Co jest potrzebne, aby wakacje były udane? Większości z nas wystarczy: piękna pogoda, ciepła woda w czystym morzu, atrakcyjne krajobrazy, efektowne zabytki oraz smaczne i zdrowe jedzenie. To wszystko znajdziesz nad Morzem Śródziemnym.

Już wiesz
  • jakie są cechy klimatu równikowego, zwrotnikowego i podzwrotnikowego;

  • jaki jest związek między klimatem a warunkami życia w danym regionie świata;

  • że kraje leżące nad Morzem Śródziemnym są częstym celem wycieczek.

Nauczysz się
  • opisywać warunki klimatyczne strefy śródziemnomorskiej;

  • wyjaśniać, dlaczego kraje śródziemnomorskie są uważane przez ludzi za atrakcyjne miejsce zamieszkania;

  • wymieniać wybrane cywilizacje, które powstały w basenie Morza Śródziemnego.

iSUZUUccrb_d5e249

1. Krajobraz śródziemnomorski

W strefie klimatu umiarkowanego, w pobliżu równoleżników 40°N i 40°S panuje specyficzny klimat nazywany śródziemnomorskim. Jego nazwa pochodzi od Morza Śródziemnego, choć podobne warunki klimatyczne panują także w innych regionach świata. Klimat śródziemnomorski występuje nad morzem lub oceanem, ale jedynie tam, gdzie powietrze nie jest zbyt wilgotne.

W klimacie śródziemnomorskim wyróżniamy dwie pory roku. Lato jest słoneczne, suche i ciepłe. Zima jest łagodna, temperatura powietrza nie spada poniżej 0°C, ale często pada deszcz. Klimat śródziemnomorski jest komfortowy w odczuciu większości ludzi oraz sprzyja rozwojowi rolnictwa. Częstym elementem krajobrazu śródziemnomorskiego są góry. Ze względu na niższą temperaturę powietrza zimowe opady w górach mogą pozostawić niewielką pokrywę śnieżną.

Polecenie 1

Porównaj przebieg pór roku w Polsce i nad Morzem Śródziemnym. Wskaż różnice i podobieństwa.

iSUZUUccrb_d5e296

2. Turystyka w basenie Morza Śródziemnego

Tereny położone w strefie klimatu śródziemnomorskiego są chętnie odwiedzane przez turystów. Turystyce na pewno sprzyjają warunki naturalne. Klimat jest łagodny i stwarza warunki do plażowania oraz kąpieli w ciepłych wodach morskich od wiosny do jesieni, a do zwiedzania przez cały rok. W okresie zimowym można dodatkowo korzystać z ośrodków narciarskich leżących w pobliskich górach. W krajobrazie śródziemnomorskim warto podziwiać zarówno obiekty pochodzenia naturalnego, jak i dzieła rąk człowieka.

Atrakcyjność turystyczna regionu wiąże się niewątpliwie z jego niezwykłą historią. Wokół Morza Śródziemnego rozwinęły się najważniejsze starożytne cywilizacje. Tu rozwijała się kultura Egiptu, starożytnej Grecji i Rzymu, tworząc podstawy nauki, kultury i sztuki współczesnej Europy. Naukę i sztukę rozwijali także Arabowie i Turcy. Wschodnie wybrzeża Morza Śródziemnego były miejscem narodzin trzech ważnych religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Wzajemne wpływy wszystkich kultur i religii sprawiły, że rejon Morza Śródziemnego jest unikalny pod względem ilości zabytków.

R1Pk5luR5gJt31
Portret przedstawiciela ludu Samarytan. Obecnie w Izraelu i Autonomii Palestyńskiej żyje tylko ok. 700 przedstawicieli tego ludu
Polecenie 2

Korzystając z Internetu i książek, dowiedz się, jakie wynalazki i urządzenia mają swój początek w starożytności.

Ciekawostka

Zarówno stosowany przez nas oraz większość innych krajów świata alfabet łaciński, jak i zestaw cyfr arabskich oraz cyfr rzymskich powstały w kulturach basenu Morza Śródziemnego.

Ciekawostka

Istotnym walorem turystycznym regionu śródziemnomorskiego jest specyficzna kuchnia – smaczna i zdrowa. Wykorzystuje się w niej warzywa, owoce cytrusowe i winogrona. Wytwarza się tam największą różnorodność serów i win. Na stołach goszczą ryby i wszelkie owoce morza. Potrawy uzupełniają aromatyczne przyprawy i oliwa z oliwek. Znane w Polsce takie potrawy, jak pizza i kebab, powstały również nad Morzem Śródziemnym.

Ważne!

Cały region Morza Śródziemnego jest aktywny sejsmicznie, co znaczy, że częste są tu trzęsienia ziemi. Istnieją tu także czynne wulkany, np. Etna, Wezuwiusz, Stromboli we Włoszech czy Santoryn w Grecji. Obecność wulkanów jest zagrożeniem dla pobliskich miejscowości, jednak to właśnie one odpowiadają za żyzność gleby. Popiół wulkaniczny jest bowiem doskonałym naturalnym nawozem.

R1LFroYhXf4dT1
Czynny wulkan jest atrakcją turystyczną, ale jednocześnie stwarza zagrożenie zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Erupcja wulkanu Etna (3323 m n.p.m.) na Sycylii
iSUZUUccrb_d5e363

Podsumowanie

  • Klimat śródziemnomorski występuje na różnych kontynentach, w Europie w basenie Morza Śródziemnego.

  • Lato w klimacie śródziemnomorskim jest gorące i suche.

  • Zima w klimacie śródziemnomorskim jest ciepła i deszczowa.

  • Obszary z klimatem śródziemnomorskim są szczególnie atrakcyjne dla turystów.

Praca domowa
Polecenie 3.1

Przygotuj plakat informujący o walorach śródziemnomorskiego wybrzeża wybranego przez siebie kraju lub wyspy. Wyszukaj interesujące miejsca poza głównymi ośrodkami turystycznymi. Zastanów się, jak turystyka może wpłynąć na ten obszar.

Zobacz także

Zajrzyj do zagadnień pokrewnych:
Kontynenty na Ziemi.
Jak pogoda wpływa na przyrodę?
Cztery pory roku.
Strefy oświetlenia Ziemi
Strefy krajobrazowe Ziemi

iSUZUUccrb_d5e441

Zadania

Ćwiczenie 1
R7esESouEwA6Z1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
RP8LutUOjBa5J1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
R1ZlXHgxMug4I1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
R10MrMfZpXWRj
zadanie interaktywne
zadanie 5
Ćwiczenie 5
R12wyhusxVSRG1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.