej przestrzeni, a co od niej odstrasza?
1) Przynieś na lekcję plan miasta, w którym lub w pobliżu którego mieszkasz.
2) Wynotuj nazwy twoich trzech ulubionych miast. Przy każdej nazwie dopisz ważne, ciekawe, wyjątkowe miejsce, z którym to miasto ci się kojarzy.
„Kiedyś” i „teraz” Warszawy
Stare miastoJest w Warszawie Stare Miasto,
gdzie od rana kielnia stuka,
Stare Miasto – tak się zowie,
a po warszawsku – Starówka.Gdy przyjedziesz na wycieczkę
do Warszawy, mój kolego,
wybierz się na Stare Miasto,
tuż nad Wisłą, niedaleko.Zobaczysz, jak słońce błyszczy
na wieżyczkach, na dachówkach.
Kiedyś mury te wróg zniszczył;
lecz znów stoją. Jest Starówka!Znów po Rynku Staromiejskim
strojne w pozłociste blaski
spaceruje sobie stadko
srebrnych gołębi warszawskich.A od samego świtania,
ledwo słońce się ukaże,
na wysokich rusztowaniach
freski malują malarze.I na ścianach kamieniczek
powstają pod pędzlem wartkim
różne piękne malowidła:
skrzypce, śpiewające ptaki,owoce, z liści girlandy,
księżyc, co się z nieba zwiesza...
Bo piękna była Starówka,
a będzie jeszcze piękniejsza.Konstanty Ildefons Gałczyński, Stare miasto, [w:] tegoż, Wybór poezji, Wrocław 1982.
Po zapoznaniu się z treścią wiersza odpowiedz na następujące pytania i wykonaj polecenia.
Połącz podane niżej określenia w pary o przeciwstawnych znaczeniach, np. piękne – brzydkie.
odbudowa, pokój, bezpieczeństwo, tętniąca życiem metropolia, nowoczesne arterie komunikacyjne, radość, ład, „piękna Starówka”, beztroskie spacery i błogi spokój, piękne, zdobione ornamentami kamienice
| „mury te wróg zniszczył” | |
| zgliszcza | |
| zniszczone ulice | |
| destrukcja | |
| naloty i bombardowania | |
| strach | |
| smutek | |
| wojna | |
| chaos | |
| śmierć |
Zwróć uwagę na datę powstania utworu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Odszukaj w tekście wiersza fragmenty, które pomogą ci odpowiedzieć na pytanie: Co w tym czasie dzieje się w Warszawie?
Nazwij postawę osoby mówiącej w wierszu wobec przemian zachodzących w Warszawie.
Do czego postać mówiąca pragnie nakłonić czytelnika? Odpowiedz, wykorzystując cytaty z wiersza.
Wyjaśnij przenośne znaczenie spaceru „stadka srebrnych gołębi warszawskich”.
Opisz, jak wygląda rynek miasta (Warszawy lub innego dużego miasta).
Nazwij funkcje rynku w mieście.
Wykorzystaj dostępne ci źródła historyczne (podaj ich adresy bibliograficzne) i wskaż starożytne korzenie współczesnej funkcji rynku w mieście.
Porównaj plan Rynku Starego Miasta Warszawy z przyniesionym przez siebie planem miasta. Wskaż różnice.
Sen o WarszawieSen o Warszawie
Wysłuchaj piosenki Sen o Warszawie w wykonaniu Czesława Niemena.
Sen o WarszawieMam, tak samo jak ty,
Miasto moje, a w nim:
Najpiękniejszy mój świat,
Najpiękniejsze dni,
Zostawiłem tam kolorowe sny.Kiedyś zatrzymam czas
I na skrzydłach jak ptak
Będę leciał co sił
Tam, gdzie moje sny
I warszawskie kolorowe dni.Gdybyś ujrzeć chciał nadwiślański świt,
Już dziś wyruszaj ze mną tam.
Zobaczysz, jak przywita pięknie nas
Warszawski dzień.Mam, tak samo jak ty,
Miasto moje, a w nim:
Najpiękniejszy mój świat,
Najpiękniejsze dni,
Zostawiłem tam kolorowe sny.Gdybyś ujrzeć chciał nadwiślański świt,
Już dziś wyruszaj ze mną tam.
Zobaczysz, jak przywita pięknie nas
Warszawski dzień /×2
Warszawski dzień, warszawski dzień.
Po wysłuchaniu i przeczytaniu piosenki Sen o Warszawie wypisz z niej środki stylistyczne. Nazwij je i wyjaśnij, jakie funkcje pełnią w tej piosence.
Napisz własnymi słowami, do czego autor piosenki namawia odbiorcę.
Nazwij uczucia, jakie wywołuje Warszawa ukazana w piosence.
Ponownie wysłuchaj utworu śpiewanego przez Czesława Niemena. Przeanalizuj poszczególne wypowiedzi i zaznacz, z jakiej perspektywy postać mówiąca opowiada o ukochanym mieście.
- Postać przebywająca w mieście
- Postać przebywająca poza miastem
Zapoznaj się z wyszukaną w słowniku języka polskiego definicją pojęcia „mała ojczyzna”.
Warszawa jawi się w utworze jako mała ojczyzna, kraj lat dziecinnych. Uzasadnij to stwierdzenie, posługując się cytatami z tekstu.
Porównaj wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Stare Miasto z piosenką Sen o Warszawie. Wskaż podobieństwa w sposobie ukazywania obrazu miasta. O jakim obliczu Warszawy nie ma mowy w obu tekstach?
Nadanie miejscu (przedmiotom, osobom) cech idealnych, upiększanie stanu rzeczywistego.
Czy twoim zdaniem obrazy Warszawy ukazane w wierszach Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Stare Miasto i piosence Sen o Warszawie zostały wyidealizowane? Uzasadnij swoje stanowisko.
Zadaniowo
Przygotujcie scenkę dramową pt. „Ludzie na ulicy”. Pokażcie różnorodność ludzkich zachowań. Pamiętajcie, aby nie używać słów.
Pracując w grupach, posłużcie się techniką stop‑klatki. Jesteście przypadkowymi przechodniami. Zastygnijcie w bezruchu, by zobrazować określoną – wybraną przez was – scenę, która mogłaby się zdarzyć na ulicy. Obserwatorzy – pozostała część klasy – nadają tytuły oglądanym stop‑klatkom.
Opisz swoją małą ojczyznę (miejscowość, w której mieszkasz). Stwórz projekt portfolio, w którym znajdą się m.in.: wywiad, fotoreportaż, list‑wspomnienie.
Stwórz folder reklamowy rynku twojego miasta lub miasta, w pobliżu którego mieszkasz.
Wykorzystaj poniższy szablon i zaprojektuj własne zdobnictwo na kamienicy, która mogłaby stanąć w twoim mieście lub mieście, w pobliżu którego mieszkasz.
